Publikowanie danych o punktach karnych kierowców narusza RODO

Podawanie do publicznej wiadomości danych dotyczących punktów karnych nałożonych na kierowców za wykroczenia drogowe jest sprzeczne z unijnymi przepisami dotyczącymi ochrony danych - orzekła wielka izba unijnego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu.

Publikacja: 24.06.2021 08:00

Publikowanie danych o punktach karnych kierowców narusza RODO

Foto: Fotorzepa, Sławomir Mielnik

Wyrok dotyczy obowiązujących na Łotwie przepisów przewidujących, że informacje o punktach karnych nałożonych na kierowców za wykroczenia drogowe są publicznie dostępne dla każdego. Nie trzeba wykazywać szczególnego interesu. Jak tłumaczyła Łotwa, ma to służyć poprawie bezpieczeństwa na drogach. Ale TSUE stwierdził dziś, że nie zostało wykazane, by udostępnianie ich każdemu, kto się o to zwróci, było konieczne do osiągnięcia tego celu.

Prywatność pana B.

Skargę konstytucyjną na przepisy łotewskie wniósł pan B., na którego nałożono  punkty karne za kilka wykroczeń drogowych. Organ odpowiedzialny za bezpieczeństwo na drogach tj. Ce?u satiksmes droš?bas direkcija (dyrekcja bezpieczeństwa ruchu drogowego) wpisał je do krajowego rejestru pojazdów i ich kierowców. Zgodnie z łotewskimi przepisami, informacje dotyczące punktów karnych są publicznie dostępne i przekazywane wszystkim osobom, które się o to zwrócą. Nie muszą przy tym  wykazywać szczególnego interesu. Dotyczy to także firm. Pan B. uważał, że jego dane zostały przekazane do ponownego wykorzystania kilku przedsiębiorstwom. W ocenie B. naruszone zostało jego prawo do prywatności na mocy konstytucji.

Łotewski Trybunał Konstytucyjny uznał, że powinien uwzględnić ogólne rozporządzenie w sprawie ochrony danych RODO. Zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE o wyjaśnienie zakresu kilku przepisów tego aktu. Zapytał m.in., czy w przypadku uznania, że zaskarżony przepis jest niezgodny z łotewską konstytucją, interpretowaną zgodnie z  prawem Unii,  można byłoby  jednak utrzymać w mocy jego skutki prawne do dnia ogłoszenia przez TK ostatecznego wyroku. A to dlatego, że wyrok ten będzie miał wpływ na dużą liczbę stosunków prawnych.

Nie zawsze cel uświęca środki

W wyroku wydanym 22 czerwca 2021 r. TSUE orzekła, że litewskie przepisy nie są zgodne z RODO.  Stwierdził on, że  ani prawo publicznego dostępu do dokumentów urzędowych, ani prawo do wolności informacji nie uzasadniają takiego uregulowania.

TSUE potwierdził, że poprawa bezpieczeństwa na drogach stanowi cel interesu publicznego uznawany przez Unię, więc państwa członkowskie mogą zakwalifikować bezpieczeństwo na drogach jako „zadanie realizowane w interesie publicznym". Jednak konieczność  przekazywania danych osobowych dotyczących punktów karnych dla osiągnięcia tego celu nie została przez Łotwę wykazana.

- Ustawodawca łotewski może osiągnąć ten cel za pomocą innych środków, w mniejszym stopniu naruszających prawa podstawowe zainteresowanych osób. Należy też mieć na uwadze wrażliwość danych dotyczących punktów karnych oraz fakt, że ich publiczne udostępnianie może stanowić poważną ingerencję w prawa do poszanowania życia prywatnego i do ochrony danych osobowych, ponieważ może ono prowadzić do dezaprobaty społeczeństwa i do stygmatyzacji osoby, której dane dotyczą - wyjaśnił TSUE.

Dodał, że biorąc pod uwagę wrażliwość tych danych i wagę ingerencji w prawa podstawowe, należy uznać, że prawa te są nadrzędne zarówno wobec interesu publicznego w uzyskaniu dostępu do dokumentów urzędowych, takich jak krajowy rejestr pojazdów i ich kierowców, jak i wobec prawa do wolności informacji.

- RODO sprzeciwia się również przepisom łotewskim w zakresie, w jakim upoważniają one dyrekcję bezpieczeństwa ruchu drogowego do przekazywania danych dotyczących punktów karnych nałożonych na kierowców pojazdów za wykroczenia drogowe podmiotom gospodarczym, tak aby te ostatnie mogły je ponownie wykorzystywać i ujawniać publicznie - orzekł Trybunał w Luksemburgu.

Na koniec TSUE podkreślił, że łotewski Trybunał Konstytucyjny jest związany  zasadą pierwszeństwa prawa Unii, a to oznacza, że ewentualna decyzja TK o utrzymaniu w mocy skutków prawnych przepisów niezgodnych z RODO do dnia ogłoszenia ostatecznego wyroku w łotewskim trybunale, byłaby niezgodna z prawem Unii. I to jest ten punkt wyroku, który może szczególnie interesować inne kraje, w tym Polskę.

sygn. akt C-439/19

Wyrok dotyczy obowiązujących na Łotwie przepisów przewidujących, że informacje o punktach karnych nałożonych na kierowców za wykroczenia drogowe są publicznie dostępne dla każdego. Nie trzeba wykazywać szczególnego interesu. Jak tłumaczyła Łotwa, ma to służyć poprawie bezpieczeństwa na drogach. Ale TSUE stwierdził dziś, że nie zostało wykazane, by udostępnianie ich każdemu, kto się o to zwróci, było konieczne do osiągnięcia tego celu.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów