W latach 1997–1999 notariusz Jan Mateusiak wybudował budynek, który od początku przeznaczony był częściowo do celów prywatnych (mieszkalnych), a częściowo do prowadzenia kancelarii notarialnej. W sierpniu 1999 r. część usługowa budynku została wprowadzona do ewidencji środków trwałych (na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych) i została przyjęta do użytkowania na potrzeby prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Działalność gospodarcza notariusza była opodatkowana VAT. Dokonał on zatem odliczenia podatku naliczonego, który wskazano w oryginałach faktur dokumentujących zakupy materiałów budowlanych, koszty robocizny i inne koszty związane wyłącznie z częścią budynku wykorzystywaną na działalność kancelarii.
Zamknął kancelarię, powiększył mieszkanie
W styczniu 2013 r. notariusz wystąpił do Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi o wydanie interpretacji indywidualnej. Pytał, czy w remanencie likwidacyjnym, sporządzanym ze względu na likwidację działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną, będącą jednocześnie czynnym podatnikiem podatku VAT, należy ujmować wartość środków trwałych w postaci nieruchomości będących własnością tej osoby na dzień likwidacji. Przedstawiając własny pogląd na sprawę stwierdził, że ich ujęcie prowadziłoby do naruszenia zasady neutralności podatku VAT w przypadku, gdy zaprzestanie działalności następuje po okresie korekty, wynoszącym dla nieruchomości 10 lat. Gdyby jego stanowisko nie zostało podzielone, należałoby uznać przynajmniej, że do opodatkowania podatkiem VAT trzeba przyjąć tylko część budynku, która była wykorzystywana na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, poprzez przyjęcie do podstawy opodatkowania wartości wytworzenia, jeżeli jest ona niższa od bieżącej wartości rynkowej.
W odpowiedzi organ podatkowy stwierdził, że opodatkowanie towarów w związku z zaprzestaniem wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu uzasadnione jest samą konstrukcją podatku VAT jako podatku konsumpcyjnego, jak również jest przejawem zasady neutralności tego podatku. Wszystkie towary, przy zakupie których został odliczony podatek naliczony, muszą zostać opodatkowane podatkiem VAT, aby zrównoważyć to odliczenie.
Sąd administracyjny, do którego poskarżył się notariusz, orzekł, że po upływie okresu korekty środki trwałe podatnika w momencie likwidacji przez niego działalności nie powinny podlegać opodatkowaniu i być ujmowane w spisie likwidacyjnym, skoro minął normatywnie określony czas korekty podatku naliczonego z tytułu ich nabycia, wynikający z założonego czasu zużycia tych środków w działalności podatnika.
