Firmowe wydatki na wieńce pogrzebowe a VAT

Z faktur związanych z pogrzebem obecnego czy byłego pracownika nie można odliczyć VAT.

Aktualizacja: 20.08.2020 15:39 Publikacja: 19.08.2020 16:41

Firmowe wydatki na wieńce pogrzebowe a VAT

Foto: AdobeStock

Standardem dla większości pracodawców, gdy umiera pracownik, jest uczczenie jego pamięci, np. wieńcem. Firmy nie mają jednak pewności, czy pieniądze na wieniec lub nekrolog można rozliczać podatkowo. Problemy z tym ma nawet fiskus. Czasami się na to zgadza, innym zaś razem wydaje interpretacje odmowne.

Po środowym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego zasady rozliczania takich wydatków są już jasne. Niestety, nie są to dobre wiadomości dla firm. To dlatego, że faktury związane z pogrzebem czy to obecnego, czy emerytowanego pracownika, czy ich najbliższej rodziny, nie dają prawa do odliczenia VAT.

Podziękowania za pracę

Sprawa, którą zajmował się NSA, dotyczyła spółki z branży energetycznej, a jej wątpliwości związane były z pogrzebem. We wniosku o interpretację wyjaśniła, że gdy umrze pracownik, ponosi ona wydatki na zakup wieńców, nekrologów w prasie, kondolencje i inne związane z udziałem w uroczystościach, np. transport pracowników uczestniczących w pogrzebie. Podobnie jest, gdy umrze emeryt lub rencista albo członek najbliższej rodziny pracownika. Wydatki są finansowane z bieżących środków. To wyraz szacunku dla zmarłego, podziękowania za pracę, wkład w tworzenie firmy i przychody. Takie postępowanie nie tylko jest społecznie oczekiwane, ale też wzmacnia więzi między pracownikami. To także jeden z ważnych czynników motywacyjnych, pośrednio wpływający na przychody. Dlatego firma była przekonana, że wydatki ponoszone w związku ze śmiercią obecnego czy byłego pracownika, a także członków ich najbliższej rodziny mają związek z czynnościami opodatkowanymi i dają prawo do odliczenia VAT. Uważała też, że nie jest zobowiązana do rozliczenia VAT należnego od takich czynności.

Czytaj także:

Odliczenie VAT z faktur wystawionych na oddział

Kwota VAT do odliczenia zależy od przeznaczenia obiektu

Fiskus również takiego obowiązku się nie dopatrzył, ale prawa do odliczenia VAT kategorycznie odmówi. Uznał, że bezpośrednim celem nabycia towarów i usług związanych z udziałem w uroczystościach pogrzebowych jest okazanie szacunku zmarłej osobie oraz współczucia najbliższym. Zatem już w momencie wydatku jego celem są czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT. W konsekwencji, choć wydatki wynikają z prowadzonej polityki oraz dobrego obyczaju, nie pozostają w związku z prowadzoną działalnością.

Firma zaskarżyła interpretację. W pierwszej instancji wygrała. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zgodził się, że sporne wydatki pośrednio wpływają na jakość działalności spółki i w następstwie na poziom obrotów. Sąd zauważył też, że spółka respektując powszechnie obowiązujące normy dobrego obyczaju, buduje wizerunek godnego zaufania przedsiębiorcy.

Tradycja owszem, ale bez ulgi

Na tak korzystne podejście do pogrzebowych wydatków w firmie zielonego światła nie dał jednak NSA. W przeciwieństwie do WSA nie dopatrzył się pośredniego realnego związku spornych wydatków z działalnością spółki. Jak tłumaczył sędzia Alojzy Skrodzki, związek ten musi mieć realny wpływ i powiązanie z czynnościami opodatkowanymi. Wynika to z tego, że odliczenie VAT przysługuje, gdy wydatek ma związek z działalnością opodatkowaną i wpływa na wysokość osiągniętego obrotu. I, jak podkreślił NSA, celem wydatku ma być osiągnięcie konkretnego obrotu.

O odliczeniu decyduje więc racjonalne zachowanie podatnika oceniane w indywidualnych okolicznościach gospodarczych. W spornej sprawie zamieszczenie nekrologu, zakup wieńca czy transport żałobników na uroczystości pogrzebowe pracowników obecnych i byłych czy ich najbliżej rodziny nie mają żadnego związku z obrotami spółki. W ocenie NSA trudno uznać, że decyzja o zakupie wieńca czy nekrolog mogą się przełożyć na sprzedaż energii.

Takie wydatki można rozpatrywać w kategorii dobrego obyczaju, który niewątpliwie wpływa na poprawę wizerunku. Ale, jak tłumaczył sąd, jest to realizacja powszechnego obyczaju związanego ze śmiercią, obowiązującego w danym społeczeństwie, a nie założonego celu gospodarczego. Skoro więc wydatki mają związek z czynnościami nieopodatkowanymi, nie dają prawa do odliczenia. Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: I FSK 7/18

OPINIA

dr Adam Bartosiewicz, radca prawny, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL

Orzeczenie NSA potwierdza tezę, że kto pyta, naraża się na odpowiedź. Wydaje się, że pewne kwestie powinny pozostawać poza urzędowymi wypowiedziami sądów czy fiskusa. Nie tylko dlatego, że często dotyczą sfery delikatnej, wymykającej się jednoznacznej ocenie. Dodatkowo bezduszna wydaje się konieczność dowodzenia związku pomiędzy ogółem działalności – funkcjonowania – przedsiębiorcy a tego rodzaju wydatkami. Zwłaszcza że w naszym kręgu kulturowym przyzwoitość i dobry obyczaj nakazywałyby przyjąć, że taki związek jednak istnieje. Z tego też względu orzeczenie wywołuje mieszane uczucia. Wydaje się bowiem, że mimo wszystko pewne społecznie oczekiwane sposoby zachowań przedsiębiorców – a tak jest w tym przypadku – mają związek z ich funkcjonowaniem. To zaś uzasadnia możliwość odliczenia VAT od takich wydatków, tak samo jak możliwość rozliczenia ich w kosztach podatkowych.

Standardem dla większości pracodawców, gdy umiera pracownik, jest uczczenie jego pamięci, np. wieńcem. Firmy nie mają jednak pewności, czy pieniądze na wieniec lub nekrolog można rozliczać podatkowo. Problemy z tym ma nawet fiskus. Czasami się na to zgadza, innym zaś razem wydaje interpretacje odmowne.

Po środowym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego zasady rozliczania takich wydatków są już jasne. Niestety, nie są to dobre wiadomości dla firm. To dlatego, że faktury związane z pogrzebem czy to obecnego, czy emerytowanego pracownika, czy ich najbliższej rodziny, nie dają prawa do odliczenia VAT.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił