Przychody: dzierżawa u przedsiębiorcy to nie zawsze majątek prywatny

Co do zasady to podatnik podejmuje decyzję o zaliczeniu przychodów do konkretnego źródła. Jednak wybór ten nie jest dowolny i musi wynikać z kryteriów wyznaczanych przez przepisy podatkowe.

Publikacja: 05.12.2018 01:00

Przychody: dzierżawa u przedsiębiorcy to nie zawsze majątek prywatny

Foto: 123RF

Podatnik  w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2015 r. prowadził działalność gospodarczą. Zakupił nieruchomość. Z przedłożonej fiskusowi kopii umowy dzierżawy wynikało, że jest właścicielem nieruchomości niezabudowanej składającej się z dwóch działek, której 50 proc. oddaje w dzierżawę na prowadzenie na niej działalności handlowej i usługowej. Przychód z dzierżawy został udokumentowany fakturą. Podatnik wykazał go do opodatkowania 8,5-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Czytaj także: Co oznacza zbycie przedsiębiorstwa

Fiskus uznał, że taka klasyfikacja przychodu była nieprawidłowa. Zauważył, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym stawka 8,5 proc. dotyczy przychodów z najmu, ale poza działalnością gospodarczą. Tymczasem, w ocenie urzędników, dla rozróżnienia pomiędzy najmem rzeczy w ramach zarządu majątkiem prywatnym, a najmem rzeczy w prowadzonej działalności gospodarczej, decydujący jest zamiar samego podatnika. To on decyduje o tym, czy powiązać określone składniki swojego mienia z wykonywaniem działalności, czy zachować je w zarządzie majątkiem prywatnym i oddać np. w najem. „Związanie" składników majątkowych z działalnością gospodarczą wyłącza możliwość rozpoznania przychodów z najmu (dzierżawy). Fiskus tłumaczył, że o istnieniu takiego powiązania z działalnością gospodarczą może świadczyć ich faktyczne wykorzystywanie w prowadzonej przez podatnika firmie, niezależnie od tego, czy skorzysta on z prawa amortyzacji środków trwałych. Przesłanka związania składników majątku z działalnością gospodarczą zostanie spełniona również wówczas, gdy uzyskuje dzięki temu z tej działalności konkretne korzyści, w tym podatkowe.

Organ nie zgodził się, że wydzierżawiona nieruchomość stanowi majątek prywatny podatnika i nie była wykorzystywana na cele jego działalności gospodarczej.

Po bezskutecznym odwołaniu podatnik zaskarżył decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach. Przekonywał, że część nieruchomości, która została oddana w najem, nie przesądza o związaniu jej z prowadzoną działalnością. Jego zdaniem wykorzystywał na cele prowadzonej działalności wyłącznie połowę posiadanej nieruchomości. Pozostałą część w ramach zawartej umowy oddał w dzierżawę, uniemożliwiając w ten sposób wykorzystywanie jej na cele własnej działalności gospodarczej. Możliwość prowadzenia działalności na części nieruchomości z równoczesnym czerpaniem pożytków z pozostałych części, które podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, została potwierdzona w orzecznictwie.

Kielecki WSA oddalił jego skargę. Uznał, że fiskus prawidłowo zakwalifikował przychód z dzierżawy działki do prowadzonej przez skarżącego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Po analizie przepisów WSA podkreślił, że działalność gospodarcza i dzierżawa są odrębnymi źródłami przychodów. Z tym zastrzeżeniem, że w przypadku objęcia dzierżawą składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, przychody z tego najmu są także przychodami z działalności gospodarczej. Jeśli więc dzierżawa dotyczy takich właśnie składników, to wówczas przychody z tego najmu będą przypisane do działalności. Jeśli natomiast podatnik wydzierżawia składniki swojego osobistego, prywatnego majątku, to wówczas przychody z tego będą kwalifikowane jako pochodzące z tego odrębnego źródła, tj. z dzierżawy.

WSA zgodził się, że w istocie  w pierwszej kolejności to podatnik podejmuje decyzję co do zaliczenia przychodów do konkretnego źródła. Jednak powtórzył za fiskusem, że wybór ten nie jest dowolny i musi się opierać o kryteria, które wyznacza ustawodawca podatkowy. Fiskus ma prawo, a nawet obowiązek weryfikacji kwalifikacji źródła przychodu i ewentualnej korekty rozliczenia podatkowego, gdy kwalifikacja ta nie mieści się w granicach prawa. Oznacza to, że należy odróżnić zamiar objęcia lub nie składnika majątkowego prowadzoną działalnością gospodarczą od faktycznego wykorzystania go w tej działalności. Decydują tu kryteria obiektywne i w spornej sprawie urzędnicy prawidłowo ocenili, że przychody z tytułu dzierżawy to przychód z działalności.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 8 listopada 2018 r., sygnatura akt: I SA/Ke 317/18

Komentarz eksperta

Marcin Grzelecki, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii LSW Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy

WSA w Kielcach zajął się zagadnieniem dość istotnym dla osób rozważających wynajmowanie lub aktualnie wynajmujących lub wydzierżawiających nieruchomości, a mianowicie kwestią dopuszczalnych form opodatkowania przychodów osiąganych z takiej aktywności.

Podatnik chcący czerpać przychody z wynajmu nieruchomości może przyjąć, że aktywność tę będzie prowadził w działalności gospodarczej (co daje możliwość opodatkowania przychodów z najmu podatkiem liniowym 19 proc.), ale może również uznać, że dana nieruchomość nie jest (ma nie być) związana z działalnością gospodarczą, a czerpanie z niej korzyści odbywa się w ramach tzw. zarządu majątkiem prywatnym. W tej ostatniej sytuacji, przychody z najmu mogą być opodatkowane zgodnie ze skalą podatkową (18 proc., 32 proc.), ale podatnik może również wybrać ich opodatkowanie tzw. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (8,5 proc. do kwoty 100 tys. zł a od nadwyżki ponad tę kwotę – 12,5 proc.).

Warto jednak zwrócić uwagę, że objęcie przychodów z najmu tzw. ryczałtem jest możliwe, gdy m.in. umowa najmu nie jest zawierana w działalności gospodarczej. Ten właśnie aspekt stał się źródłem konfliktu w omawianym sporze z fiskusem.

Spory z organami skarbowymi w tym zakresie trwają od lat, a wynikają głównie z trudności ustalenia konkretnych kryteriów, które decydują o tym, kiedy czerpanie korzyści z najmu jest sprawowaniem zarządu majątkiem prywatnym, a kiedy już profesjonalnie prowadzoną działalnością gospodarczą. Co istotne, i na co wskazuje mnogość sporów w tym zakresie, przepisy podatkowe nie pomagają w rozstrzygnięciu tego dylematu.

Orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym omawiany wyrok WSA, wskazuje na kilka aspektów, które mogą decydować o tym, że najem danej nieruchomości należy uznać za prowadzenie działalności gospodarczej, tym samym prowadząc do niemożności stosowania w takiej sytuacji ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

WSA w Kielcach wskazał wyraźnie, że wybór przez podatnika formy opodatkowania nie może być dowolny i musi opierać się o kryteria przewidziane w ustawach podatkowych. Tym samym sąd uznał, że należy odróżnić zamiar podatnika objęcia, lub nie, danego składnika majątkowego prowadzoną działalności gospodarczą od faktycznego wykorzystywania go w takiej działalności.

Podejmując decyzję o wyborze formy opodatkowania przychodów z najmu należy podejść do tematu dość ostrożnie, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności i ocenić, czy nie występują obiektywne kryteria uniemożliwiające wybór ryczałtu.

Podatnik  w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2015 r. prowadził działalność gospodarczą. Zakupił nieruchomość. Z przedłożonej fiskusowi kopii umowy dzierżawy wynikało, że jest właścicielem nieruchomości niezabudowanej składającej się z dwóch działek, której 50 proc. oddaje w dzierżawę na prowadzenie na niej działalności handlowej i usługowej. Przychód z dzierżawy został udokumentowany fakturą. Podatnik wykazał go do opodatkowania 8,5-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?