Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 21 kwietnia 2015 r. (I UK 308/14).
Ubezpieczony miał wykształcenie zawodowe montera urządzeń kolejowych. Pracował m.in. jako monter, malarz i pracownik fizyczny. Od listopada 2009 r. do kwietnia 2012 r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W kwietniu 2012 r. wystąpił z wnioskiem o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres.
W lipcu 2012 r. ZUS odmówił mu prawa do renty, ponieważ komisja lekarska ZUS uznała, że mężczyzna jest zdolny do pracy. Biegli różnych specjalności – powołani przez sąd okręgowy na skutek wniesionego przez ubezpieczonego odwołania od tej decyzji – wskazali, że cierpi on m.in. na nadciśnienie tętnicze II stopnia, przebył zawał serca i ma miażdżycę uogólnioną tętnic, dysfunkcję serca oraz chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa krzyżowo-lędźwiowego z dyskopatią. W swoich opiniach nadmieniali jednak, że choć ubezpieczony utracił możliwość pracy zarobkowej w znacznym stopniu, może wykonywać lekkie prace fizyczne zgodnie z kwalifikacjami oraz te prace fizyczne, które dotychczas wykonywał. Opinie biegłych lekarzy były w tym zakresie spójne i logiczne, nie zawierały sprzeczności.
Stanowisko biegłych było podstawą oddalenia odwołania przez sąd pierwszej instancji, którego wyrok utrzymał w mocy sąd apelacyjny. Od wyroku sądu drugiej instancji skargę kasacyjną wniósł ubezpieczony. Wskazał m.in. na nieprawidłowe przyjęcie, że nie jest osobą częściowo niezdolną do pracy, mimo istnienia dokumentacji medycznej wskazującej na znaczny stopień naruszenia sprawności jego organizmu.
Sąd Najwyższy oddalił skargę ubezpieczonego, nie zgadzając się z jego argumentami. W uzasadnieniu podniósł, że zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych osobą niezdolną do pracy jest ta, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. W ocenie SN w przypadku częściowej niezdolności do pracy domniemywa się częściowe zachowanie zdolności do wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami (dotychczasowej lub innej) w zakresie niższym niż znaczny. Pojęcie częściowej niezdolności do pracy sprowadza się więc do oceny rodzaju i charakteru pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, poziomem wykształcenia, wiekiem i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz niekoniecznie pracy dotychczas wykonywanej. SN uznał, na podstawie bezspornego materiału dowodowego, że schorzenia ubezpieczonego nie uniemożliwiają wykonywania mu ani pracy w wyuczonym zawodzie, ani prac dotychczas wykonywanych przez niego jako pracownika fizycznego, z wyłączeniem jedynie ciężkich prac fizycznych. W ocenie SN niezdolność do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia nie jest bowiem wystarczającą przesłanką nabycia prawa do renty, jeżeli wiek, poziom wykształcenia i predyspozycje psychofizyczne usprawiedliwiają rokowania, że mimo upośledzenia sprawności organizmu możliwe jest podjęcie innej pracy w tym samym zawodzie albo po przekwalifikowaniu.
