Ustawa z 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r., poz. 1066, dalej: ustawa nowelizacyjna) nie rozstrzygnęła wszystkich wątpliwości przedsiębiorców, którzy niemal z dnia na dzień znaleźli się w trudnej sytuacji rodzinnej i życiowej.
Powstaje pytanie, czy z możliwości otrzymania zasiłku macierzyńskiego za okres wsteczny będzie mógł skorzystać ojciec, który np. z powodu śmierci nieubezpieczonej matki wyrejestrował się z ubezpieczeń, bo nie prowadzi działalności, gdyż musiał się opiekować dzieckiem. Gdy nie prowadził biznesu, brak jego wyrejestrowania oznaczałby, że co miesiąc musi opłacać ponad 1000 zł składek. Aby tego uniknąć, działalność mógł zawiesić. Wówczas jednak taka osoba przed 14 sierpnia nie opłacała składek, ale i nie podlegała ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu. Jeżeli z działalności gospodarczej zgłosiła się do ubezpieczeń społecznych, w tym do chorobowego, od 14 sierpnia i wystąpiła o wypłatę zasiłków za okres od dnia śmierci matki, to również takiej osobie ZUS powinien wypłacić zasiłek. Jeśli oczywiście w dniu śmierci matki podlegała ubezpieczeniu chorobowemu. Problem będzie jednak dotyczył tych ojców, którzy 14 sierpnia 2015 r. nie podlegali ubezpieczeniu chorobowemu, bo nie prowadzili działalności, gdyż musieli się opiekować potomkiem. Art. 25 ustawy nowelizującej mówi o osobie, która w dniu wejścia w życie tej ustawy spełnia warunki do wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Gdyby więc nie wiedzieli oni o zmianie przepisów i zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i chorobowego złożyli później, zasiłek za okres wsteczny nie będzie się im należał.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wyraźnie wskazuje, że objęcie ubezpieczeniem chorobowym przedsiębiorcy następuje na bieżąco. Teoretycznie nie ma więc możliwości przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego z okresem wstecznym.
Tym ojcom przysługiwałyby zasiłki tylko za okres bieżący.
W konsekwencji ojciec, który po śmierci matki w dalszym ciągu prowadził działalność i faktycznie nie zajmował się dzieckiem, otrzyma zasiłki za okres wsteczny (gdy podlegał chorobowemu) i zwrot opłaconych składek. A ten, który przerwał prowadzenie działalności, opiekował się dzieckiem i od 14 sierpnia nie zgłosił się do ubezpieczenia chorobowego, nie otrzyma zasiłków za okres wsteczny. Czy taka była intencja ustawodawcy?
