Wykroczeniom przeciwko interesom konsumentów poświęcony jest rozdział XV kodeksu wykroczeń. I tak karze grzywny, aresztu lub ograniczenia wolności podlega m.in. ten, kto:
- nabywa w celu odsprzedaży z zyskiem bilety wstępu na imprezy artystyczne, rozrywkowe lub sportowe,
- przy sprzedaży towarów lub świadczeniu usług oszukuje nabywcę co do ilości, wagi, miary, gatunku, rodzaju lub ceny, jeżeli nabywca poniósł lub mógł ponieść szkodę nieprzekraczającą 100 zł,
- z towarów przeznaczonych do sprzedaży umyślnie usuwa utrwalone na nich oznaczenia określające ich cenę, termin przydatności do spożycia lub datę produkcji, jakość lub ilość nominalną, gatunek lub pochodzenie,
- przeznacza do sprzedaży towary z usuniętym trwałym oznaczeniem ich ceny, terminu przydatności do spożycia lub daty produkcji, jakości, gatunku lub pochodzenia, albo towary niewłaściwie oznaczone,
- w przedsiębiorstwie handlowym lub usługowym narusza przepisy o obowiązku uwidoczniania cen lub ilości nominalnej,
- zajmując się zawodowo świadczeniem usług, żąda i pobiera za świadczenie zapłatę wyższą od obowiązującej albo umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia świadczenia, do którego jest obowiązany,
- zawierając umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, nie okazuje konsumentowi dokumentu potwierdzającego wykonywanie działalności gospodarczej oraz dokumentu tożsamości,
- zawierając umowę w cudzym imieniu poza lokalem przedsiębiorstwa, nie okazuje dokumentu potwierdzającego takie umocowanie,
- będąc zobowiązany na mocy orzeczenia sądu do zaniechania wykorzystywania lub do odwołania zalecenia stosowania ogólnych warunków umów albo wzoru umowy, nie stosuje się do tego obowiązku, zawierając w umowie niedozwolone postanowienia umowne,
- podejmując zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wprowadza w błąd co do posiadanych uprawnień,
- w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa zawiera z konsumentem umowę o kredyt konsumencki z rażącym naruszeniem wymagań dotyczących treści umowy albo z pominięciem obowiązku doręczenia dokumentu,
- przyjmuje od konsumenta weksel lub czek niezawierający klauzuli „nie na zlecenie” w celu spełnienia lub zabezpieczenia świadczenia wynikającego z umowy o kredyt konsumencki.
Kto może być winny
Wykroczenie polegające na ukrywaniu towaru lub odmowie jego sprzedaży może popełnić każda osoba zajmująca się sprzedażą towarów w danym przedsiębiorstwie handlu detalicznego lub w przedsiębiorstwie gastronomicznym.
Przez osobę zajmującą się sprzedażą towarów należy rozumieć każdą osobę, która takie czynności wykonuje, niezależnie od tego czy należą one do jej podstawowych obowiązków. Cytując uchwałę Sądu Najwyższego, „wykroczenie określone w art. 135 k.w. może popełnić każda osoba zajmująca się sprzedażą towarów w przedsiębiorstwie (...),
przy czym nie ma znaczenia, czy jest to właściciel przedsiębiorstwa, osoba pełniąca w nim funkcję kierowniczą, pracownik, wreszcie osoba, która wykonuje pracę w formie grzecznościowej, sprawując obowiązki na podstawie umocowania udzielonego przez właściciela lub kierownika przedsiębiorstwa.
Nie ma przy tym również znaczenia forma własności przedsiębiorstwa ani jego status prawny” (OSNKW 2005 r. nr 3, poz. 26). Popełnienie wykroczenia przewidzianego w art. 135 zagrożone jest karą grzywny. Ta, zgodnie z art. 24 § 1 k.w., może wynieść od 20 zł do 5 tys. zł. Wymierzając karę grzywny, bierze się pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe oraz możliwości zarobkowe.
