Kontrakt lekarza z jego szpitalem z 19-proc. PIT - wyrok NSA

Gdy czynności wykonywane na etacie i później jako firma pokrywają się tylko częściowo, nie przekreśla to prawa do liniowej stawki podatku dochodowego.

Publikacja: 19.09.2018 07:19

Kontrakt lekarza z jego szpitalem z 19-proc. PIT - wyrok NSA

Foto: 123RF

Liniowy 19-proc. PIT to atrakcyjna forma opodatkowania działalności gospodarczej, zwłaszcza tej prowadzonej jednoosobowo. Ustawodawca nie chce jednak premiować osób, które rezygnują z etatu i to samo robią jako firma dla byłego czy obecnego pracodawcy. Wyłączenie – jak wiele innych podatkowych warunków – nie jest fortunne. Fiskus chętnie korzysta z tej furtki i pozbawia prawa do liniowego, nawet gdy to, czym zajmuje się przedsiębiorca, tylko częściowo pokrywa się z jego wcześniejszymi zadaniami jako etatowca. Temu restrykcyjnemu podejściu zdecydowane „nie" powiedział jednak we wtorek Naczelny Sąd Administracyjny.

Medyczny dyżur

Sprawa dotyczyła lekarki. We wniosku o interpretację wyjaśniła, że jest specjalistą chorób dziecięcych zatrudnioną na etacie na stanowisku starszego asystenta na oddziale niemowlęcym szpitala klinicznego. Przy czym szczegółowo opisała, co należy do jej obowiązków. Dalej tłumaczyła, że jednocześnie prowadzi prywatną praktykę lekarską, m.in. w gabinecie pediatrycznym. W ramach firmy podjęła się też dyżurów kontraktowych w tym samym szpitalu, w którym jest zatrudniona na umowę o pracę.

Lekarka zapytała, czy prowadzona przez nią działalność gospodarcza obejmująca m. in. usługi świadczenia dyżurów lekarskich kontraktowych może być opodatkowana 19-proc. liniowym PIT. Sama uważała, że tak. Akcentowała, że w jej sytuacji stosunek pracy nie obejmuje niektórych czynności wykonywanych w ramach dyżurów. Trudno więc uznać, że ich świadczenie odpowiada temu, czym zajmuje się na umowę o pracę. Jej zdaniem usługi zdrowotne świadczone przez lekarza prowadzącego działalność gospodarczą w formie indywidualnej praktyki lekarskiej na rzecz szpitala, w którym jest zatrudniony, wyłączają możliwość opodatkowania liniowym PIT tylko wtedy, gdy odpowiadają czynnościom wykonywanym w ramach istniejącego stosunku pracy.

Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. W ocenie urzędników wykonywanie przez podatnika w działalności gospodarczej jakiejkolwiek usługi (czynności), obejmującej chociażby część czynności wykonywanych na rzecz pracodawcy w ramach stosunku pracy wyklucza możliwość opodatkowania tzw. podatkiem liniowym. Przy czym istotne jest faktyczne wykonywanie takich samych (tożsamych) czynności i ich charakter, a nie nazewnictwo. Jak tłumaczył fiskus, lekarka sama przyznała, że zakres (charakter) pracy wykonywanej przez nią na podstawie kontraktu zawartego w ramach firmy ze szpitalem różni się, ale tylko niewiele, od pracy wykonywanej na etacie. Tym samym – co do zasady– są one tożsame.

Zwłaszcza że leczenie szpitalne czy sprawowanie dyżurów lekarskich często wymagają podejmowania tych samych lub podobnych procedur, działań czy środków leczniczych. Co przyznała we wniosku sama podatniczka.

Kobieta nie zgadzała się z tym restrykcyjnym podejściem. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach przekonywała, że nawet jeśli część czynności wykonywanych na rzecz pracodawcy w stosunku pracy pokrywa się z tym, co robi jako firma, nie wyklucza to możliwości opodatkowania podatkiem liniowym. Wyłączenie ustawowe dotyczy bowiem tylko „czynności odpowiadających".

Jej zdaniem gdyby przyznać rację fiskusowi, to każdy lekarz byłby pozbawiony możliwości rozliczania się podatkiem liniowym, gdyż każdy etat szpitalny i każda praktyka lekarska ma na celu leczenie pacjentów.

Ta argumentacja przekonała gliwicki WSA. Po analizie przepisów – w tym regulacji dotyczących zawodu lekarza – zauważył, że jego specyfika zawsze będzie się wiązała z powieleniem pewnych czynności. To jednak nie oznacza, że w pozostałym zakresie będą one identyczne (tożsame). Należy uwzględnić miejsce pracy i warunki, w jakich się świadczy pomoc lekarską. W ocenie WSA okoliczność, że lekarz udziela świadczeń zdrowotnych w postaci badania stanu zdrowia, leczenia lub porad lekarskich zarówno jako pracownik, jak i prowadząc indywidualną praktykę na rzecz tego samego szpitala, sama w sobie nie przesądza o wyłączeniu stosowanie 19-proc. stawki PIT.

WSA podkreślił, że sporne wyłączenie nie dotyczy posiadanych kwalifikacji, uprawnień czy obowiązków koniecznych do wykonywania określonego zawodu. Ograniczone jest do konkretnych czynności wykonywanych w stosunku pracy przez podatnika świadczącego usługi na rzecz pracodawcy.

Ważna tożsamość

Tak samo uznał NSA. Zgodził się, że żeby zastosować sporne wyłączenie, czynności z umowy o pracę i wykonywane jako firma muszą być tożsame. W przypadku podatniczki pokrywają się one, ale tylko w części.

Tymczasem, jak tłumaczył sędzia sprawozdawca Wojciech Stachurski, czynności nie są tożsame, gdy pokrywają się w części. Wyrok jest prawomocny.

sygnatura akt: II FSK 2416/16

Opinia

Hubert Cichoń, radca prawny, partner zarządzający w kancelarii Enodo Advisors

Stanowisko NSA jest bardzo korzystne dla wielu podatników, nie tylko lekarzy. Potwierdza bowiem, że nie zawsze świadczenie usług w ramach firmy dla byłego pracodawcy pozbawia prawa do liniowej stawki PIT. Warto jednak zwrócić uwagę, że w spornym przypadku sądy obu instancji miały ułatwione zadanie. Zawód lekarza to działalność ściśle regulowana prawem. To pozwoliło precyzyjnie zdefiniować zakres czynności wykonywanych w ramach etatu oraz firmy, porównać je i wreszcie stwierdzić, że nie pokrywają się w stu procentach. W przypadku innych zawodów może to być trudniejsze. Dla większości z nich jedyną płaszczyzną dla porównania ich zakresu będzie umowa o pracę i kontrakt regulujący zasady współpracy. W każdej sprawie o możliwości stosowania liniowego PIT mogą decydować niuanse, ale kluczowe jest precyzyjne i szczegółowe określenie zakresu czynności w umowie o pracę oraz współpracę. Należy unikać szerokiego ich zakreślania czy ogólnych haseł, bo te nie pozwolą na ustalenie, w jakiej części się pokrywają. Na potrzeby ewentualnego sporu z fiskusem warto też gromadzić dowody, które potwierdzają, że zakresy czynności świadczonych w ramach firmy i etatu są różne.

Liniowy 19-proc. PIT to atrakcyjna forma opodatkowania działalności gospodarczej, zwłaszcza tej prowadzonej jednoosobowo. Ustawodawca nie chce jednak premiować osób, które rezygnują z etatu i to samo robią jako firma dla byłego czy obecnego pracodawcy. Wyłączenie – jak wiele innych podatkowych warunków – nie jest fortunne. Fiskus chętnie korzysta z tej furtki i pozbawia prawa do liniowego, nawet gdy to, czym zajmuje się przedsiębiorca, tylko częściowo pokrywa się z jego wcześniejszymi zadaniami jako etatowca. Temu restrykcyjnemu podejściu zdecydowane „nie" powiedział jednak we wtorek Naczelny Sąd Administracyjny.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów