Odprawa na podstawie porozumienia zbiorowego a PIT

Odprawa wypłacona pracownikowi na podstawie porozumienia zbiorowego nie jest odszkodowaniem, ale zapłatą za rozwiązanie umowy o pracę.

Publikacja: 23.01.2019 01:00

Odprawa na podstawie porozumienia zbiorowego a PIT

Foto: Adobe Stock

We wniosku o interpretację podatniczka wyjaśniła, że przez wiele lat była pracownikiem banku. W grudniu 2016 r. bank zawarł ze związkowcami porozumienie w sprawie przyczyn i warunków grupowego zwolnienia pracowników. Przewidywało ono, że zwalniani na ustalonych zasadach pracownicy otrzymają zarówno odprawę, jak i odszkodowanie z tytułu utraty pracy, w wysokości uzależnionej od długości okresu zatrudnienia. Nie precyzowało jednak bliżej i nie wyjaśniało powodów, dla których pracownikowi przysługują oba świadczenia.

Czytaj także: PIT: Należy odróżnić odszkodowanie od odprawy

Kobieta wyjaśniła, że na podstawie ugody ze związkami zawodowymi bank podpisał z nią porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę i wypłacił jej z tytułu odprawy i dodatkowego odszkodowania łącznie 140 500 zł. Zapytała, czy otrzymane przez nią dodatkowe odszkodowanie podlega opodatkowaniu PIT, a jeśli tak, to według jakiej stawki. Sama uważała, że odszkodowanie, które otrzymała od pracodawcy z powodu utraty pracy, nie powinno podlegać opodatkowaniu.

Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Przypomniał, że zwolnieniem z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT objęte są tylko te odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych do nich, ewentualnie z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 kodeksu pracy, z wyjątkiem jednak wymienionych odszkodowań.

Po analizie przepisów urzędnicy zauważyli, że funkcję odszkodowawczą w kodeksie pracy oraz w kodeksie cywilnym pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. Gdy wypłata określonych świadczeń następuje zgodnie z obowiązującymi u pracodawcy wewnętrznymi aktami prawa pracy (przewidującymi wypłatę takich świadczeń), w związku z zawartym przez strony porozumieniem rozwiązującym umowę o pracę, nie można mówić o bezprawności działania pracodawcy, bez względu na to, czy pracownik poniósł jakąkolwiek szkodę.

Fiskus stwierdził, że świadczenie pieniężne, wypłacone w związku z rozwiązaniem umowy o pracę za porozumieniem stron, nie mieści się w pojęciu odszkodowania ani zadośćuczynienia. Tym samym, nie może ono korzystać ze zwolnienia. Takie świadczenie to przychód ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu łącznie z pozostałymi dochodami, osiągniętymi w roku podatkowym, według skali podatkowej.

Podatniczka zaskarżyła interpretację, ale przegrała. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zgodził się z fiskusem, że – z uwagi na podstawę i charakter wypłaconego skarżącej świadczenia – nie pełni ono funkcji odszkodowania ani zadośćuczynienia. Otrzymanie świadczenia, stanowiącego swego rodzaju rekompensatę z tytułu utraty źródła zarobkowania i w konsekwencji utraty spodziewanych zysków, nie realizuje celu odszkodowawczego. Dlatego jego nieopodatkowanie stanowiłoby dodatkową korzyść. Ponadto, taka osoba znalazłaby się w sytuacji korzystniejszej niż podatnik, dla którego otrzymane odszkodowanie ma charakter jedynie restytucyjny, przywracający utracony wskutek wyrządzonej szkody majątek.

W ocenie WSA, przesądzającego znaczenia dla oceny charakteru otrzymanego świadczenia nie ma subiektywne przekonanie skarżącej o jego odszkodowawczym charakterze. Wypłacone skarżącej świadczenia to w rzeczywistości dodatkowa, przyznana przez pracodawcę rekompensata, będąca w istocie rzeczy odprawą, gdyż zarówno cel, jak i procedura przyznania spornych świadczeń, odpowiada odprawie. A odprawa wypłacona pracownikowi na podstawie porozumienia zbiorowego nie jest odszkodowaniem, ale zapłatą za rozwiązanie umowy o pracę.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 19 grudnia 2018 r.

Sygnatura akt: I SA/Gd 847/18

Komentarz eksperta

Jarosław Ziobrowski, adwokat, partner w kancelarii Kurpisz i Ziobrowski Adwokacka sp.p.

Komentowany wyrok dotyczy kwestii, czy otrzymane świadczenie, wypłacone przez pracodawcę w związku z rozwiązaniem stosunku pracy na podstawie regulacji zawartych w porozumieniu ze związkami zawodowymi dotyczącym grupowego zwolnienia, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Sąd uznał, że odprawa pieniężna stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy i podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, łącznie z pozostałymi dochodami, powołując się na wydane już wyroki (por. wyroki: WSA w Gdańsku z 25 lipca 2018 r., I SA/Gd 580/18; WSA we Wrocławiu z 27 czerwca 2018 r., I SA/Wr 337/18; WSA w Gliwicach z 10 maja 2018 r., I SA/Gl 287/18 czy WSA w Warszawie z 12 kwietnia 2018 r., III SA/Wa 1571/17). Niestety, ani art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, ani pozostałe przepisy ustawy PIT nie definiują pojęć „odszkodowanie", „zadośćuczynienie". Kodeks pracy, do którego odsyła art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, również nie zawiera definicji tych pojęć. Na pewno przydałaby się tutaj inter- wencja ustawodawcy lub interpretacja ogólna. Warto też zwrócić uwagę, że niektóre wyroki, na które powołał się wojewódzki sąd administracyjny, są nieprawomocne. Istnieją argumenty za uznaniem stanowiska podatnika za prawidłowe, ale będziemy musieli poczekać na rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego. ?

We wniosku o interpretację podatniczka wyjaśniła, że przez wiele lat była pracownikiem banku. W grudniu 2016 r. bank zawarł ze związkowcami porozumienie w sprawie przyczyn i warunków grupowego zwolnienia pracowników. Przewidywało ono, że zwalniani na ustalonych zasadach pracownicy otrzymają zarówno odprawę, jak i odszkodowanie z tytułu utraty pracy, w wysokości uzależnionej od długości okresu zatrudnienia. Nie precyzowało jednak bliżej i nie wyjaśniało powodów, dla których pracownikowi przysługują oba świadczenia.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP