Podatnik kupił w listopadzie 2012 roku samochód osobowy jako towar handlowy i do dziś nie może go sprzedać. Zastanawia się więc nad zmianą przeznaczenia z towaru na środek trwały. Przy zakupie samochodu został odliczony VAT w całości. Czy w momencie przekwalifikowania samochodu na środek trwały trzeba będzie korygować odliczony VAT? Jeśli tak, to w jakim zakresie? – pyta czytelniczka.
Zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy o VAT w przypadku wydatków związanych z samochodowymi osobowymi podatnicy mają prawo do odliczenia jedynie 50 proc. kwoty podatku naliczonego. Ograniczenie to nie ma jednak zastosowania gdy samochody osobowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Za takie zaś uznawane są samochody osobowe, jeżeli sposób ich wykorzystywania trzeba będzie korygować przez podatnika wyklucza użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Takie warunki spełniają samochody będące towarami handlowymi. Dlatego nie ulega wątpliwości, że podatnicy mają prawo do odliczenia całości VAT od ich zakupu.
Zakwalifikowanie samochodu osobowego będącego wcześniej towarem handlowym do środków trwałych wykorzystywanych w działalności gospodarczej podatnika zmienia jednak przedstawiony stan rzeczy. Wtedy podatnikom nie przysługuje już prawo do pełnego odliczenia VAT. Do końca 2013 roku ustawa o VAT nie przewidywała jednak obowiązku korekty odliczonego VAT.
Podstawową regulacją dotycząca korekty jest art. 90 ust. 1 ustawy o VAT. Odnosi się on do sytuacji, w której towary wykorzystywane są do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Można tu założyć, że samochód i jako towar, i jako środek trwały będzie ciągle wykorzystywany do czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Zastosowania nie znajdą również regulacje art. 91 ust. 7a–7d, gdyż odnoszą się one do sytuacji całkowitej zmiany sposobu wykorzystania: z czynności dających pełne prawo do odliczenia na niedające takiego prawa lub na odwrót.
Jak rozwiązywały to organy...
W praktyce próbowano radzić sobie z tym na różne sposoby. Przykładowo Trzeci Mazowiecki Urząd Skarbowy w Radomiu w interpretacji z 20 czerwca 2005 r. (1473/WV/443/119/77/2005/SK) uznał, że należy skorygować wielkość kwoty podatku naliczonego do odliczenia od nabytego samochodu. Organ podatkowy powołał się na obowiązujące wówczas przepisy, które podobnie jak obecnie umożliwiały pełne odliczenie w przypadku towarów handlowych i ograniczone w przypadku środków trwałych. W żaden jednak sposób nie uzasadnił, dlaczego i w jaki sposób miałyby one znaleźć zastosowanie w momencie przekwalifikowania samochodu.
