Koszty egzekucji podatków nie mogą być dodatkową karą - wyrok NSA

Wysokość i zasady pobierania opłat egzekucyjnych powinny przynajmniej w części finansować system, ale z zachowaniem racjonalnej zależności między ich wysokością a dokonanymi czynnościami.

Publikacja: 10.09.2019 07:30

Koszty egzekucji podatków nie mogą być dodatkową karą - wyrok NSA

Foto: 131335410

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uwzględnił skargę spółki, która spierała się z fiskusem o wysokość kosztów egzekucyjnych. Sąd przypomniał, że przy ich kalkulowaniu trzeba zachować racjonalność.

Czytaj też: Za egzekucję fiskus ma prawo zażądać słonej zapłaty

Sprawa dotyczyła zaległości w PIT za kilka miesięcy 2017 r. Naczelnik urzędu skarbowego będący jednocześnie wierzycielem i administracyjnym organem egzekucyjnym wszczął postępowanie egzekucyjne z majątku spółki. W maju 2018 r. fiskus dokonał zajęcia kilku rachunków spółki.

Problem zaczął się wtedy, gdy dłużniczka wystąpiła o oficjalne określenie jej wysokości kosztów egzekucyjnych. Gdy fiskus podał wyliczenia, spółka uznała je za przesadzone. Podkreśliła, że przepisy określające wysokość opłat naruszają zakaz nadmiernej ingerencji ustawodawcy, nie przewidując górnej granicy wysokości opłat oraz nie uwzględniając stopnia efektywności egzekucji, skomplikowania czynności oraz nakładu pracy. Urzędnicy zdania jednak nie zmienili. Przy czym odnieśli się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 czerwca 2016 r. w sprawie kosztów egzekucyjnych (sygn. akt SK 31/14). W ocenie fiskusa z przepisów o naliczaniu kosztów egzekucyjnych nie wynika obowiązek organu egzekucyjnego uwzględniania poziomu skomplikowania czynności ani nakładu pracy organu.

Wyrok TK nie ma zastosowania w sprawie, bo kwota zaległości była niska, a ponadto jej zakresowy charakter nie wpływa na obowiązywanie kwestionowanych przepisów, a nawet kształt proponowanych zmian.

Sprawa trafiła na wokandę, a szczeciński Wojewódzki Sąd Administracyjny uwzględnił skargę spółki. Sąd również odniósł się do wyroku TK. Przypomniał, że uwzględniając obiektywny wymiar danej opłaty, co do zasady nie bierze się pod uwagę sytuacji indywidualnego podmiotu, który ją uiszcza.

Stawki stosunkowe są obciążeniem proporcjonalnym do wysokości konkretnej kwoty podlegającej egzekucji. Tak określona wysokość opłaty egzekucyjnej może nie być w pełni adekwatna do nakładu pracy organu egzekucyjnego. Jest to jednak sytuacja konstytucyjnie dopuszczalna. W tym zakresie ustawodawca ma bowiem znaczną swobodę regulacyjną. Z samej też istoty opłat wynika, że nie zawsze wiążą się one z ekwiwalentnym świadczeniem podmiotu publicznego.

WSA zauważył jednak, że Trybunał nie potwierdza pełnej swobody ustawodawcy określania wysokości opłat. W ocenie sądu w spornej sprawie nie odniesiono się do adekwatności ustalonych kosztów egzekucyjnych względem poziomu skomplikowania czynności podejmowanych przez organ egzekucyjny oraz nakładu pracy przy egzekwowaniu należności publicznoprawnych. Zabrakło też odniesienia do zagadnienia, że wysokość i zasady pobierania spornych opłat powinny być ukształtowane w taki sposób, aby zapewnić przynajmniej częściowe finansowanie aparatu egzekucyjnego. Przy czym, jak podkreślił WSA, istotne jest zachowanie racjonalnej zależności między wysokością opłat w egzekucji a czynnościami organów, za  których podjęcie opłaty te zostały naliczone, tak aby nie sprowadzały się do swoistej kary.

WSA podkreślił, że nie powinno dojść do pozyskania dochodu nieuzasadnionego wielkością, czasochłonnością czy stopniem skomplikowania podejmowanych czynności egzekucyjnych.

Wyrok nie jest prawomocny.

Sygnatura akt: I SA/Sz 221/19.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uwzględnił skargę spółki, która spierała się z fiskusem o wysokość kosztów egzekucyjnych. Sąd przypomniał, że przy ich kalkulowaniu trzeba zachować racjonalność.

Czytaj też: Za egzekucję fiskus ma prawo zażądać słonej zapłaty

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP