NSA: Liczy się to, co firma rzeczywiście robiła, nie kod PKD

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie mógł odmówić zwolnienia z zapłacenia należności mimo błędnego kodu PKD – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Publikacja: 09.02.2023 16:24

NSA: Liczy się to, co firma rzeczywiście robiła, nie kod PKD

Foto: Adobe Stock

Sąd podkreślił, że sprawy dotyczące odmowy ZUS udzielania zwolnień z opłacania składek w związku z kodem PKD działalności przeważającej mają już utrwaloną linię orzeczniczą, również przed NSA. A sprawa, w której przedsiębiorczyni zaskarżyła decyzję o odmowie zwolnienia ze składek za jeden miesiąc – na podstawie tzw. ustawy covidowej gwarantującej wsparcie najbardziej poszkodowanym firmom – wpisuje się w tę linię.

ZUS argumentował, że kobieta zbyt późno dokonała zmiany kodu PKD. Zatem formalnie – w momencie weryfikacji – nie prowadziła działalności, która kwalifikowałaby ją do skorzystania ze wsparcia. Kod jej działalności nie znajdował się bowiem w wykazie tych uprawniających podmioty do ubiegania się o zwolnienie ze składki za ten miesiąc.

Czytaj więcej

Kody PKD – ZUS odmawia pomocy, ale sądy ją przyznają

Przedsiębiorczyni zaskarżyła tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, który przyznał jej rację. Orzekł, że wprowadzone przepisy co prawda są stosowane do usprawnienia całej procedury, ale gdy są przesłanki, iż przedsiębiorca rzeczywiście prowadzi inną działalność, niż jest to wskazane w systemie REGON, organ powinien to zweryfikować.

Z tym stanowiskiem nie zgodził się ZUS, który w całości zaskarżył wyrok WSA. Odparł argument jakoby nie zebrał w sposób wyczerpujący materiału dowodowego, a przez to nie rozpatrzył sprawy właściwie. Podkreślił, że weryfikacja przedsiębiorców za pomocą danych zawartych w rejestrze REGON była jedynym środkiem dowodowym dopuszczonym przez ustawodawcę.

Skarżąca z kolei wskazała, że czuje się pokrzywdzona, a cała sytuacja jest jej zdaniem społecznie niesprawiedliwa i powodująca spadek zaufania do organów, które w tak trudnej jak pandemia sytuacji powinny stanąć po stronie przedsiębiorców.

W toku postępowania przed NSA pełnomocniczka ZUS poparła zarzuty podniesione w skardze kasacyjnej. Argumentowała, że celem tzw. ustawy covidowej było umożliwienie szybkiego załatwienia spraw i niesienia pomocy najbardziej poszkodowanym, ale to po stronie przedsiębiorcy leżała weryfikacja formalnych kwestii dotyczących jego rzeczywistej działalności. Skarżąca powinna zatem dokonać tego dużo wcześniej.

Pełnomocniczka wskazała też, że ustawodawca konkretne zapisy wprowadził po to, żeby ZUS mógł dokonywać sprawdzenia nie na podstawie dokumentów, które do zakładu będzie składał przedsiębiorca, tylko na podstawie PKD. W jej ocenie wielu przedsiębiorców, widząc, że pojawiła się możliwość zwolnienia ze składek, zaczęło dokonywać korekt danych, ale jeśli ZUS miałby przyjąć inne metody weryfikacji, to prowadziłoby to do przewlekłości całej procedury.

NSA oddalił jednak skargę kasacyjną ZUS. Przyznał, że zapisy ustawy odsyłają do danych zawartych w rejestrze REGON, ale wskazuje to jedynie na środek dowodowy, co ma na celu szybkość postępowania. Jego konsekwentne stanowisko wyraża się natomiast w przekonaniu, że w przypadku istnienia wątpliwości (albo powołania się na nie przez stronę), co do istnienia faktów innych, niż wynikałoby to z tychże danych, organ powinien to zweryfikować.

Ponadto NSA przypomniał, że zgodnie z przepisami kod PKD ujawniany jest w rejestrze na podstawie oświadczenia samego przedsiębiorcy, więc nie tworzy to sytuacji prawnej. Dodał, że skarżąca podnosiła, iż od wielu lat prowadzi działalność inną, niż wskazywałyby na to dane z REGON.

Sygnatura akt: I GSK 1119/21

Sąd podkreślił, że sprawy dotyczące odmowy ZUS udzielania zwolnień z opłacania składek w związku z kodem PKD działalności przeważającej mają już utrwaloną linię orzeczniczą, również przed NSA. A sprawa, w której przedsiębiorczyni zaskarżyła decyzję o odmowie zwolnienia ze składek za jeden miesiąc – na podstawie tzw. ustawy covidowej gwarantującej wsparcie najbardziej poszkodowanym firmom – wpisuje się w tę linię.

ZUS argumentował, że kobieta zbyt późno dokonała zmiany kodu PKD. Zatem formalnie – w momencie weryfikacji – nie prowadziła działalności, która kwalifikowałaby ją do skorzystania ze wsparcia. Kod jej działalności nie znajdował się bowiem w wykazie tych uprawniających podmioty do ubiegania się o zwolnienie ze składki za ten miesiąc.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo dla Ciebie
Ministerstwo wydało ważny komunikat. Chodzi o studia online
Nieruchomości
Więcej drewna i mniejsze odległości między budynkami? Zmiany w prawie budowlanym
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Spadki i darowizny
Prawo użytkownika czy spadkobiercy? SN o odmowie przedłużenia użytkowania wieczystego
Sądy i trybunały
Jest data wyroku w sprawie Prezydenta. Obywatel zarzuca mu łamanie Konstytucji