Rzecz w tym, że odszkodowanie nie naprawie wszystkich krzywd. Poszkodowany może domagać się więc także zadośćuczynienia. Za nadużycie uprawnień czy nie dołożenie obowiązków komornikowi grozi też odpowiedzialność karna.

Fakty TVN, a za nimi inne media, powtarzają informację o tym jak komornik zajął traktor rolnikowi spod Mławy, tymczasem dłużnikiem był jego szwagier prowadzący obok gospodarstwo. Nie pomogły protesty rolnika, że ciągnik kupił w salonie i jest zarejestrowany na jego nazwisko ani nawet interwencja policji. Sąd wstrzymał postępowanie egzekucyjne, ale było za późno, wart 100 tys. ciągnik komornik sprzedał w komisie za 40 tys. zł. Sprawę bada prokuratura, rolnik może dochodzić też odszkodowania, ale czy w sprawie karanej czy cywilnej musi na nie czekać kilka lat. Jakie są zasady odpowiedzialności komornika ?

Ryzyko egzekucji

Zgodnie z art. 23 ustawy o komornikach i egzekucji, komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności, a zastępca komornika (w tej sprawie taki występował) ponosi odpowiedzialność jak komornik. Jest to podwyższona odpowiedzialność odszkodowawcza, jej przesłanką jest bowiem działanie (lub też zaniechanie) komornika niezgodne z prawem - bez względu na zawinienie komornika. Poszkodowany nie musimy więc wykazywać mu umyślności czy choćby niedbalstwa. W niedawnej sprawie dotyczącej odszkodowania za zlicytowanie działki budowlanej z wadami, której kupujący nie obejrzał działki przed licytacją, ale zażądał odszkodowania, Sąd Najwyższy stwierdził, że komornik jako funkcjonariusz publiczny i profesjonalista musi zachować szczególną staranność, zatem to on ponosi lwią cześć wadliwej licytacji, i nie można go w takim samym stopniu obciążać jak licytanta. Chodzi o to, że sądy Okręgowy i Apelacyjny w Katowicach uznały, że kupujący przyczynił się do szkody w 50 proc. (V CSK 172/13). Dodajmy, że komornicy są obowiązani wykupić polisy ubezpieczenia OC za szkody, które mogą wyrządzić w związku z wykonywaniem czynności, także za swoich pracowników, a minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia dla jednego zdarzenia to 100 tys. euro.

Korporacja bada

Władze korporacji komorniczej wskazują z opisu czynności wynika, że ciągnik był w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej dłużnika, więc komornik mógł go zająć, na tym etapie komornik nie badania czy dłużnik jest właścicielem zajętej rzeczy. Sprzedaż komisowa odbyła się zaś ponad miesiąc później, ale przed tym jak do kancelarii komornika dotarło postanowienie sądu o zawieszeniu egzekucji. - Nie jest tak, że nie mamy wątpliwości co do prawidłowości działań komornika, czy komornik nie popełnił błędów przy zajęciu - mówi - „Rzeczpospolitej" Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej. Łódzka Izba wszczęła dyscyplinarne postępowanie sprawdzające, a my zwróciliśmy się do firmy ubezpieczeniowej o zbadanie możliwości wypłaty rolnikowi odszkodowania na podstawie samego postępowania likwidacyjnego, bez procesu. Gdzie był błąd ? Zdaniem mec. Lecha Obary, pełnomocnika poszkodowanego rolnika, w pośpiechu komornika, który powinien był poczekać na werdykt sądu, wiedział bowiem, że kwestia własności ciągnika jest sporna. Być może też w tym, że ubezpieczony komornik czuje się zbyt pewnie, pewnym zimnym prysznicem może być więc postępowanie karne wobec komornika .Rozważamy też wystąpienie z żądanie zadośćuczynienia dla rolnika za stres związany z całą tą egzekucją.

Zadośćuczynienie

Dodajmy, że takimi roszczeniami poszkodowany może domagać się już w procesie karnym - jako naprawienia szkody (art. 46 kodeksu karnego i 49a Kodeksu postępowania karnego), jak też może wystąpić niezależnie z pozwem z cywilnym za naruszenie dóbr osobistych (art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego). Kilka miesięcy temu np. olsztyński Sąd Okręgowy skazał prawomocnie na rok i cztery miesiące więzienia (w zawieszeniu na trzy lata komornika, który należący do rolniczki spod Giżycka traktor wart 100 tys. zł zlicytował za 15 tys. zł znajomemu. Nadto sąd wymierzył mu 30 tys. zł grzywny i 59 tys. zł odszkodowania dla rolniczki, dostał też zakaz wykonywania zawodu na pięć lat, choć już w dniu wyroku w korporacji go nie było. Został skazany na podstawie art. 231 § 2 kodeksu karnego, który za przekroczenie uprawnień przez funkcjonariusza, a komornik nim jest, w celu osiągnięcia korzyści, przewiduje karę do dziesięciu lat więzienia.