Ostatnie chwile dla przedsiębiorców na rozliczenie składki zdrowotnej

Przedsiębiorcy muszą złożyć roczne rozliczenie do ZUS. Nie wszystkim udaje się to zrobić elektronicznie, pozostaje papier.

Aktualizacja: 21.05.2023 20:01 Publikacja: 19.05.2023 15:39

Ostatnie chwile dla przedsiębiorców na rozliczenie składki zdrowotnej

Foto: Adobe Stock

Poniedziałek 22 maja to ostatni dzień na złożenie deklaracji z rocznym rozliczeniem składki zdrowotnej. Ten obowiązek mają przedsiębiorcy na skali, liniowym PIT oraz ryczałcie.

– Niestety, wiele osób ma problemy z wysyłką deklaracji. Podczas jej wypełniania w ZUS-owskim programie Płatnik często okazuje się, że dane w systemie nie zgadzają się z tym, co wyliczył przedsiębiorca. Niektórych danych nie ma w nim w ogóle. Powoduje to, że Płatnik nie chce przepuszczać deklaracji, wskazując, że są w nich błędy krytyczne – mówi Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w InFakt.

Urzędnicy podpowiadają

Co zrobić w takiej sytuacji? – Wydrukować deklarację i wysłać ją w wersji papierowej – wskazuje Piotr Juszczyk. Dodaje, że konsultanci ZUS sami podpowiadają takie rozwiązanie, gdy opowiada im się o technicznych problemach z wysyłką.

Jacek Leśniewski, doradca podatkowy w kancelarii Alo-2, przypomina, że papierową deklarację może złożyć przedsiębiorca, który rozlicza składki wyłącznie za siebie albo zgłasza do ubezpieczeń nie więcej niż pięć osób (np. pracowników). A co z pozostałymi? – Z przepisów wynika, że ZUS może upoważnić przedsiębiorcę do złożenia papierowej deklaracji w uzasadnionych przypadkach. Niewątpliwie takim uzasadnionym przypadkiem są problemy techniczne w programie Płatnik – podkreśla Jacek Leśniewski. Dodaje, że jeśli przedsiębiorca wyśle papierowy formularz wraz z wnioskiem o wyrażenie zgody na taką formę deklaracji, ZUS powinien go zaakceptować. Podstawa prawna to art. 47a ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Czytaj więcej

Zakończyłeś biznes, musisz dopłacić składkę zdrowotną

– Jeśli program Płatnik nie chce przepuścić deklaracji, można ją też wydrukować i po prostu zanieść do najbliższego oddziału ZUS. Po wprowadzeniu danych do systemu przez urzędnika z reguły okazuje się, że wszystko jest w porządku. I całkiem możliwe, że w poniedziałek 22 maja wiele osób będzie chciało skorzystać z tej możliwości i przed urzędami ustawią się kilometrowe kolejki – mówi Piotr Juszczyk.

Przypomnijmy, że roczne rozliczenie sporządzamy w deklaracjach ZUS DRA (dla prowadzących działalność jednoosobowo) lub RCA (dla opłacających też składki za inne osoby). Tych samych, w których wykazujemy składkę zdrowotną za kwiecień. Do tych deklaracji została dołożona część o rocznym rozliczeniu.

Przedsiębiorcy, którzy są na skali bądź liniowym PIT, muszą w niej wpisać dochód z działalności gospodarczej za 2022 r. Co do zasady powinien się pokrywać z dochodem wykazanym w zeznaniu podatkowym. Jest jednak wiele wyjątków, np. u przedsiębiorców, którzy korzystają z ulgi dla seniorów albo rodziców mających czwórkę (lub więcej) dzieci. W PIT część ich przychodu jest zwolniona z podatku, przy obliczaniu dochodu składkowego trzeba go uwzględnić. Różnice są też u przedsiębiorców, którzy mieli przez kilka miesięcy zawieszoną działalność, sprzedawali środki trwałe czy sporządzali remanent towarów.

Dochód stanowi roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej (nie może jednak być mniejsza niż 36 120 zł). Na skali wynosi 9 proc., na liniowym PIT 4,9 proc.

Kwotę rocznej składki porównujemy z sumą miesięcznych. Pamiętajmy, że chodzi o składki należne za okres luty 2022 r. – styczeń 2023 r. Czyli liczone od dochodu za okres styczeń 2022 r. – grudzień 2022 r. Przedsiębiorcy na skali oraz liniowym PIT liczą bowiem składkę zdrowotną z przesunięciem, od dochodu za poprzedni miesiąc.

Jeśli roczna składka jest wyższa od miesięcznych, trzeba dopłacić różnicę (także do 22 maja). Jeśli niższa, dostaniemy zwrot.

Dopłaty na ryczałcie

Inne zasady rozliczenia mają ryczałtowcy. Są podzieleni na trzy grupy, w zależności od wysokości przychodów (pomniejszonych o składki na ubezpieczenia społeczne). W każdej grupie składka zdrowotna jest inna.

Czytaj więcej

Składka zdrowotna: Zapłać za kwiecień i czekaj na roczny zwrot

W rozliczeniu rocznym ryczałtowcy wykazują przychód z działalności za 2022 r. Potem podają kwotę rocznej składki. Porównują ją ze składkami należnymi za okres styczeń–grudzień (na ryczałcie nie ma przesunięcia jak na skali bądź liniówce). Jeśli roczna kwota jest wyższa niż suma miesięcznych, muszą dopłacić różnicę. U ryczałtowców to częsta sytuacja. Jeśli bowiem na początku roku byli w pierwszej grupie, to płacili niższą składkę. Za miesiąc, w którym przekroczyli limit przychodu (i za następne), odprowadzali już wyższą. Ale przekroczenie progu przychodów powoduje, że wyższa składka obowiązuje za cały rok. Dlatego w rocznym rozliczeniu wychodzi dodatkowa kwota dla ZUS.

Dopłaty są też u ryczałtowców, którzy skorzystali z drugiego wariantu rozliczenia – opłacania składek zdrowotnych na podstawie przychodu z poprzedniego roku. Odprowadzali je w stałej wysokości przez cały rok. Dopłata wychodzi wtedy, gdy przychody z 2022 r. są wyższe niż z 2021 r. i przekraczają progi. Do ZUS trzeba przelać nawet powyżej 8 tys. zł.

Przedsiębiorcy, którym wychodzi nadpłata, znajdą na swoich kontach na platformie ZUS PUE wnioski o zwrot. Trzeba je zaakceptować do 1 czerwca. ZUS zwróci nadpłatę do 1 sierpnia 2023 r. Jeśli przedsiębiorca ma zaległości, kwota zwrotu zostanie odpowiednio pomniejszona.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Marcin Zarzycki, adwokat i doradca podatkowy w kancelarii LTCA

Przedsiębiorca musi do 22 maja złożyć deklarację z rocznym rozliczeniem składki zdrowotnej. W tym terminie musi też ją zapłacić, jeśli z rozliczenia wynika dopłata. Co mu grozi za niedopełnienie tych obowiązków? Oprócz odsetek za zwłokę także sankcje z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przede wszystkim grzywna do 5 tys. zł, ale też dodatkowa opłata w wysokości nawet 100 proc. nieopłaconych składek. Oczywiście nie są to kary z automatu. ZUS przy ich wymierzaniu powinien uwzględnić różne okoliczności, np. to, czy przedsiębiorca już wcześniej nie wywiązywał się ze swoich obowiązków. Urzędnicy powinni też wziąć pod uwagę problemy z wypełnianiem i wysyłką deklaracji w programie Płatnik. Zresztą przedstawiciele ZUS na spotkaniach z księgowymi zapewniali, że nie będą karać tych, którzy nie zdążyli z rocznym rozliczeniem właśnie z powodu kłopotów technicznych.

Czytaj więcej

Niedopłatę składki zdrowotnej można odroczyć lub spłacić w ratach

Poniedziałek 22 maja to ostatni dzień na złożenie deklaracji z rocznym rozliczeniem składki zdrowotnej. Ten obowiązek mają przedsiębiorcy na skali, liniowym PIT oraz ryczałcie.

– Niestety, wiele osób ma problemy z wysyłką deklaracji. Podczas jej wypełniania w ZUS-owskim programie Płatnik często okazuje się, że dane w systemie nie zgadzają się z tym, co wyliczył przedsiębiorca. Niektórych danych nie ma w nim w ogóle. Powoduje to, że Płatnik nie chce przepuszczać deklaracji, wskazując, że są w nich błędy krytyczne – mówi Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w InFakt.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP