Kiedy urząd skarbowy nie poinformuje o kontroli

Organ sprawdzi działalność przedsiębiorcy bez zapowiedzi tylko w sytuacjach wskazanych w przepisach. Jedną z nich jest m.in. weryfikacja zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o VAT.

Publikacja: 08.08.2018 06:30

Kiedy urząd skarbowy nie poinformuje o kontroli

Foto: 123RF

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą muszą liczyć się z możliwością poddania ich biznesu kontroli podatkowej. Zwykle organy podatkowe informują o zamiarze jej wszczęcia, jednak  w określonych sytuacjach fiskus może rozpocząć czynności kontrolne bez wcześniejszej zapowiedzi.

Czytaj także: Kontrola skarbowa w firmie: fiskus przyjdzie bez zapowiedzi

Zakres kontroli podatkowej obejmuje ustalenie, czy podatnik wywiązuje się z obowiązków podatkowych względem urzędu skarbowego. Przedsiębiorca, który ma zostać poddany kontroli, musi być o tym fakcie uprzednio powiadomiony przez właściwy organ podatkowy w określonym terminie. Wówczas ma on czas na przygotowanie się do procedur kontrolnych. Jednak gdy istnieje podejrzenie łamania prawa bądź działania na niekorzyść interesu publicznego, kontrola może być niezapowiedziana.

Terminy zawiadomienia

Na podstawie art. 48 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców organ podatkowy jest zobowiązany do powiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli. Co ważne, czynności kontrolne mogą rozpocząć się nie wcześniej, niż po upływie siedmiu dni i nie później niż 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w tym terminie, wówczas jej rozpoczęcie wymaga ponownego zawiadomienia.

Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli powinno zawierać:

- oznaczenie organu,

- datę i miejsce wystawienia,

- oznaczenie przedsiębiorcy,

- wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli,

- imię, nazwisko oraz podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji.

Uwaga! Przedsiębiorca ma także możliwość wnioskowania o przyspieszenie terminu kontroli. Wówczas istnieje możliwość jej rozpoczęcia przed upływem siedmiu dni.

Termin ten nie odnosi się do czynności związanych z pozyskiwaniem próbek, dokonywaniem oględzin, także pojazdów, bądź dokonywaniem pomiarów. Wymienione czynności mogą zostać przeprowadzone przez organ podatkowy przed upływem siedmiu dni od dostarczenia zawiadomienia, lecz nie mogą one obejmować ingerencji w dokumentację firmową. Występuje także ograniczenie czasowe co do ich wykonywania:

- czynności związane z pobieraniem próbek i dokonywaniem oględzin nie mogą przekraczać jednego dnia roboczego,

- czynności związane z dokonywaniem pomiarów nie mogą przekraczać kolejnych 24 godzin liczonych od chwili rozpoczęcia tych czynności.

Wyjątki od reguły

W określonych sytuacjach organy podatkowe mogą wszcząć postępowanie kontrolne bez konieczności zawiadamiania kontrolowanego. Może to jednak nastąpić w ściśle określonych przypadkach, które reguluje art. 48 ust. 11 prawa przedsiębiorców. Fiskus nie musi informować o zamiarze wszczęcia kontroli m.in., jeśli:

- kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej lub przepisów prawa Unii Europejskiej,

- kontrola może przyczynić się do przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia,

- istnieje uzasadnione podejrzenie zagrożenia życia lub zdrowia,

- przedsiębiorca nie posiada adresu zamieszkania lub adresu siedziby bądź doręczanie powiadomienia na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione,

- kontrola zostanie przeprowadzona na podstawie odrębnych przepisów.

Jedną z ustaw precyzujących sytuacje, w których organy podatkowe nie mają obowiązku informowania o rozpoczęciu procedur związanych z kontrolą podatkową, jest ordynacja podatkowa (o.p.). Zgodnie z art. 282c tej ustawy podatnik nie jest informowany o zamiarze wszczęcia kontroli, jeśli:

- dotyczy ona możliwych nieprawidłowości przy zwrotach różnicy podatku lub zwrotach podatku VAT naliczonego,

- ma zostać wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,

- istnieje podejrzenie o nieujawnionych źródłach przychodu,

- dotyczy ona niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej,

- ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,

- zostaje wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej kontrolowanemu, gdy czynności kontrolne są niezbędne przeciwdziałaniu popełnieniu przestępstwa skarbowego,

- ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury,

- dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin,

- ma charakter doraźny dotyczący sprawdzenia zachowania warunków zawieszenia działalności gospodarczej,

- podatnik jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji,

- podatnik nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.

Uzasadnienie

Organy podatkowe, odstępując od zawiadomienia o wszczęciu kontroli podatkowej, każdorazowo muszą wskazać przyczyny swojej decyzji oraz właściwie ją udokumentować w protokole kontroli. Brak właściwego uzasadnienia przyczyn niepowiadomienia podatnika o wszczęciu kontroli może być podstawą do podważenia wyników przeprowadzonych czynności kontrolnych. Wynika to z art. 48 ust. 10 prawa przedsiębiorców, zgodnie z którym uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o  zamiarze wszczęcia kontroli umieszcza się w protokole kontroli.

Nieuzasadnienie przyczyn braku zawiadomienia o rozpoczęciu kontroli może uniemożliwić jej wszczęcie z art. 48 ust.  11 prawa przedsiębiorców, czyli kontroli bez zawiadomienia, co może być jednym z postulatów przyczyniającym się do uchylenia decyzji wydanej przez organy podatkowe po przeprowadzeniu kontroli. ?

Autorka jest ekspertem wFirma.pl

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą muszą liczyć się z możliwością poddania ich biznesu kontroli podatkowej. Zwykle organy podatkowe informują o zamiarze jej wszczęcia, jednak  w określonych sytuacjach fiskus może rozpocząć czynności kontrolne bez wcześniejszej zapowiedzi.

Czytaj także: Kontrola skarbowa w firmie: fiskus przyjdzie bez zapowiedzi

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił