ZUS odmawia umorzenia składek. Czy epidemia nie jest uzasadnionym przypadkiem?

ZUS coraz rzadziej godzi się na umorzenie składek przedsiębiorcom, którzy z powodów związanych z pandemią nie są w stanie regulować tych należności. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców uważa, że konieczne są objaśnienia przepisów w tej sprawie.

Aktualizacja: 10.03.2021 12:52 Publikacja: 10.03.2021 11:59

ZUS odmawia umorzenia składek. Czy epidemia nie jest uzasadnionym przypadkiem?

Foto: 123RF

Chodzi o przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie z nimi ZUS może umorzyć należności z tytułu składek w szczególnie trudnych sytuacjach, wyłącznie po spełnieniu określonych przesłanek. Należności mogą być umorzone, jeżeli ZUS stwierdzi całkowitą ich nieściągalność lub bardzo trudną sytuację finansową i rodzinną przedsiębiorcy.

– Do Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców docierają informacje, że chociaż wzrosła w stosunku do 2019 roku liczba wniosków do ZUS o umorzenie, zmalała liczba pozytywnych decyzji wydanych w tym zakresie. Dzieje się to w momencie, kiedy przedsiębiorcy są w tragicznej sytuacji i każda pomoc jest dla nich niezwykle istotna, a może nawet decydować o ich dalszym losie – komentuje dr Marek Woch, dyrektor generalny w Biurze Rzecznika MŚP.

Czytaj też: ZUS z urzędu umorzy niektórym składki

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia m.in., że w przypadku zaistnienia przesłanki ważnego interesu osoby zobowiązanej może umarzać należności na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonym (płatnikom tych składek), o ile zobowiązany spełni warunki umorzenia określone w § 3 ust. 1 pkt 1-3 rozporządzenia. Przepis ten przewiduje, że ZUS może umorzyć należności z tytułu składek, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny, w szczególności w przypadku:

1) gdy opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych;

2) poniesienia strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujących, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić zobowiązanego możliwości dalszego prowadzenia działalności;

3) przewlekłej choroby zobowiązanego lub konieczności sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny, pozbawiającej zobowiązanego możliwości uzyskiwania dochodu umożliwiającego opłacenie należności.

Z kolei art. 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, że należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia mogą być w uzasadnionych przypadkach umarzane pomimo braku ich całkowitej nieściągalności.

Rzecznik MŚP uznał, że przepisy wymagają objaśnień. Zwrócił się do Minister Rodziny i Polityki Społecznej z następującymi pytaniami:

1. Czy określone w § 3 ust. 1 pkt 1-3 rozporządzenia szczegółowe zasady umarzania należności, które musi spełnić zobowiązany, żeby skorzystać z przysługującego mu uprawnienia, stanowią rozszerzenie aktem niższego rzędu zakresu wymogów uregulowanych w art. 28 ust. 3a i ust. 3b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych?

2. Jak należy interpretować 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w tym użyte w tym przepisie prawa pojęcie „w uzasadnionych przypadkach"?

3. W jaki sposób należy rozumieć określone w art. 28 ust. 3b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zwroty: „ważny interes osoby zobowiązanej" oraz „stan finansów ubezpieczeń społecznych" jako przesłanki uzasadniające umorzenie, mając także na uwadze uregulowaną tym przepisem delegację ustawową do wydania rozporządzenia o szczegółowych zasadach umarzania?

4. Przy pomocy jakich środków i narzędzi zobowiązany może wykazać jego stan majątkowy i sytuację rodzinną, oraz że ze względu na ww. okoliczności nie jest w stanie opłacić należnych składek, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodzin? Jak należy rozumieć użyty w § 3 ust. 1 rozporządzenia zwrot „zbyt ciężkie skutki"?

– W sytuacji, gdy ustawodawca przewidział możliwość zastosowania umorzenia należności "w uzasadnionych przypadkach", to za taki przypadek szczególny należy uznać trwający stan klęski epidemii. Zatem każdy przedsiębiorca, który złoży wniosek o umorzenie należności z tytułu składek i wykaże dostępnymi mu środkami, że sporne należności powstały na skutek trwającej od marca 2020 r. klęski pandemii, oraz że to nadzwyczajne zdarzenie ma wpływ na możliwość płacenia należności z tytułu składek, powinien zostać rozpatrzony pozytywnie – twierdzi Adam Abramowicz, rzecznik małych i średnich przedsiębiorców.

Chodzi o przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie z nimi ZUS może umorzyć należności z tytułu składek w szczególnie trudnych sytuacjach, wyłącznie po spełnieniu określonych przesłanek. Należności mogą być umorzone, jeżeli ZUS stwierdzi całkowitą ich nieściągalność lub bardzo trudną sytuację finansową i rodzinną przedsiębiorcy.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Sądy i trybunały
Prokurator krajowy zdecydował: będzie śledztwo ws. sędziego Nawackiego