Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 26 września 2018 r., sygn. I FSK 1094/15.
Wniosek o interpretację
Gmina wystąpiła o wydanie interpretacji w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług. We wniosku wskazała, że na podstawie art. 14 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami planowana jest zamiana nieruchomości wchodzących w skład zasobu Skarbu Państwa i gminy. Przedmiotem zamiany mają być przysługujący Skarbowi Państwa udział we współwłasności działki zabudowanej budynkiem mieszkalno-użytkowym wraz ze stanowiącym własność Skarbu Państwa kompleksem niezabudowanych działek, w zamian za przysługujący gminie udział w innej działce zabudowanej budynkiem Zespołu Szkół wraz ze stanowiącą własność gminy niezabudowaną działką położoną na terenie przeznaczonym pod zabudowę. Gmina zapytała czy zamiana nieruchomości należących do jej zasobu w zamian za nieruchomości należące do zasobu Skarbu Państwa stanowić będzie odpłatną dostawę towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i jako taka podlegać będzie opodatkowaniu tym podatkiem. Sama stanęła na stanowisku, że zamiana taka prowadzić będzie jedynie do zmiany stosunków własnościowych w aspekcie prawa cywilnego, na gruncie prawa podatkowego natomiast nie mogła być uznana za dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Wynika to z faktu, że w wyniku zamiany nie dojdzie do „rozporządzenia towarem jak właściciel" przez podatnika jakim jest gmina. Wskazała ponadto, że w istocie byłaby podatnikiem VAT w tym samym momencie z obu stron transakcji – od czynności wykonywanych w imieniu Skarbu Państwa, jak i od czynności objętych podatkiem VAT na mieniu wchodzącym w skład gminnego zasobu nieruchomości.
Stanowisko organu podatkowego
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 29 sierpnia 2014 r. (sygn. IBPP1/443-461/14/DK) uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że w przypadku zamiany nieruchomości, na gruncie przepisów ustawy o VAT dochodzi do dwóch odrębnych odpłatnych dostaw spełniających definicję zawartą w art. 7 ust. 1 tej ustawy i podlegających opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Odpłatność za nieruchomość w obu tych przypadkach stanowi inna nieruchomość.
Nie ma również znaczenia to, że w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa jako gospodarujący nieruchomościami występował prezydent miasta (na prawach powiatu). Prezydent nie prowadził bowiem działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT – działalność taką prowadziła gmina, a więc gmina z tego tytułu jest podatnikiem. Z uwagi na fakt, że zamiana nieruchomości pomiędzy gminą a Skarbem Państwa jest czynnością cywilnoprawną, dla dostawy tej nie znajduje również zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Zdaniem organu, warunkiem uznania dostawy towaru za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT nie jest przeniesienie własności rzeczy na innego podatnika tego podatku, a na inny podmiot. W opisanym stanie faktycznym prawo własności zostanie przeniesione z gminy na Skarb Państwa oraz ze Skarbu Państwa na gminę, zmienił się zatem właściciel nieruchomości.
