PIT: Należy odróżnić odszkodowanie od odprawy

Takie stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 22 kwietnia 2016 r. (IPPB4/4511-262/16-4/IM).

Wnioskodawca pracował u swojego pracodawcy od 22 sierpnia 1974 r. do 2 marca 2015 roku. 1 grudnia 2014 roku pracodawca zawarł i podpisał ze związkami zawodowymi porozumienie zbiorowe w sprawie restrukturyzacji spółki. Proces ten wiązał się ze zwolnieniami grupowymi, które objęły wnioskodawcę. Zgodnie z porozumieniem zbiorowym ze związkami zawodowymi i porozumieniem o rozwiązaniu umowy o pracę wnioskodawcy wypłacono dwa dodatkowe świadczenia pieniężne: dodatkowe jednorazowe świadczenie oraz odprawę pieniężną, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Od obu świadczeń pobrano zaliczkę na podatek dochodowy.

W związku z tym wnioskodawca zwrócił się do izby skarbowej o potwierdzenie, czy po nowelizacji ustawy o PIT z 2014 roku dodatkowe jednorazowe świadczenie jest zwolnione z podatku dochodowego, ponieważ jest to odszkodowanie za utratę pracy rekompensujące utratę wynagrodzenia, które wnioskodawca mógłby osiągnąć, pozostając w stosunku pracy do uzyskania ustawowego wieku emerytalnego. Wnioskodawca uważał także, że odprawa pieniężna podlega opodatkowaniu PIT.

Izba skarbowa przychyliła się do stanowiska wnioskodawcy, uznając, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszystkie dochody osiągnięte przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra finansów.

Według art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie porozumienia, o którym mowa w art. 9 § 1 kodeksu pracy, są wolne od podatku. Natomiast odprawy wypłacone na podstawie art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nie korzystają ze zwolnienia. Tym samym odprawy stanowią przychód ze stosunku pracy, który podlega opodatkowaniu.

Komentarz eksperta

Aneta Zarzecka, starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego EY w zespole People Advisory Services

Nowe brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT obowiązuje od 4 października 2014 roku i ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2014 r. Nowelizacja ta miała za zadanie rozwiązać spory interpretacyjne dotyczące odszkodowań i odpraw wypłacanych na podstawie porozumień, w tym układów zbiorowych pracy, zawartych na podstawie art. 9 § 1 kodeksu pracy.

Przed wprowadzoną nowelizacją orzecznictwo dotyczące podatkowego traktowania odszkodowań i odpraw wypłacanych na podstawie ww. porozumień było niejednolite. Niestety od wprowadzenia przedmiotowej nowelizacji stanowisko fiskusa niewiele się zmieniło.

Omawiana interpretacja wpisuje się w przeważającą linię orzeczniczą, zgodnie z którą odszkodowania wypłacane pracownikom, z którymi stosunek pracy został rozwiązany na mocy porozumienia zbiorowego, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Praktyka organów podatkowych wskazuje, że ważna jest semantyka zastosowana w porozumieniu zbiorowym. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT ze zwolnienia od podatku korzystają odszkodowania lub zadośćuczynienia, natomiast z przedmiotowego zwolnienia nie korzystają odprawy i niektóre odszkodowania przewidziane przepisami prawa pracy, m.in. odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę.