Opis gruntu z operatu szacunkowego nie wpływa na zwolnienie VAT

Dostawa działek w zamian za odszkodowanie, które w miejscowym planie określono jako teren dróg publicznych oznacza, że w myśl jego zapisów były one przeznaczone pod zabudowę i transakcja nie korzystała z preferencji w VAT.

Publikacja: 06.09.2017 03:00

Opis gruntu z operatu szacunkowego nie wpływa na zwolnienie VAT

Foto: Fotolia.com

Spór w sprawie dotyczył zwolnienia z VAT dla czynności przeniesienia własności nieruchomości gruntowych w zamian za odszkodowanie. We wniosku o interpretację podatniczka wyjaśniła, że była właścicielem trzech nieruchomości gruntowych niezabudowanych. Były to działki stanowiące użytki rolne, które zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego położone były na terenie dróg publicznych klasy drogi ekspresowej.

Na podstawie decyzji wojewody o zezwoleniu na inwestycję drogową wszystkie trzy działki zostały przeznaczone na jej realizację. Podatniczka wskazała, że z tytułu wywłaszczenia pod rozbudowę drogi krajowej otrzymała odszkodowania. Z ostrożności zapłaciła od tego 23 proc. VAT. Miała jednak wątpliwość czy w jej przypadku nie powinno mieć zastosowania zwolnienie z opodatkowania z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Zgodnie z tą regulacją zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż budowlane. Tymczasem w decyzji wojewody wszystkie trzy działki zostały opisane jako niezabudowane stanowiące użytek rolny.

Fiskus nie dopatrzył się możliwości objęcia opisanej sytuacji zwolnieniem z VAT. Uznał bowiem, że działki spełniały definicję terenów budowlanych.

Podatniczka zaskarżyła interpretację, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku nie przyznał jej racji. Zauważył, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji nie ma znaczenia, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie pełni w tym przypadku funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. Jak podkreślił sąd, przeniesienie takie w zamian za odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT. Opodatkowaniu nie podlega przy tym samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie, przyjmujące formę odszkodowania.

WSA zgodził się, że ustawodawca w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT przewidział zwolnienie dla dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Zauważył jednak, że w spornej sprawie chodzi o dostawę w zamian za odszkodowanie działek gruntu, które w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego określono jako teren dróg publicznych klasy drogi ekspresowej. Oznacza to, że w momencie dostawy, co ma istotne znaczenie w kontekście ewentualnego zwolnienia, działki były przeznaczone pod zabudowę w myśl zapisów planu.

W ocenie sądu nie ma przy tym znaczenia, że w operacie szacunkowym działki zaznaczono jako „użytek rolny porośnięty drzewostanem". Także to, że na dzień wywłaszczenia nie było decyzji o warunkach zabudowy, nie zmienia faktu, iż dalej stanowią one tereny budowlane w myśl art. 2 pkt 33 ustawy o VAT. W konsekwencji, dostawa trzech działek nie może być objęta zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, gdyż obowiązywał dla nich miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Już przed wywłaszczeniem były one terenem budowlanym. Wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nie wpłynęło na zmianę przeznaczenia działek.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 12 lipca 2017 r. (I SA/Bk 510/17).

Komentarz eksperta

Marcin Bazylczuk, radca prawny, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii BZK Legal & Tax s.c.

Zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług podlega – zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT – dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. W rozumieniu powołanej ustawy, terenami budowlanymi są grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospoda- rowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodaro- wania terenu, o których mowa w przepi- sach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy, która jest aktem indywidualnym prawa administracyjnego. Analizując sposób opodatkowania niezabudowanej działki należy w pierwszej kolejności zbadać, jakie przeznaczenie posiada grunt zgodnie z tymi aktami. Z uwagi na to, że dla celów opodatkowania VAT przedmiotem dostawy będzie odrębnie każda działka ewidencyjna, nawet jeżeli objęte są jedną księgą wieczystą, podatnik dokonując sprzedaży powinien ustalić status każdej działki odrębnie. Gdy transakcja sprzedaży nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT, transakcja ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek zapłaty 2 proc. PCC będzie spoczywał na nabywcy, jednak z uwagi na fakt, że transakcja sprzedaży nieruchomości jest dokonywana w formie aktu notarialnego, to obowiązek poboru podatku będzie spoczywał na notariuszu, zgodnie z art. 10 ust. 3 ustawy PCC. Notariusz, przed którym dokonywana jest czynność sprzedaży nieruchomości, powinien zbadać w tym zakresie stan faktyczny, aby prawidłowo ustalić sposób opodatkowania transakcji. ?

Spór w sprawie dotyczył zwolnienia z VAT dla czynności przeniesienia własności nieruchomości gruntowych w zamian za odszkodowanie. We wniosku o interpretację podatniczka wyjaśniła, że była właścicielem trzech nieruchomości gruntowych niezabudowanych. Były to działki stanowiące użytki rolne, które zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego położone były na terenie dróg publicznych klasy drogi ekspresowej.

Na podstawie decyzji wojewody o zezwoleniu na inwestycję drogową wszystkie trzy działki zostały przeznaczone na jej realizację. Podatniczka wskazała, że z tytułu wywłaszczenia pod rozbudowę drogi krajowej otrzymała odszkodowania. Z ostrożności zapłaciła od tego 23 proc. VAT. Miała jednak wątpliwość czy w jej przypadku nie powinno mieć zastosowania zwolnienie z opodatkowania z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Zgodnie z tą regulacją zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż budowlane. Tymczasem w decyzji wojewody wszystkie trzy działki zostały opisane jako niezabudowane stanowiące użytek rolny.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP