Zasady pierwszego zasiedlenia budynku a VAT

Żeby nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku nie musi dojść do oddania go po ulepszeniu do użytkowania w czynności podlegającej opodatkowaniu, np. w najem.

Publikacja: 05.09.2018 05:40

Zasady pierwszego zasiedlenia budynku a VAT

Foto: Fotolia.com

W październiku 2015 r. spółka wystąpiła o interpretację w zakresie opodatkowania VAT m.in. dostawy budynku administracyjno-socjalnego. Wyjaśniła, że w listopadzie 2001 r. nabyła prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z halą produkcyjną i budynkiem administracyjno-socjalnym. Spółka poniosła nakłady na ulepszenie budynku administracyjno-socjalnego w wysokości przekraczającej 30 proc. jego wartości początkowej w rozumieniu przepisów o CIT. Budynek ten jest wykorzystywany tylko na jej potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Spółka podkreśliła, że oba budynki zostały wybudowane w latach 70-tych przez skarb państwa.

Podatniczka zapytała czy dostawa hali magazynowej oraz budynku administracyjno-socjalnego będzie korzystała ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Czytaj także: VAT przy sprzedaży budynku a pierwsze zasiedlenie

Fiskus potwierdził stanowisko co do hali, ale odmówił prawa do zwolnienia dla drugiego budynku. Urzędnicy uważali, że w tym przypadku sprzedaż nastąpi w ramach pierwszego zasiedlenia, bo po nabyciu tego budynku poniesiono nakłady na jego ulepszenie, przekraczające 30 proc. wartości początkowej i po ich zakończeniu nie był on wydany w czynności podlegającej opodatkowaniu pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi.

Spółka zaskarżyła interpretację i wygrała. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zgodził się z nią, że fiskus błędnie zinterpretował art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Sąd wskazał m.in. na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dotyczący pierwszego zasiedlenia (C-308/16). Wynika z niego, że przepisy dyrektywy nie sprzeciwiają się, aby takie przepisy krajowe uzależniały owo zwolnienie od warunku, zgodnie z którym w razie ulepszenia istniejącego budynku poniesione wydatki nie mogą przekroczyć 30 proc. początkowej wartości tego budynku. Niemniej pod warunkiem, że pojęcie „ulepszenie" jest interpretowane w taki sam sposób, jak „przebudowa" zawarte w art. 12 ust. 2 dyrektywy 112, to znaczy tak, że budynek powinien być przedmiotem istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany jego wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków jego zasiedlenia. Trybunał zauważył, że pojęciu „pierwsze zasiedlenie" należy nadać autonomiczną i jednolitą wykładnię i dokonywać jej z uwzględnieniem kontekstu przepisu i celu danego uregulowania, pomimo braku jego zdefiniowania w dyrektywie 112.

WSA uznał, że definicja pojęcia „pierwsze zasiedlenie" powinna brzmieć następująco: pod pojęciem pierwszego zasiedlenia rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich: wybudowaniu lub ulepszeniu (rozumianego jako synonim przebudowy), jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie (przebudowę), w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej. Oczywiście z zastrzeżeniem twierdzeń TSUE co do rozumienia przebudowy jako istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany wykorzystania budynków lub budowli w celu znaczącej zmiany warunków jego zasiedlenia.

W konsekwencji, zdaniem sądu, wykładnia fiskusa, że aby nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku musi dojść do oddania go po ulepszeniu do użytkowania w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu (np. w najem), jest sprzeczna z dyrektywą 112.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 24 lipca 2018 r.

Sygnatura akt:III SA/Gl 256/16

Mirosław Siwiński radca prawny, doradca podatkowy, dyrektor Departamentu Podatków Kancelarii Prof. W. Modzelewskiego

Komentowany wyrok jest oczywiście słuszny, tym bardziej, że sąd odwołał się do wyroku TSUE z 16 listopada 2017 r. (C-308/16), z którym to rozstrzygnięciem trzeba się pełni zgodzić. Faktem jest bowiem, jak stwierdził Trybunał, że polskie przepisy nakładają warunki rozpoznania „pierwszego zasiedlenia" niezgodne z prawem europejskim, co TSUE wywiódł z tego, że „(...) wspólny system VAT opierający się w szczególności na jednolitej definicji transakcji podlegających opodatkowaniu (wyrok z 11 maja 2017 r., C 36/16, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo)". Nie może zatem być sytuacji, w której prawo polskie odmiennie reguluje zakres opodatkowania (poprzez zakres zwolnienia) niż inne kraje. Z drugiej jednak strony trzeba zauważyć, że ta wykładnia prounijna jest niezgodna z wykładnią językową. Przepis art. 2 pkt 4 ustawy o VAT powinien być zatem zmieniony poprzez wykreślenie słów „w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu".

Poza tym sprawa ta pokazuje wciąż niewy- eliminowane, a typowe wady w działaniu KAS: czytanie zwolnień zawężająco (to nie to samo co „ściśle"), z pominięciem orzecznictwa sądów i TS UE, i zawsze niekorzystnie dla podatników. W tym kontekście warto przestrzec podatników rezygnujących z tego zwolnienia. Można bowiem zaobserwować wysyp spraw, w których KAS nie uznaje opodatkowania takiej transakcji wywodząc, że zbywana nieruchomości to ZCP – choć w innych sprawach, gdy wiąże się to z korzyścią dla podatnika, identyczne ZCP są kwestionowane. Oczywiste jest, że organy państwowe tak działać nie powinny, więc dużo jeszcze w tym zakresie trzeba zmienić.

W październiku 2015 r. spółka wystąpiła o interpretację w zakresie opodatkowania VAT m.in. dostawy budynku administracyjno-socjalnego. Wyjaśniła, że w listopadzie 2001 r. nabyła prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z halą produkcyjną i budynkiem administracyjno-socjalnym. Spółka poniosła nakłady na ulepszenie budynku administracyjno-socjalnego w wysokości przekraczającej 30 proc. jego wartości początkowej w rozumieniu przepisów o CIT. Budynek ten jest wykorzystywany tylko na jej potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Spółka podkreśliła, że oba budynki zostały wybudowane w latach 70-tych przez skarb państwa.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP