PRAWO DLA KIEROWCÓW
Na co trzeba się przygotować w tym roku? M.in. na kolejne podwyżki, zaostrzenie przepisów, w tym konfiskatę auta w określonych warunkach i zmiany w przeglądach aut. Ale to nie wszystko.
W 2022 roku zmienił się taryfikator punktów karnych, mieliśmy też duże podwyżki mandatów. Nie inaczej będzie i w tym roku. Kierowców czekają kolejne zmiany.
1. Droższe OC
Obowiązkowe ubezpieczenie każdego pojazdu, czyli OC, może być w tym roku droższe dla tych kierowców, którzy spóźnią się z wykupieniem polisy. Wszystko przez wzrost minimalnego wynagrodzenia. A ponieważ rośnie ono w tym roku dwukrotnie, dwa razy w ciągu roku wzrosną kary za spóźnienie. W przypadku auta osobowego od stycznia jest to wzrost z 6020 zł do 6980 zł, a od 1 lipca – do 7200 zł.
Czytaj więcej
Kara za brak obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego zależy m.in. od poziomu płacy minimalnej. Już od stycznia 2023 r. posiadacze aut osobowych mogą zapłacić nawet 6 tys. 980 zł za brak polisy. Od lipca już 7 tys. 200 zł.
2. Wrócą kursy redukujące punkty
W 2023 r. wejdą w życie (nadal nie wiadomo kiedy dokładnie) przepisy pozwalające na redukcję punktów karnych (przypomnijmy, w 2022 r. kursy te zostały zlikwidowane). Kursy mają być obowiązkowe dla kierowców, którzy przekroczą 24 punkty. Mają trwać 28 godzin, rozłożonych na cztery dni szkolenia. I nic za darmo – koszt to 500 zł.
Jeśli w ciągu pięciu lat po odbyciu kursu kierowca przekroczy ponownie 24 punkty karne, straci prawo jazdy. Będzie traktowany tak, jakby go nigdy nie miał. Co to oznacza? Tyle, że po kursie w szkole nauki jazdy będzie przez dwa lata objęty okresem próbnym.
Czytaj więcej
W 2023 r. kierowcy będą musieli zwracać uwagę na nowe zaostrzenia rygorów.
3. Nowe zasady przeglądów
W przypadku obowiązkowych przeglądów rejestracyjnych (badanie techniczne auta) niezmienna pozostanie ich cena – 99 zł. Zmianie ulegnie jednak samo przeprowadzanie przeglądu. Diagnosta będzie musiał wykonać zdjęcia badanego auta według opisanego schematu. Komplet zdjęć ma być dowodem na to, że auto rzeczywiście zostało poddane kontroli.
Jeśli na przegląd zgłosimy się 30 dni po okresie obowiązywania poprzedniego, zapłacimy podwójną stawkę. Jeśli natomiast zjawimy się na przeglądzie maksymalnie do 30 dni przed upływem ważności poprzedniej pieczątki, diagnosta przedłuży ważność kolejnej o odpowiednią liczbę dni.
Czytaj więcej
Ograniczenie nadużyć i wykluczenie z ruchu samochodów z widocznymi usterkami – to cel zmian w ustawie o diagnostach samochodowych.
4. Więcej za autostrady
W I kwartale 2023 r. opłatami mogą zostać objęte kolejne odcinki dróg. Najpierw dodatkowe opłaty dotkną kierowców samochodów ciężarowych. Opłaty zostaną wprowadzone na odcinkach oddanych do użytku w 2017 r. i później.
Zostanie też przeniesiona część fotoradarów. Przykładowo Konstantynów Łódzki odda swój fotoradar do Piotrkowa Trybunalskiego. Niezależnie od tego, czy w grę będzie wchodziła wymiana dotychczasowych fotoradarów, każde województwo w Polsce otrzyma kilka nowych.
Czytaj więcej
Z powodu inflacji, samochody o dmc powyżej 3,5 tony zapłacą od stycznia 2023 roku wyższe myto.
5. Wyższe opłaty za prawo jazdy
Nowelizacja prawa o ruchu drogowym wprowadza nowe opłaty za egzaminy na prawo jazdy. Ich wysokość będzie różna – w zależności od województwa. Wysokość opłat określi sejmik województwa. Za część teoretyczną dla każdej kategorii prawa jazdy cena nie będzie mogła przekroczyć 50 zł (poprzednio za samochód osobowy było to 30 zł). Za część praktyczną – w zależności od kategorii – 200 lub 250 zł (do tej pory 140 zł).
Czytaj więcej
Sejm przyjął nowelizację Prawa o ruchu drogowym. Projekt autorstwa posłów PiS krytykują samorządy.
6. Piłeś - stracisz auto
Pod koniec 2023 r. zaczną obowiązywać przepisy dotyczące konfiskaty auta za jazdę pod wpływem alkoholu. Przepadek auta ma być stosowany w przypadkach, gdy kierowca ma co najmniej 1,5 promila lub jeśli spowoduje wypadek, mając co najmniej 0,5 promila alkoholu we krwi, a także w sytuacji recydywy.
Zwiększy się również maksymalna kara, którą można wymierzyć za spowodowanie ciężkiego wypadku; za spowodowanie ciężkich obrażeń lub śmierci nietrzeźwemu sprawcy wypadku będzie można wymierzyć do 16 lat pozbawienia wolności (dziś 12 lat).
Jeśli pojazd nie stanowi wyłącznej własności sprawcy, orzekany będzie przepadek równowartości pojazdu. Równowartość określi wartość auta w polisie ubezpieczeniowej. W razie braku polisy liczyć się będzie średnia wartość rynkowa odpowiadająca wartości pojazdów podobnych. Jeśli sprawca prowadziłby pojazd niestanowiący jego własności, tylko własność jego pracodawcy, sąd orzekać będzie nawiązkę.
Czytaj więcej
W 2023 r. kierowcy będą musieli zwracać uwagę na nowe zaostrzenia rygorów.
7. Za brak PCC – kara
W tym roku znacznie więcej zapłacą spóźnialscy, którzy w odpowiednim terminie nie złożą deklaracji PCC-3, na podstawie której urząd skarbowy będzie mógł wyliczyć podatek (2 proc.) od czynności cywilnoprawnych – np. za zakupione auto. Termin na złożenie deklaracji to 14 dni. Będzie liczony od zawarcia umowy.
Czytaj więcej
Rynek aut z drugiej ręki jest pięciokrotnie większy od rynku aut nowych. Przypominamy, jakie formalności są konieczne przy rejestracji samochodu używanego.
8. Komu zabiorą prawo jazdy
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z grudnia 2022 r. nieco namieszał w zasadach zatrzymywania prawa jazdy za przekroczenie prędkości o więcej niż 50 km/h w terenie zabudowanym. Zdaniem TK starostowie nie mogą decydować o zatrzymaniu prawa jazdy na trzy miesiące jedynie na podstawie informacji policji. A to oznacza, że prawo jady będą tracili ci kierowcy, którzy przyjmą od policji mandat. Z tymi, którzy odmówią przyjęcia mandatu trzeba będzie postępować inaczej, wstrzymując konsekwencje utraty prawa jazdy do czasu rozstrzygnięcia sprawy.
Czytaj więcej
W najbliższy wtorek 13 grudnia Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie przepisów o zatrzymaniu prawa jazdy w przypadku kierowania pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym lub w przypadku przewożenia osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym.
PRAWO PRACY
1. Urlop także przy adopcji starszego dziecka
Pracownik, który przysposobił dziecko, skorzysta z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i ojcowskiego do ukończenia przez nie 14 lat.
Osobom, które przyjęły na wychowanie dziecko i wystąpiły do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia albo przysposobiły dziecko, będzie przysługiwać zasiłek macierzyński oraz świadczenie rodzicielskie aż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia. Obecnie przysługuje do ukończenia przez dziecko siódmego roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia dziesiątego roku życia. Nowe rozwiązania wejdą w życie od lutego.
Za sprawą nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej powstanie również centralny rejestr pieczy zastępczej. Wszystkie dane będą gromadzone w jednym miejscu. Rejestr ma być pomocny dla sądów rodzinnych oraz wszystkich osób pracujących przy organizacji rodzinnej pieczy zastępczej. Centralny rejestr pieczy zastępczej będzie zawierał m.in.: wykaz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej, wykaz osób posiadających negatywną oraz pozytywną wstępną kwalifikację do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wykaz rodzin zastępczych, wykaz rodzinnych domów dziecka.
2. Podwyżka płacy minimalnej i stawki godzinowej
Od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 3490 zł. Wzrośnie też minimalna stawka godzinowa dla zleceniobiorców do 22,80 zł. Ale to nie koniec podwyżek. Od lipca najniższa płaca wyniesie 3600 zł, a stawka godzinowa – 23,50 zł.
Czytaj więcej
Od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 3490 zł. To o 15,9 proc. więcej niż obecnie.
3. Wyższe diety z tytułu podróży służbowej
Od 1 stycznia 2023 r. wzrośnie o 7 zł wysokość diet, które przysługują pracownikom w przypadku podróży służbowych. W efekcie wyniesie ona 45 zł. Zmienią się też inne wskaźniki. I tak, ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej wyniesie 9 zł (obecnie 7,60 zł), a ryczałt przysługujący pracownikowi, któremu nie zapewniono bezpłatnego noclegu i nie przedłożył on rachunku w tym zakresie – 67,50 zł za każdy nocleg (obecnie 57 zł). Natomiast zwrot udokumentowanych kosztów noclegu będzie następował w wysokości stwierdzonej rachunkiem do 900 zł (obecnie 760 zł).
Czytaj więcej
Od 1 stycznia 2023 r. wzrośnie o 7 zł wysokość diet, które przysługują pracownikom w przypadku podróży służbowych.
4. Automatyczny zapis do PPK
W 2023 r. wszyscy pracownicy i zleceniobiorcy automatycznie zostaną zapisani do pracowniczych planów kapitałowych (PPK). Co cztery lata, w terminie do ostatniego dnia lutego danego roku, podmiot zatrudniający informuje uczestnika PPK, który złożył deklarację, o ponownym dokonywaniu wpłat za niego. Dokonywanie wpłat rozpoczyna się od 1 kwietnia, chyba że uczestnik PPK ponownie z tego zrezygnuje. W tym celu musi złożyć podmiotowi zatrudniającemu odpowiednią deklarację. Pierwsze wpłaty zostaną naliczone i pobrane już od wynagrodzeń wypłaconych w marcu 2023 r.
Ubezpieczenia społeczne
1. Wyższe składki do ZUS
W 2023 roku składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących firmę i niekorzystających z preferencji wyniosą 1418,48 zł miesięcznie. I to bez składki zdrowotnej, która jest zależna od formy opodatkowania wybranej przez płatnika.
Czytaj więcej
Składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących firmę i niekorzystających z preferencji wzrosną z 1211,28 zł do 1418,48 zł miesięcznie. I to bez składki zdrowotnej.
2. Waloryzacja emerytur i rent
Od marca 2023 r. renty i emerytury mają wzrosnąć o 13,8 proc.. Rząd zagwarantował też minimalną podwyżkę na poziomie 250 zł. Oznacza to, że minimalna emerytura wyniesie 1588,44 zł. Z kolei renta minimalna dla częściowo niezdolnych do pracy zostanie podniesiona do 1191,33 zł.
Czytaj więcej
Minimalna emerytura wzrośnie od marca przyszłego roku z 1338,44 zł do 1588,44 zł, czyli rocznie emeryt, który pobiera ją w takiej wysokości dostanie więcej o 3 tys. zł.
3. Nowy obowiązek dla płatników składek
Od 2023 r. każdy płatnik składek musi posiadać też profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Umożliwia ona załatwienie online większości spraw związanych z ubezpieczeniami społecznymi.
Czytaj więcej
Składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących firmę i niekorzystających z preferencji wzrosną z 1211,28 zł do 1418,48 zł miesięcznie. I to bez składki zdrowotnej.
4. Nowi płatnicy składek
Od 1 stycznia 2023 r. do katalogu rodzajów działalności gospodarczej, które podlegają oskładkowaniu, dodana zostanie też działalność prowadzona w formie spółki komandytowo-akcyjnej przez komplementariusza.
Czytaj więcej
Składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących firmę i niekorzystających z preferencji wzrosną z 1211,28 zł do 1418,48 zł miesięcznie. I to bez składki zdrowotnej.
5. Nowe legitymacje dla emerytów i rencistów
Od 1 stycznia 2023 r. osoby pobierające emerytury i renty będą mogły pobrać swoje legitymacje na telefon za pośrednictwem aplikacji mObywatel.
Czytaj więcej
Od 1 stycznia 2023 r. emeryci lub renciści będą mogli pobrać swoje legitymacje na telefon za pośrednictwem aplikacji mObywatel.
PODATKI
1. Duże zmiany w PIT
Stracą wynajmujący mieszkania, mogą zyskać przedsiębiorcy, zapowiadają się większe wypłaty ze zleceń.
Nowy Rok przyniósł zmiany w PIT. Oto pięć najważniejszych.
1) Pogarsza się sytuacja osób zarabiających na wynajmie prywatnym (który nie jest działalnością gospodarczą). Nie mogą już wybrać formy rozliczeń, w 2023 r. obowiązkowy jest ryczałt. Ci, którzy byli do tej pory na skali, stracą więc koszty. Dla wielu może oznaczać to podwyżkę podatku.
2) Nie można już amortyzować mieszkań i domów. Czyli rozliczać w bieżących kosztach wydatków na ich nabycie. Stracą na tym wynajmujący, a także przedsiębiorcy, którzy mają w lokalach mieszkalnych swoje biura. Zakazaną amortyzację będzie można odzyskać dopiero przy sprzedaży nieruchomości.
3) Przedsiębiorcy dostali możliwość zmiany formy rozliczeń za 2022 r. To szansa na podatkowe oszczędności. Mogą przejść z ryczałtu albo liniowego PIT na skalę (i skorzystać z obniżonego do 12 proc. PIT). Wybór za 2022 r. mają też jeszcze wynajmujący prywatnie. Mogą zmienić ryczałt na skalę. Czas na decyzję jest do 2 maja. Przedsiębiorców czeka także wybór formy opodatkowania na 2023 r.
4) Na większe wypłaty liczą osoby na zleceniach i umowach o dzieło. Od Nowego Roku mogą bowiem odliczać co miesiąc kwotę zmniejszającą podatek. Dzięki temu dostaną na rękę nawet 300 zł więcej. Rozliczeniem zajmuje się płatnik, któremu trzeba złożyć PIT-2. Jest dużo obszerniejszy niż w poprzednich latach (można w nim zawnioskować o przysługujące na etacie i umowach cywilnoprawnych preferencje), ale Ministerstwo Finansów zapewnia, że ułatwi rozliczanie wynagrodzeń.
5) Rośnie odpis na organizacje pożytku publicznego. Już składając zeznanie za 2022 r. można im przekazać 1,5 proc. PIT (wcześniej był 1 proc.). Wystarczy wpisać w zeznaniu rocznym numer KRS beneficjenta oraz kwotę, którą chcemy przekazać. Resztą zajmie się skarbówka.
Czytaj więcej
Zarabiający na mieszkaniach stracą, przedsiębiorcy mogą wybrać podatek za stary i nowy rok, rozbudowany formularz PIT-2 powinien ułatwić rozliczanie wynagrodzeń, rośnie odpis na opp.
2. Podatek od nieruchomości może być wyższy
Maksymalne stawki podatku od nieruchomości obowiązujące od 2023 r. zostały podniesione. Co prawda samorządy nie muszą ich stosować, bo jest to tylko górna granica, której nie mogą przekroczyć w swoich uchwałach na dany rok. Jednak ze względu na braki w budżetach lokalnych i ogólny kryzys można się spodziewać, że wiele samorządów w swoich uchwałach na 2023 r. sięgnie po stawki maksymalne.
Maksymalne stawki podatku mogą wynieść:
- od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 1,16 zł od 1 m2 powierzchni – w 2022 r. było 1,03 zł.
- od gruntów pozostałych m.in. pod budynkami mieszkalnymi - 0,61 zł od 1 m2 powierzchni – w 2022 r. było 0,54 zł.
- od budynków lub ich części mieszkalnych, czyli dla domów i mieszkań -1,00 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej – w 2022 r. było 0,89 zł.
- od budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej - 28,78 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej – w 2022 r. było 25,74 zł.
W 2023 r. w gminach, gdzie radni zdecydowali się na wprowadzenie innych opłat lokalnych, które zależą od ich decyzji, ich stawki też mogą być wyższe.
I tak maksymalna stawka:
- opłaty targowej wyniesie zamiast 852,75 zł aż 953,38 zł dziennie,
- opłaty miejscowej w miejscowościach posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej z 3,52 zł może podskoczyć do 3,94 zł dziennie,
- opłaty uzdrowiskowej może zamiast 4,83 zł wynieść nawet 5,40 zł dziennie,
- opłaty od posiadania psów z 135,00 zł rocznie od jednego pupila może urosnąć nawet do 150,93 zł.
Czytaj więcej
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w lokalach lub własnych mieszkaniach powinni sprawdzić, o ile więcej zapłacą w 2023 roku.
3. Akcyza i VAT w górę
Od 1 stycznia 2023 r. rząd postanowił zmienić sposoby walki z inflacją i co do zasady rezygnuje ze stosowanej dotychczas obniżki stawek VAT.
Stawki VAT na:
- gaz ziemny z 0 proc. wzrosną do 23 proc.
- prąd oraz ogrzewanie z 5 proc. wzrosną do 23 proc.
- dostawy benzyn silnikowych, olejów napędowych, biokomponentów, gazu LPG i LNG z 8 proc. wzrosną do 23 proc.
Tylko obowiązująca w 2022 r. obniżona 0 stawka VAT na podstawowy koszyk produktów żywnościowych m.in. na mięso, ryby, produkty mleczarskie, warzywa i owoce czy pieczywo zostanie utrzymana w 2023 r., a przy nawozach zostanie podwyższona z 0 do 8 proc.
W 2023 r. przestaną też obowiązywać też preferencje w akcyzie, przede wszystkim obniżenie jej stawek dla benzyny, olejów napędowych, biokomponentów i gazu LPG.
Od stycznia zniknie też obniżona stawka akcyzy dla prądu, przestanie też obowiązywać zwolnienie dla energii zużywanej w gospodarstwach domowych.
Czytaj więcej
Minister finansów Magdalena Rzeczkowska podpisała rozporządzenie przedłużające utrzymanie „zerowej” stawki VAT na żywność.
Prawo Karne
Od marca 2023 r. sądy będą mogły wymierzać bardziej elastyczne kary. Zamiast dotychczasowych kar 15 lat więzienia, osobnej kary 25 lat więzienia i dożywotniego pozbawienia wolności pojawi się kara do 30 lat pozbawienia wolności oraz dożywocie.
Wprowadzona też zostanie kara dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Będzie mogła zostać orzeczona przez sąd w dwóch przypadkach. Po pierwsze, za czyn popełniony po wcześniejszym prawomocnym skazaniu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym na dożywotnie pozbawienie wolności albo pozbawienie wolności na co najmniej 20 lat.
Po drugie – jeżeli charakter i okoliczności czynu oraz postępowanie i charakter sprawcy wskazują, iż jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób.
Nowelizacja wydłuża z 25 do 30 lat okres, po którym skazani na dożywocie mogą ubiegać się o warunkowe zwolnienie. Wydłuża również okres próby przy warunkowym zwolnieniu z kary dożywotniego pozbawienia wolności. Dotąd było to 10 lat. Teraz okres próby dla skazanych na dożywocie będzie dożywotni. Zwiększy się ponadto okres przedawnienia karalności zabójstwa – z 30 do 40 lat.
Zaostrzone zostaną kary za pedofilię i inne poważne przestępstwa na tle seksualnym. Sprawca zgwałcenia dziecka będzie podlegać karze od 5 do 30 lat więzienia albo dożywotniemu pozbawieniu wolności. Dotąd kara ta wynosiła od 3 do 15 lat więzienia.
Kara od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie będzie też grozić za zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem (dotychczas – do 15 lat więzienia). Za zgwałcenie z następstwem w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu będzie teraz grozić od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie (dotąd – od 2 do 12 lat). Natomiast za zgwałcenie z następstwem w postaci śmierci ofiary grozić będzie od 8 do 30 lat więzienia lub dożywocie, dotychczas kara wynosiła od 2 do 12 lat więzienia.
W nowych przepisach znalazły się nowe typy kwalifikowane zgwałceń, np. na kobiecie ciężarnej, z posługiwaniem się bronią palną czy z utrwalaniem obrazu i dźwięku tego czynu. Dotychczas za te czyny groziło od 2 do 12 lat pozbawienia wolności, a teraz będzie to od 3 do 20 lat więzienia.
Wobec przestępców seksualnych – recydywistów stosowane będzie nadzwyczajne zaostrzenie kary, czyli podwyższenie dolnej granicy kary pozbawienia wolności o połowę, a w przypadku występków – również podwyższenie górnej granicy o połowę.
Podwyższona zostanie również dolna granicy kary pozbawienia wolności dla multirecydywisty. Dotychczas wzrastała ona o miesiąc, a będzie wzrastać o połowę.
Nowelizacja wprowadza nowe typy przestępstw za czyny, które dotąd nie były karalne. To przyjęcie zlecenia zabójstwa – od 2 do 15 lat więzienia; uchylanie się od naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem – od 3 miesięcy do 5 lat więzienia; nowy typ wymuszenia rozbójniczego, tj. wymuszenia mienia poprzez szantaż – od roku do 10 lat pozbawienia wolności (dotąd była tu mowa o zmuszaniu, za które groziła kara do 3 lat). Wprowadza się karalność przygotowania do zabójstwa, za które ma grozić od 2 do 15 lat pozbawienia wolności.
Kolejne rozwiązania zaczną obowiązywać w grudniu 2023 r. Nietrzeźwy kierowca, który będzie miał nie mniej niż 1,5 promila alkoholu we krwi straci samochód – niezależnie od tego, czy spowodował wypadek drogowy. Policja tymczasowo zajmie jego auto na okres do siedmiu dni, następnie prokurator orzeknie zabezpieczenie tego mienia, a sąd obligatoryjnie orzeknie przepadek pojazdu. Jeżeli nie będzie wypadku, lecz prowadzenie w stanie nietrzeźwości – sąd będzie mógł odstąpić od orzeczenia przepadku w szczególnych okolicznościach. Recydywiście przepadek będzie orzekany już od powyżej 0,5 promila alkoholu.
Auta będą konfiskowane również sprawcom wypadków, którzy mieli powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi, popełniającym takie przestępstwo po raz kolejny lub powodujących wypadek. Jeżeli samochód nie jest wyłączną własnością kierowcy, sąd orzeknie przepadek równowartości pojazdu sprzed wypadku.
Dotychczas za spowodowanie ciężkiego wypadku w stanie nietrzeźwości należało wymierzyć karę od 2 do 12 lat więzienia. Teraz za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu będzie to minimum 3 lata, a za spowodowanie śmierci – 5 lat więzienia.
Za spowodowanie ciężkich obrażeń lub śmierci, nietrzeźwemu sprawcy wypadku teraz będzie można wymierzyć do 16 lat pozbawienia wolności, a dotąd maksymalny wymiar kary wynosił w tym przypadku 12 lat.
Czytaj więcej
Eksperci krytykują nowelę prawa karnego Zbigniewa Ziobry. Decyzja w rękach prezydenta.
prawo budowlane, energetyczne i ochrona środowiska
1. Program czyste powietrze
W 2023 r. rząd przeznaczył więcej pieniędzy na modernizację cieplną domów. Podwyższone zostały też progi dochodowe uprawniające do przyznania dotacji, a także kwoty wsparcia finansowego.
Czytaj więcej
W 2023 r. rząd chce rozdać sporą pulę ze 100 mld zł, jakie ma na modernizację cieplną domów. Ale procedury wykluczają najbardziej potrzebujących.
2. Kooperatywa mieszkaniowa
Od marca 2023 r. wejdą w życie przepisy umożliwiające stawianie budynków mieszkalnych na właśnie potrzeby przez kooperatywy mieszkaniowe, czyli grupy przyszłych ich mieszkańców.
Czytaj więcej
Sejm uchwalił ustawę o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych.
4. Odszkodowania planistyczne
4 stycznia 2023r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o planowaniu przestrzennym. Sprzedający nieruchomości, którzy wpadli w lukę planistyczną, mogą wystąpić z roszczeniami.
Czytaj więcej
4 stycznia wejdzie w życie nowelizacja ustawy o planowaniu przestrzennym. Sprzedający nieruchomości, którzy wpadli w lukę planistyczną, mogą wystąpić z roszczeniami.
5. Elektroniczny Dziennik Budowy i Książka Obiektu Budowlanego
W styczniu 2023 r. w ramach cyfryzacji budownictwa, w 2023 r. zacznie obowiązywać dwojaka forma prowadzenia dziennika budowy. Ponadto wejdzie w życie także Elektroniczna Książka Obiektu Budowlanego.
Czytaj więcej
Nowe przepisy, które wejdą w życie w 2023 r. rozsiane są po kilku ustawach. W 2023 r. wejdzie w życie 130.wersja prawa budowlanego. Ministerstwo Rozwoju i Technologii nie może obiecać, że będzie to ostatnia korekta regulacji. Nie dziwi, więc, że zarówno konsumenci jak i sam rynek budowlany mają trudność z nadążaniem za nowymi obowiązkami.
6. E-CRUB dla inwestorów
W 2023 r. wprowadzone zostaną do użytku przydatne systemy, porządkujące i ułatwiające budowę. Pierwszy to e-CRUB, czyli powszechnie dostępna wyszukiwarka inżynierów z poszukiwanymi uprawnieniami budowlanymi.
Czytaj więcej
Nowe przepisy, które wejdą w życie w 2023 r. rozsiane są po kilku ustawach. W 2023 r. wejdzie w życie 130.wersja prawa budowlanego. Ministerstwo Rozwoju i Technologii nie może obiecać, że będzie to ostatnia korekta regulacji. Nie dziwi, więc, że zarówno konsumenci jak i sam rynek budowlany mają trudność z nadążaniem za nowymi obowiązkami.
7. Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków
W 2023 r. CEEB zostanie rozbudowany o dane techniczne budynków, które pozwolą na planowanie modernizacji, kontrolę procesu termomodernizacji budynków, realizację ustawowych obowiązków nie ekologicznych form ogrzewania domów.
Czytaj więcej
Nowe przepisy, które wejdą w życie w 2023 r. rozsiane są po kilku ustawach. W 2023 r. wejdzie w życie 130.wersja prawa budowlanego. Ministerstwo Rozwoju i Technologii nie może obiecać, że będzie to ostatnia korekta regulacji. Nie dziwi, więc, że zarówno konsumenci jak i sam rynek budowlany mają trudność z nadążaniem za nowymi obowiązkami.
8. Wycinka drzew
W 2023 r. zaczną obowiązywać nowe zasady wycinania drzew i krzewów. Największe ułatwienie to możliwość składania wniosków online.
Czytaj więcej
Wycięcie drzew i krzewów nawet na własnej działce często wymaga zezwolenia. Od nowego roku będą zmiany w zasadach składania wniosków.
9. Nowe zasady wyceny prądu dla spółdzielni
Spółdzielnie i wspólnoty będą miały prawo do gwarantowanych cen prądu na poziomie 785 zł/MWh. Muszą złożyć ponownie oświadczenie dot. energii elektrycznej. Mają na to czas do 31 stycznia 2023r.
Czytaj więcej
Niektóre spółdzielnie mieszkaniowe uważają, że z programu resortu rozwoju, wprowadzającego instalację solarów w blokowiskach, skorzystają tylko duże miasta.
PRAWO KONSUMENCKIE
Lepsza ochrona konsumentów
Od 1 stycznia 2023 r. weszły w życie nie tylko przepisy implementujące głośną dyrektywę Omnibus, ale też dyrektywy cyfrową i towarową. Mają one wzmocnić ochronę praw konsumentów.
Chodzi tu o dwie dyrektywy Parlamentu i Rady UE z 20 maja 2019 r. (2019/770 oraz 2019/771 ). Mają one na celu wzmocnienie ochrony prawnej konsumentów. Dyrektywa cyfrowa przykładowo rozszerza tę ochronę na usługi, za które klient wprawdzie nie płaci pieniędzmi, ale w zamian za dostęp do nich podaje swoje dane osobowe. Zapewnia też gwarancję, że w przypadku rezygnacji z treści lub usługi cyfrowej konsument ma prawo otrzymać dostęp do treści lub danych, które wytworzył podczas korzystania z niej (np. plików sporządzonych za pomocą edytora tekstu), bezpłatnie i w rozsądnym terminie. Dostawca ma natomiast prawo w takiej sytuacji uniemożliwić dalsze korzystanie z usługi, w szczególności poprzez usunięcie konta użytkownika. W przypadku tego typu usług cyfrowych konsument może skorzystać z nich przed upływem 14-dniowego terminu na odstąpienie od umowy, jeśli oświadczy, że złożył takie wyraźne żądanie i przyjął do wiadomości, iż traci prawo odstąpienia od umowy z chwilą jej pełnego wykonania przez sprzedawcę.
– Dyrektywa cyfrowa to taka mała, ukryta rewolucja. Zwłaszcza w aspekcie respektu dla danych wytwarzanych przez konsumentów oraz zapewniania aktualizacji dla sprzętu dostarczanego z oprogramowaniem (tu wchodzi dyrektywa towarowa) – mówi Michał Herde, prezes oddziału Federacji Konsumentów w Warszawie. – Na tym przykładzie zobaczymy, czy rynek poradzi sobie z własnością danych i zapewnianiem funkcjonowania sprzętu przeznaczonego dla internetu rzeczy. W tym ostatnim przypadku to też próba zahamowania postarzania sprzętu, który będzie musiał działać na dostarczanych aktualizacjach w okresie przewidzianym na zgodność towaru z umową.
Wspomniana dyrektywa towarowa przewiduje, że dostawca towaru z elementami cyfrowymi, np. smartwatcha – zawiera on treść lub usługę cyfrową, której brak uniemożliwia korzystanie z produktu – ma obowiązek udostępniać aktualizacje, ale jeśli klient nie zainstaluje ich w rozsądnym czasie, dostawca nie odpowiada za wynikłe z tego szkody.
FINANSE
Zmiany dla klientów podmiotów rynku finansowego
Od 1 stycznia 2023 r. rzecznik finansowy może brać udział we wszystkich postępowaniach cywilnych ważnych z punktu widzenia klientów podmiotów rynku finansowego, a nie tylko tych dotyczących nieuczciwych wobec konsumentów praktyk rynkowych. Co ważne na przyłączenie się rzecznika do sprawy klient nie musi wyrazić zgody. To efekt wejścia w życie nowelizacji, która wzmocniła kompetencje organu. Należy do nich także możliwość wszczynania i uczestniczenia w cywilnych postępowaniach grupowych w charakterze reprezentanta grupy. Do niedawna rolę tę w zbiorowych sporach z instytucjami finansowymi mógł pełnić tylko jeden z poszkodowanych lub lokalny rzecznik konsumentów.
W celu realizacji zadań rzecznik będzie mógł ustanawiać pełnomocników terenowych, dzięki czemu fachową pomoc łatwiej uzyskają mieszkańcy mniejszych miejscowości, którzy zarazem kiepsko radzą sobie z nowoczesnymi narzędziami komunikacji.
Kolejna ważna zmiana prawa nastąpi 18 maja 2023 r. Wówczas wejdzie w życie część wymogów obowiązującej już tzw. ustawy antylichwiarskiej. Od grudnia 2022 r. firmy pożyczkowe stosują nowe, obniżone koszty pozaodsetkowe. Od maja br. będą natomiast musiały obowiązkowo badać zdolność kredytową osób wnioskujących o pożyczkę i weryfikować, czy potencjalny klient rzeczywiście ma z czego oddać dług. Niedopełnienie tego obowiązku utrudni odsprzedanie wierzytelności np. firmie windykacyjnej, dlatego należy się spodziewać, że podmioty z branży pożyczkowej dużo mniej chętnie, niż obecnie, będą udzielały popularnych „chwilówek”. Same firmy staną też przed wyzwaniem dostosowania form prawnych prowadzonej działalności i ewentualnego podniesienia kapitału zakładowego określonych w regulacjach, które zaczną obowiązywać na przełomie 2023 i 2024 r. 1 stycznia przyszłego roku firmy pożyczkowe zostaną objęte nadzorem KNF.
Obostrzenia w pozyskiwaniu finansowania spółek z o.o.
Jedną z form zdobywania funduszy na rozwój, wykorzystywaną chętnie m.in. przez tzw. startupy i innych rozpoczynających działalność przedsiębiorców, jest emisja nowych udziałów i ich oferowanie za pośrednictwem platform crowdfundingowych. Praktyki te ukrócą przepisy ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, które wejdą w życie 10 listopada 2023 r. Wprowadzą one do kodeksu spółek handlowych zakaz publicznego promowania i oferowania nieoznaczonemu adresatowi udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Szukając pieniędzy na rozwój taka spółka będzie mogła jedynie wyemitować obligacje lub zaciągnąć pożyczkę. Zmiana prawa ma zapewnić sprawiedliwe zasady pozyskiwania kapitału przez spółki o różnych formach prawnych. Złamanie zakazu będzie zagrożone karą pozbawienia wolności do 6 miesięcy.
ZAWODY
Samorząd będzie chronił interesów ratowników medycznych
W czerwcu wejdzie w życie ustawa, o którą ratownicy medyczni walczyli od lat
Podobnie jak lekarze, pielęgniarki czy fizjoterapeuci ratownicy dostaną prawo wykonywania zawodu (PWZ) i numer. Nadająca go Krajowa Rada Ratowników Medycznych będzie mogła cofnąć uprawnienia w przypadku ubezwłasnowolnienia albo sądowego zakazu wykonywania zawodu. Samorząd ratowników ma prowadzić postępowania dyscyplinarne, a także chronić interesów zawodowe tej grupy. W połowie roku wejdzie w życie ustawa o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych. O regulację swej profesji ratownicy walczyli od lat.
Ustawa przewiduje utworzenie rejestru ratowników medycznych, prowadzonego w systemie teleinformatycznym. Pozwoli na uzyskanie informacji o liczbie ratowników medycznych, sposobach wykonywania zawodu i potrzebach kadrowych w poszczególnych rejonach kraju. W rejestrze będzie też zamieszczana informacja o skreśleniu z rejestru ratownika medycznego wraz z podaniem przyczyny skreślenia.
Ratownik będzie mógł wykonywać zawód w ramach umowy o pracę, w ramach stosunku służbowego, na podstawie umowy cywilnoprawnej lub w ramach porozumienia o wolontariacie.
Czytaj więcej
Będzie rejestr wykonujących profesję, postępowania dyscyplinarne i szkolenia w kolejnym zawodzie zaufania publicznego.
