WSA: fiskus źle klasyfikuje zyski ze zbycia gruntu

Nieruchomość, która nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę cywilną, ani wpisana do ewidencji środków trwałych, to jej sprzedaż nie następuje w ramach firmy.

Publikacja: 24.07.2019 05:40

WSA: fiskus źle klasyfikuje zyski ze zbycia gruntu

Foto: 123RF

W grudniu 2018 r. podatnik wystąpił do fiskusa o ocenę skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości. Wskazał, że w 1992 r. została zawiązana spółka cywilna pomiędzy nim a inną osobą. Miała służyć do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług stomatologicznych. Działalność wspólników spółki polega na prowadzeniu kliniki stomatologicznej. Dentysta tłumaczył dalej, że klinika jest prowadzona w budynku dzierżawiona przez wspólników od spółdzielni mieszkaniowej.

Czytaj także: Kiedy sprzedający nieruchomość może skorzystać z ulgi na cele mieszkaniowe

Wspólnicy nabyli też na prawach wspólności łącznej prawo użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego własność gminy. Po pewnym czasie grunt kupili jako „zabezpieczenie" ciągłości działalności, zwłaszcza na wypadek wypowiedzenia umowy dzierżawy i konieczności budowy na nim kliniki. Ta nieruchomość nie została ujęta w ewidencji środków trwałych. Odpisy amortyzacyjne oraz nakłady na nią nie były więc uwzględniane w kosztach uzyskania przychodu wspólników spółki. Nigdy nie była też wykorzystywana w działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej. Ostatecznie nie została również zabudowana ani nie była wykorzystywana w jakikolwiek sposób przez wspólników spółki. Podatnik wyjaśnił że jego wspólnik zmarł, a spadek po nim oddziedziczyła żona, która została wspólnikiem spółki cywilnej. Wraz z nią w listopadzie 2018 r. podpisali warunkową umowę sprzedaży gruntu tj. prawa użytkowania wieczystego.

Mieli wątpliwości czy taka sprzedaż nieruchomości (prawa użytkowania wieczystego) będzie stanowić przychód z działalności gospodarczej wspólników spółki cywilnej? Podatnik i jego wspólniczka byli jednak przekonaniu, że skoro nieruchomość nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej, ani umieszczona w ewidencji środków trwałych to jej sprzedaż nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Fiskus tego nie potwierdził. Wskazał na art. 22a ust. 1 oraz art. 22c pkt 1 ustawy o PIT. W jego ocenie przepisu nie uzależniają możliwości uznania danego składnika majątku za środek trwały od ujęcia go w ewidencji środków trwałych ani też od dokonywania jego amortyzacji. W konsekwencji uznał, że sprzedaż nieruchomości (prawa użytkowania wieczystego) będzie stanowić dla podatnika przychód z działalności gospodarczej zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT. Przychód ten będzie zaś podlegał opodatkowaniu zgodnie z wybraną formą opodatkowania dochodów z tego źródła.

Podatnik zaskarżył interpretację, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, że jego skarga jest zasadna. Zauważył, że w spornej sprawie nieruchomość nigdy nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej. Nie została ona również zabudowana ani nie była wykorzystywana w jakikolwiek sposób przez wspólników. W ocenie WSA w konsekwencji nieruchomość ta nie spełnia definicji środka trwałego z art. 22a ust. 1 ustawy o PIT. Zwrócił uwagę, że określenie "wykorzystywać" na gruncie reguł języka powszechnego znaczy tyle co, użyć czegoś dla osiągnięcia jakiegoś celu, zysku. Również w doktrynie wskazuje się, że przez wykorzystywanie na potrzeby działalności należy rozumieć taką sytuację, w której dane rzeczy służą do jej prowadzenia lub ułatwiają podatnikowi jej prowadzenie, przyczyniając się do możliwości uzyskania przychodu.

Nie bez znaczenia zdaniem sądu jest też to, że ustawodawca w przepisach regulujących zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych stosuje zamiennie wyrazy „używanie" i „wykorzystywanie", a więc terminy określające stosunek faktyczny, a nie prawny podatnika do konkretnego środka trwałego. Istotnym jest, aby środek trwały był w ogóle wykorzystywany przez podatnika w sensie fizycznym w jego działalności gospodarczej, generując przychody lub też również w celu uzyskania przychodów, w sensie prawnym – poprzez oddanie go do używania osobom trzecim.

Sporna nieruchomość nie podlegała zatem ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. WSA zgodził się z podatnikiem, że jej sprzedaż nie mieści się w dyspozycji art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o PIT. A przychód z takiej transakcji nie może zostać zaliczony do źródła przychodów z tytułu działalności gospodarczej lecz do przychodów z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT tj. sprzedaży nieruchomości i praw do nich.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 19 czerwca 2019 r.

Sygnatura akt: I SA/Po 297/19

komentarz eksperta

Marcin Bazylczuk, radca prawny, doradca podatkowy KB Legal & Tax s.c.

Przedsiębiorca nabywający grunt w ramach prowadzonej działalności gospodarczej powinien wprowadzić go do ewidencji środków trwałych, ustalając wartość początkową w wysokości ceny zakupu. Pomimo ujęcia gruntu w ewidencji środków trwałych, grunt nie podlega jednak amortyzacji. Do ewidencji środków trwałych powinny być wpisane grunty, które są wykorzystywane do działalności gospodarczej, tylko takie grunty mogą być uznane za środki trwałe. W przypadku odpłatnego zbycia składników majątku, będących środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych, przychód z tego tytułu powinien być zaliczone do przychodów z działalności gospodarczej. Jeżeli więc przedsiębiorca nabył grunt, ale grunt ten nie jest wykorzystywany do działalności gospodarczej, konsekwentnie również nie stanowi dla niego środka trwałego oraz nie jest ujęty w ewidencji środków trwałych. W takiej sytuacji sprzedaż gruntu nie może być traktowana jako dokonana w ramach działalności gospodarczej, ale jako sprzedaż majątku prywatnego przedsiębiorcy. Prawidłowa kwalifikacja sprzedaży do odpowiedniego źródła przychodu może mieć kluczowe znaczenie dla sposobu jej opodatkowania. Jeżeli jest to sprzedaż dokonana w ramach działalności gospodarczej przychód osiągnięty z tego tytułu łączy się z innymi przychodami i podlega opodatkowaniu po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodów na zasadach właściwych dla prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli grunt sprzedawany jest natomiast jako majątek prywatny przedsiębiorcy, sprzedaż będzie podlegała opodatkowaniu 19 proc. podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ust. 1 ustawy o PIT. Może jednak podlegać zwolnieniu z opodatkowania jeżeli odpłatne zbycie będzie dokonane po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie gruntu.

W grudniu 2018 r. podatnik wystąpił do fiskusa o ocenę skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości. Wskazał, że w 1992 r. została zawiązana spółka cywilna pomiędzy nim a inną osobą. Miała służyć do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług stomatologicznych. Działalność wspólników spółki polega na prowadzeniu kliniki stomatologicznej. Dentysta tłumaczył dalej, że klinika jest prowadzona w budynku dzierżawiona przez wspólników od spółdzielni mieszkaniowej.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił