We wniosku o interpretację spółka wyjaśniła, że jest czynnym podatnikiem VAT. Jej struktura obejmuje centralę i 12 oddziałów. Firma zajmuje się m.in. wydobywaniem węgla brunatnego oraz wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła. W swojej działalności, jako pracodawca, jest zobowiązana do zapewnienia swoim pracownikom różnego rodzaju świadczeń, niezależnie od przysługującego im wynagrodzenia za pracę. Wśród oferowanych pracownikom świadczeń spółka wymieniła m.in. pakiety medyczne, usługi przewozu pracowniczego, obiady na stołówce i mundury górnicze. Bonusy te nabywa od firm zewnętrznych. Następnie, wypełniając obowiązki pracodawcy wynikające z poszczególnych zakładowych układów zbiorowych pracy, ustawy lub innych regulacji wewnętrznych, przekazuje świadczenia pracownikom za częściową odpłatnością. Świadczenia są finansowane ze środków obrotowych. Nabywane, a następnie przekazywane za częściową odpłatnością świadczenia są usługami/towarami zarówno zwolnionymi od VAT, jak i opodatkowanymi. Pracownicy nie prowadzą działalności, a przekazywane im świadczenia są ściśle związane z działalnością spółki, nie służą zaspokajaniu osobistych potrzeb pracowników.
Pracodawca zapytał, co w opisanej sytuacji będzie podstawą opodatkowania, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Sam uważał, że podstawą opodatkowania świadczeń, przekazywanych pracownikom za częściową odpłatnością, jest kwota odpłatności poniesiona przez nich za określone świadczenie.
Inaczej sprawę widział jednak fiskus. Po analizie przepisów doszedł do wniosku, że między spółką a pracownikami istnieje związek z art. 32 ust. 2 ustawy o VAT, który uzasadnia zastosowanie klauzuli o unikaniu opodatkowania. Spółka świadczy usługi na rzecz pracowników za ceny niższe niż rynkowe. Wobec tego, gdy odsprzeda pracownikom świadczenia po cenach niższych niż rynkowe, to w sprawie znajdzie zastosowanie art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zawierający normę zapobiegającą unikaniu opodatkowania w takich sytuacjach. Fiskus nie miał wątpliwości, że powiązanie wynikające ze stosunku pracy stanowi związek, o którym mowa w tym przepisie.
Spółka zaskarżyła interpretację, ale WSA w Łodzi oddalił jej skargę. Sąd zgodził się z fiskusem, że w spornej sprawie spełnione są przesłanki z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Sąd przypomniał, że zgodnie z tym przepisem organ podatkowy określa podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że wskazany w nim związek miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Związek ten istnieje, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów (art. 32 ust. 2 ustawy o VAT).
WSA zauważył, że sprawa dotyczy transakcji pomiędzy spółką a jej pracownikami. Nie miał więc wątpliwości, że między uczestnikami transakcji zachodzi związek z art. 32 ust. 2 ustawy o VAT, z uwagi na powiązania wynikające ze stosunku pracy. Spółka nabywa sporne świadczenia i towary od firm zewnętrznych po cenach rynkowych. Pracownicy, którzy je otrzymują, ponoszą jedynie część kosztów zakupu (1 zł w przypadku pakietów medycznych, 40 proc. kosztów przewozu, 45 proc. kosztów wkładu produktów żywnościowych przy posiłkach, 33 proc. kosztów zakupu munduru górniczego).
