Dokumenty potrzebne do ustalenia emerytury - jak je uzyskać od byłych pracodawców

Jeżeli przez lata kariery pracownik nie zadbał o zgromadzenie zaświadczeń i papierów o jej przebiegu, będzie mieć kłopot z ustaleniem prawa do emerytury i właściwej jej wysokości. Ratunkiem mogą być archiwa i zeznania kolegów.

Publikacja: 03.09.2015 06:10

Dokumenty potrzebne do ustalenia emerytury - jak je uzyskać od byłych pracodawców

Foto: www.sxc.hu

Jak ma sobie poradzić ktoś, kto nie może się doprosić z byłego zakładu ani z archiwum swoich dokumentów z poprzednich miejsc pracy potrzebnych teraz do ustalenia emerytury? – pyta czytelnik.

Pracodawca musi wydać pracownikowi zaświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do emerytury i ich wysokości. Robi to na druku ZUS Rp-7. Zobowiązuje go do tego art. 125 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 748, dalej: ustawa emerytalna). Nakazuje on pracodawcom m.in.:

- współdziałanie z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,

- wydawanie pracownikowi lub ZUS zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości.

Z kolei art. 125a ustawy emerytalnej nakazuje płatnikom składek przechowywanie przez 50 lat od zakończenia przez ubezpieczonego pracy u płatnika list płacy, kart wynagrodzeń i innych dowodów, na mocy których ustala się podstawę wymiaru emerytury lub renty.

Inne dowody niż ZUS Rp-7

Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (DzU nr 237, poz. 1412, dalej: rozporządzenie) określa m.in. rodzaje dowodów uzasadniających prawo do świadczeń i ich wysokości, które powinny być dołączone do wniosku o przyznanie świadczeń.

Środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek. Jest to także legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Jeżeli ustawa emerytalna nie stanowi inaczej, dowodem stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument. W szczególności są to:

- legitymacja ubezpieczeniowa,

- legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Wydruk danych z systemu teleinformatycznego ZUS dotyczący ubezpieczonego, w tym zwłaszcza: przebiegu jego ubezpieczenia, podstawy wymiaru składek, kwoty składek na jego koncie oraz wydanej decyzji w sprawie świadczenia i wypłaty świadczenia, także stanowi dowód. Potwierdza bowiem zamieszczone informacje na dzień dokonania wydruku, jeśli opatrzono go podpisem i pieczęcią uprawnionej osoby.

Od notariusza

Jak oryginał ZUS traktuje również odpis notarialny albo poświadczoną przez notariusza kserokopię dokumentu (także legitymacji ubezpieczeniowej) lub zeznań świadków (gdy poświadczają niektóre okresy zatrudnienia). Na wniosek osoby zainteresowanej organ dopuszcza je jako środek dowodowy w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe.

Z teczek osobowych

Jeżeli nie istnieje dokumentacja płacowa, pracodawca może wystawić zaświadczenie stwierdzające wysokość osiąganych wynagrodzeń lub dochodu na podstawie dokumentacji zastępczej. Chodzi o dane zawarte w aktach osobowych pracownika, np. jego umowie o pracę, pismach o powołaniu, mianowaniu oraz w innych dokumentach określających wynagrodzenie tej osoby. A trzeba je przetrzymać 50 lat od zakończenia pracy przez etatowca.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń z dokumentacji zastępczej obowiązuje ścisła zasada – uwzględnia się tylko takie składniki wynagrodzenia określone w aktach osobowych, które bezwarunkowo przysługiwały w czasie trwania angażu jako stałe składniki w określonej wysokości. Chodzi o np. wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki określone kwotowo itp. Inne składniki, np. premie, nagrody czy dodatki, można wpisać tylko wtedy, gdy zachowana dokumentacja wskazuje niewątpliwie na ich faktyczną wypłatę w określonej wysokości, od której odprowadzono składki społeczne.

Gdy w aktach osobowych pracownika wynagrodzenie określono stawką godzinową, wolno ustalić wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru świadczenia tylko wtedy, gdy zachowały się dane dotyczące liczby godzin, jaką pracownik faktycznie przepracował w danym okresie na określonym stanowisku (dziennie, tygodniowo lub miesięcznie).

Nie chce wydać

Gdy istniejący pracodawca lub jego następca prawny bez uzasadnionej przyczyny odmawiają wydania byłemu pracownikowi zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, ten ma prawo zwrócić się w tej sprawie do organu nadrzędnego. A jeżeli takiego organu nie ma, może złożyć skargę w tej sprawie do Państwowej Inspekcji Pracy.

Jak ma sobie poradzić ktoś, kto nie może się doprosić z byłego zakładu ani z archiwum swoich dokumentów z poprzednich miejsc pracy potrzebnych teraz do ustalenia emerytury? – pyta czytelnik.

Pracodawca musi wydać pracownikowi zaświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do emerytury i ich wysokości. Robi to na druku ZUS Rp-7. Zobowiązuje go do tego art. 125 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 748, dalej: ustawa emerytalna). Nakazuje on pracodawcom m.in.:

Pozostało 88% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego