Pieniądze na wynagrodzenia zatrudnionych młodocianych pochodzą z dwóch źródeł

Ma też szansę ubiegać się o wsparcie kosztów jego edukacji. W obu przypadkach musi spełnić wiele warunków określonych w przepisach.

Refundacja płacy i składek

Możliwość ubiegania się o refundację wynagrodzenia i składek przez pracodawców przewiduje art. 12 ust. 6–8 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 598 ze zm., dalej ustawa o promocji zatrudnienia). Polega ona na zwrocie poniesionych kosztów, który następuje po zawarciu umowy o refundację.

Mogą jej dokonywać Ochotnicze Hufce Pracy (OHP), ale tylko gdy pracodawcy zatrudniają w zawodzie ściśle określonym w wykazie profesji. Co roku listę tę ogłasza wojewódzki dziennik urzędowy do 30 kwietnia, po zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady rynku pracy.

Szczegółowe zasady pomocy, w tym wymagania, jakie musi spełnić pracodawca, oraz elementy wniosku o zawarcie umowy o refundację, terminy składania i kryteria rozpatrywania wniosku określa rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 25 czerwca 2014 r. w sprawie refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzenia wypłacanego młodocianym pracownikom (DzU z 2014 r, poz. 865, dalej rozporządzenie z 25 czerwca 2014 r.). Bardzo istotne jest przy tym przyjęcie w ustawie o promocji zatrudnienia, że refundacja stanowi pomoc udzielaną zgodnie z warunkami pomocy de minimis (art. 12 ust. 6a tej ustawy). Oznacza to, że każdy pracodawca ubiegający się o refundację musi złożyć zaświadczenie lub oświadczenie o otrzymanej dotychczas pomocy de minimis. Wynika to z limitu wsparcia 200 tys. euro w ciągu trzech lat, a dla przedsiębiorstw z sektora drogowego transportu towarów – 100 tys. euro.

Warunki, jakie musi spełnić zatrudniający młodocianych, aby starać się o pomoc, określa § 1 rozporządzenia z 25 czerwca 2014 r. Dofinansowanie otrzyma tylko ta firma, która spełni je wszystkie >patrz ramka „Trzy warunki do wsparcia".

Po spełnieniu tych warunków pracodawca składa wniosek o zawarcie umowy o refundację wraz z załącznikami do centrum edukacji i pracy młodzieży właściwego ze względu na miejsce odbywania przez młodocianego przygotowania zawodowego. Wniosek można zgłosić bezpośrednio albo za pośrednictwem organizacji zrzeszającej pracodawców. Dane kontaktowe do centrów edukacji publikują strony internetowe wojewódzkich komend OHP. Wniosek dotyczący młodocianych, którzy dokształcają się w formach szkolnych, składa się do 15 listopada każdego roku (§ 3 ust. 6 rozporządzenia z 25 czerwca 2014 r.). Następnie opiniuje go centrum edukacji, a potem trafia on do właściwej wojewódzkiej komendy OHP. Jeżeli wniosek ma braki, centrum wzywa pracodawcę do ich usunięcia w wyznaczonym terminie.

Komenda OHP rozpatruje wnioski zgodnie z kolejnością ich wpływu, do wyczerpania limitów pieniędzy Funduszu Pracy określonych w planie finansowym na dany rok, uwzględniając opinię centrum. Na rozpatrzenie ma 30 dni od wpływu pisma. Jeśli wojewódzka komenda OHP je uwzględni, zawiera z pracodawcą umowę o refundację na cały okres przygotowania zawodowego. Jej treść określa rozporządzenie z 25 czerwca 2014 r.

Dofinansowanie kształcenia

Kolejnym krokiem do otrzymania refundacji jest złożenie innego wniosku, tym razem o zwrot kosztów edukacji z załącznikami zgodnie z § 7 rozporządzenia z 25 czerwca 2014 r.

Zatrudniający młodocianych na podstawie umów o pracę w celu przygotowania zawodowego mogą ubiegać się o dofinansowanie kosztów kształcenia na zasadach wskazanych w art. 70b ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).

To dofinansowanie także stanowi pomoc de minimis (art. 70 b ust. 11 ustawy o systemie oświaty). Jej otrzymanie zależy od łącznego spełniania przez pracodawcę trzech warunków przez cały czas trwania przygotowania zawodowego >patrz ramka „Edukacja z wymaganiami".

Każdy pracodawca, spełniający te warunki, może się ubiegać o dofinansowanie kwotami, które określa art. 70b ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Nie mają przy tym znaczenia ani wielkość firmy, ani rodzaj zawodu. Kwoty te są waloryzowane tak jak emerytury i renty.

Jeżeli umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z przyczyn niezależnych od szefa, a młodociany podjął naukę zawodu na podstawie takiego kontraktu u innego pracodawcy, przysługującą kwotę dofinansowania dzieli się między wszystkich pracodawców, proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzonej przez nich nauki zawodu.

Dofinansowania nie otrzyma ten zatrudniający, z którym umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z jego winy. Aby otrzymać wsparcie, firma musi złożyć wniosek z załącznikami, o których mowa w art. 70b ust. 7 ustawy o systemie oświaty, w terminie trzech miesięcy od daty ogłoszenia wyników egzaminu. Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 10 października 2007 r. (I OSK 1198/07). Wniosek ten składa się do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania młodocianego pracownika. Organ ten rozstrzyga o dofinansowaniu w drodze decyzji administracyjnej (art. 70b ust 6 ustawy o systemie oświaty).

Trzy warunki do wsparcia

Ubiegający się o dofinansowanie musi po pierwsze zaangażować młodocianych w zawodach określonych w wykazie zawodów, corocznie ogłaszanym w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Po drugie, jedna z następujących osób: sam pracodawca, osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy lub osoba zatrudniona u niego, musi posiadać uprawnienia instruktora praktycznej nauki zawodu wskazane w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (DzU nr 244, poz. 1626 ze zm.).

Po trzecie, refundacja nie zawsze obejmie wszystkich zatrudnionych młodocianych. Zgodnie bowiem z § 1 ust. 2 rozporządzenia z 25 czerwca 2014 r. zatrudniający wyłącznie młodocianych może wystąpić z wnioskiem o zawarcie umowy dotyczącym maksymalnie trzech młodocianych. Natomiast ten, u którego pracują także dorośli podwładni, może wystąpić z wnioskiem o zawarcie umowy dotyczącej młodocianych w liczbie nieprzekraczającej trzykrotnej liczby zatrudnionych w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy na czas nieokreślony niebędących młodocianymi.

Edukacja z wymaganiami

Pracodawca starający się o dofinansowanie kształcenia młodocianych musi, po pierwsze, zawrzeć umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego. Po drugie, tak jak przy refundacji z OHP, jedna z osób: sam pracodawca, osoba prowadząca zakład w jego imieniu lub osoba zatrudniona u pracodawcy, ma mieć uprawnienia instruktora praktycznej nauki zawodu wskazane w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu.