Najważniejsze orzeczenia wydane w 2025 r. w sprawach pracowniczych i ZUS [LISTA]

Jakie tegoroczne rozstrzygnięcie w kwestii pracy i świadczeń ZUS było najistotniejsze? Jak przyznaje Oskar Sobolewski, ekspert emerytalny i rynku pracy z HRK Payroll Consulting kończący się rok nie obfitował w wiele kluczowych orzeczeń.

- Jednak jeżeli miałbym wskazać to ważna i istotna była uchwała dotycząca ochrony przed wypowiedzeniem osób w wieku przedemerytalnym zatrudnionych na umowach na czas określony – mówi.

W jego ocenie, wbrew obawom niektórych ekspertów, nie wpłynie ona jednoznacznie negatywnie na chęć zatrudnienia takich osób.

- Demografia nie pozwoli firmom na rezygnację z takich pracowników, nawet jeżeli wypowiedzenie im umowy będzie utrudnione. Na rynku pracy będzie coraz więcej starszych osób w przeciwieństwie do młodszych, których mniej na nim mniej - dodaje.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Raport ZUS pokazuje kto choruje najrzadziej. Jest zaskoczenie

Osoby w wieku emerytalnym i okołoemerytalnym przebywały w pierwszej połowie roku na zwolnieniach...

LISTA 

Oto lista kluczowych, wyselekcjonowanych sądowych orzeczeń.

• Ochrona seniorów przed zwolnieniem także na umowie terminowej

Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów wypowiedział się na temat dopuszczalności rozwiązania umowy o pracę z seniorem, którego zatrudnienie kończy się jeszcze przed osiągnięciem przez niego wieku emerytalnego. Ochronę osób w wieku przedemerytalnym reguluje art. 39 kodeksu pracy. W dużym skrócie: nie można ich zwolnić gdy brakuje im nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia 60 lat ( kobiety) i 65 lat ( mężczyźni). Jednak co w sytuacji, gdy umowa była zawarta na czas określony i wygasała na trzy lata przed osiągnięciem wieku? SN uznał, że wynikający z art. 39 k.p. zakaz wypowiedzenia dotyczy także takich przypadków. Podkreślił, że ochrona z tego przepisu dotyczy każdego typu umowy o pracę i brak jest uzasadnionych podstaw do zawężającej wykładni tej regulacji. Efekt? SN przyznał tym samym pracownikom w wieku przedemerytalnym na umowach terminowych niemal ochronę bezwzględną. Istnieje jednak obawa, że firmy chcąc uniknąć kłopotów, będą z nimi zawierać np. krótsze umowy. Mając wybór mogą też stawiać na młodszych kandydatów do pracy.

Uchwała 7 sędziów SN z 30 września 2025 r. ( sygn. akt III PZP 6/24)

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Firma nie zwolni wcześniej seniora? Kluczowa uchwała SN

Zakaz wypowiedzenia umowy z seniorem dotyczy także zatrudnienia, które kończy się jeszcze przed o...

• Mundurowy zapłaci za pozew w sprawie pracowniczej

SN zajmował się sprawą funkcjonariusza Służby Więziennej, który wniósł o zasądzenie od aresztu śledczego odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Problem w tym przypadku polegał jednak na ustaleniu, czy w takiej sytuacji powinien być on traktowany na równi z pracownikiem i w związku z tym korzystać z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych. Sąd Najwyższy w podjętej uchwale uznał, że funkcjonariusz Służby Więziennej, wnosząc pozew do sądu pracy w sprawach dotyczących uposażenia, na podstawie art. 220 ustawy o Służbie Więziennej (tekst jedn. DzU z 2024 r., poz. 1869) nie korzysta z ustawowego zwolnienia z kosztów sądowych, przewidzianego w art. 96 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W efekcie, taki mundury musi zapłacić za wniesione pismo procesowe.

Uchwała SN z 15 kwietnia 2025 r. ( sygn. akt. III PZP 7/24)

Czytaj więcej

Służby mundurowe

Mundurowi muszą płacić za pozwy. Ważna uchwała SN

Funkcjonariusz Służby Więziennej musi zapłacić za pozew w sprawie pracowniczej – orzekł Sąd Najwy...

• Prokuratorskie pensje nie mogą być dowolnie obniżane

SN orzekał w sprawie dopuszczalności obniżenia uposażeń prokuratorów przez ustawę okołobudżetową za 2022 rok. Nie zastosowano wówczas wzorca waloryzacyjnego wynagrodzenia, co wpłynęło niekorzystnie na wysokość pensji śledczych. SN w wyroku uznał, że nie można regulować mniej korzystnie kwestii uposażeń prokuratorskich w ustawie okołobudżetowej. Właściwe są w takim przypadku regulacje prawa o prokuraturze, które przewidują rozwiązania o charakterze gwarancyjnym i systemowym. Rozstrzygnięcie ma znaczenie nie tylko w tej konkretnej sprawie, ale jest ważne dla wszystkich prokuratorów pokrzywdzonych przez incydentalne zmiany ujęte w ustawie okołobudżetowej – zarówno obecnie, jak i na przyszłość.

Wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2025 r. (sygn. II PSKP 11/25)

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Prokuratorzy dostali szansę na wyrównanie pensji. Jest ważny wyrok Sądu Najwyższego

Nie można regulować mniej korzystnie kwestii wynagrodzeń prokuratorskich w ustawie okołobudżetowe...

• Podwójna składka zdrowotna należna od dwóch tytułów

SN zajmował się kwestią składki zdrowotnej przy dwóch tytułach ubezpieczeń tj. prawa do renty rodzinnej i renty socjalnej. W uchwale uznał, że świadczeniobiorca zobowiązany jest odprowadzić ją od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie.

Uchwała z 11 marca 2025 r. (sygn. akt.: III UZP 2/24)

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Sąd Najwyższy: podwójny rencista zapłaci dwie składki zdrowotne

W sytuacji jednoczesnego pobierania renty rodzinnej i renty socjalnej oba świadczenia jako samois...

• Uwolnienie od zarzutów dyscyplinarnych nauczyciela wpływa na wynagrodzenie

SN zajmował się sprawą nauczyciela, który został zawieszony w pełnieniu obowiązków zawodowych z powodu toczącej się wobec niego sprawy dyscyplinarnej, która jednak zakończyła się prawomocnym uniewinnieniem. Do rozstrzygnięcia pozostała jednak kwestia wynagrodzenia (tj. dodatku za wysługę lat oraz dodatku motywacyjnego wraz z odsetkami) za ten czas. Sąd Najwyższy wydał uchwałę korzystną dla nauczycieli. Uznał, że pedagogowi zawieszonemu w obowiązkach, w związku z trwającym postępowaniem dyscyplinarnym, w przypadku wydania wobec niego prawomocnego orzeczenia uniewinniającego, wypłaca się dodatek motywacyjny i dodatek za wysługę lat, do których nabył prawo jeszcze przed okresem zawieszenia i stanowiły one element składowy jego wynagrodzenia.

Uchwała SN z 18 marca 2025 r. ( sygn. akt III PZP 5/24)

Czytaj więcej

Oświata i nauczyciele

Zaległe dodatki dla nauczycieli. Jest korzystna uchwała Sądu Najwyższego

Uniewinnionemu od zarzutów dyscyplinarnych nauczycielowi wypłaca się zaległe dodatki – uznał Sąd...

• Nauczyciel ma mieć płacone za nadgodziny

SN w uchwale składu siedmiu sędziów z 26 lutego uznał, że praca nauczyciela ponad 40 godzin tygodniowo powinna uprawniać do wynagrodzenia za nadgodziny. Jak bowiem wskazał, zadania wykonywane przez pedagoga ponad normę są pracą w godzinach nadliczbowych w rozumieniu k.p. Uchwała Sądu Najwyższego miała dać impuls do walki o rekompensaty finansowe m.in. za wyjazdy na wycieczki szkolne. Z naszych informacji wynika, że nauczyciele nie ruszyli jednak masowo po pieniądze z tego tytułu.Przynajmniej początkowo. 

Uchwała 7 sędziów SN z 26 lutego (sygn. akt III PZP 3/24)

Czytaj więcej

Oświata i nauczyciele

Nauczyciel jak każdy, powinien mieć płacone za nadgodziny. Przełomowa uchwała SN

Praca ponad 40 godzin tygodniowo powinna uprawniać do wynagrodzenia za nadgodziny - uznał w środę...

• Dyskryminacja osób, które nie identyfikują się ze swoją płcią jest możliwa

Sąd Najwyższy orzekł, że brak identyfikacji z płcią żeńską nie oznacza, że nie można być dyskryminowanym z tego tytułu, szczególnie w sytuacji, gdy dana osoba jest postrzegana jako kobieta i traktowana jak inne pracownice. Powołał się przy tym na orzeczenie TSUE, który w jednej ze spraw uznał, że pracownik, który jest nierówno traktowany, nie musi nawet posiadać tej konkretnej cechy (która jest powodem dyskryminacji), o ile jest związany ze środowiskiem pracowniczym, które ją ma (w sprawie chodziło o matkę dziecka niepełnosprawnego, która sama nie miała żadnych problemów, ale zdaniem Trybunału mogła korzystać z ochrony wynikającej z niepełnosprawności swojej pociechy).