Jak ująć zakupy na targu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów

Przedsiębiorca, który na potrzeby swojej pizzerii nabywa na targu pieczarki pochodzące od krajowego producenta, może ten zakup dokumentować wystawionym przez siebie dowodem wewnętrznym.

Publikacja: 06.08.2018 06:10

Jak ująć zakupy na targu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów

Foto: Fotorzepa, Magda Starowieyska

- Przedsiębiorca prowadzi małą pizzerię, w której sprzedaje głównie pizze i zapiekanki. Do sporządzania pizz i zapiekanek wykorzystuje warzywa takie jak: kapusta, pomidory, pieczarki, czosnek, cebula. Przedsiębiorca kupuje te składniki na placu targowym, gdzie sprzedającymi są zarówno rolnicy, jak i firmy – producenci krajowi. Sprzedający warzywa, ale także pieczarki (niebędący rolnikami) często nie chcą wystawiać dokumentów sprzedaży, a nawet nie chcą udostępniać swoich danych osobowych. Jednorazowa wartość transakcji nie przekracza kilkuset złotych. Czy zakup pieczarek (które wiadomo, że nie pochodzą od rolnika, ale pochodzą od producenta krajowego) przedsiębiorca może dokumentować dowodem wewnętrznym i na tej podstawie ująć jako koszt uzyskania przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów? – pyta czytelnik.

Czytaj także: W jaki sposób ewidencjonować w podatkowej księdze zakupy na pchlim targu

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT). Aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik, nie są kosztem uzyskania przychodu podatnika),

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Na podstawie dowodów księgowych

Szczegółowe zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów określają przepisy rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie).

Stosownie do § 12 ust. 3 rozporządzenia, podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są m.in.:

1) faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej „fakturami", wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami, lub

2) inne dowody, wymienione w § 13 i 14 rozporządzenia, stwierdzające fakt przeprowadzenia operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:

a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,

b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres przeprowadzenia operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, to wystarcza podanie jednej daty,

c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,

d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych.

Muszą one być oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

Nie tylko faktury

Stosownie do § 13 rozporządzenia, za dowody księgowe uważa się również:

1) dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;

2) noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;

3) dowody przesunięć;

4) dowody opłat pocztowych i bankowych;

5) inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty zawierające wymagane dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia.

Potwierdzenie sporzą-dzone samodzielnie

Z kolei, w myśl do § 14 ust. 1 rozporządzenia, na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie – nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach – przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku).

Dowody wewnętrzne, stosownie do § 14 ust. 2 rozporządzenia, mogą przy tym dotyczyć wyłącznie:

1) zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt;

2) zakupu od ludności, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex 02.30.40.0);

3) wartości produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli prowadzonej przez podatnika;

4) zakupu w jednostkach handlu detalicznego materiałów pomocniczych;

5) kosztów diet i innych należności za czas podróży służbowej pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących;

6) zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych;

7) wydatków związanych z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie, w części przypadającej na działalność gospodarczą; podstawą do sporządzenia tego dowodu jest dokument obejmujący całość opłat na te cele;

8) opłat sądowych i notarialnych;

8a) opłaty skarbowej uiszczanej znakami tej opłaty do 31 grudnia 2008 r.;

9) wydatków związanych z parkowaniem samochodu w sytuacji, gdy są one poparte dokumentami niezawierającymi danych, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2; podstawą wystawienia dowodu wewnętrznego jest bilet z parkometru, kupon, bilet jednorazowy załączony do sporządzonego dowodu.

Opisana w pytaniu sytuacja mieści się w zakresie § 14 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia, wymieniającego wprost, że na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt – mogą być sporządzane dowody wewnętrzne.

Przedsiębiorca ma zatem prawo dokumentowania zakupu towarów od producentów krajowych na podstawie dowodów wewnętrznych (zawierających niezbędne, określone w rozporządzeniu, dane), które z kolei mogą stanowić podstawę zapisu kosztów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 23 grudnia 2010 r., ILPB1/415-1109/10-4/AMN).

Uwaga! W przypadku zakupu pieczarek, czy innych produktów rolnych od producentów krajowych, będących firmami, przedsiębiorca powinien się jednak starać, aby zakup został udokumentowany fakturą wystawioną przez producenta. Dokumentowanie zakupu dowodami wewnętrznymi, aczkolwiek dopuszczalne w świetle praktyki organów podatkowych, powinno być stosowane jedynie zupełnie wyjątkowo. Transakcje pomiędzy podatnikami VAT, a – jak rozumiem – zarówno przedsiębiorca, jak i producent pieczarek takimi są, podlegają zasadniczo obowiązkowi dokumentowania fakturą.

Sposób ewidencjonowania

Nabyte pieczarki zostaną wykorzystane przez przedsiębiorcę przy wytworzeniu pizz i zapiekanek w prowadzonej pizzerii, wydaje się zatem, że stanowią dla przedsiębiorcy materiały podstawowe. Materiałami (surowcami) podstawowymi są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu. Do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania – puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi (zob. § 3 pkt 1 lit. b rozporządzenia).

Jak wynika z objaśnień do sposobu prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, kolumna 10 jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu.

Cena zakupu oznacza cenę, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszoną o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększoną o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżoną o rabaty opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadającą cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika (zob. § 3 pkt 2 rozporządzenia).

Przykład

Załóżmy, że 24 lipca 2018 r. przedsiębiorca nabył pieczarki od producenta krajowego (firmy A) za kwotę 400 zł. Sprzedawca nie wystawił faktury. Zakup pieczarek przedsiębiorca udokumentował wystawionym tego samego dnia dowodem wewnętrznym nr 15/07/2018/DW na kwotę 400 zł. Pieczarki zostaną wykorzystane przy produkcji pizz i zapiekanek. ?

Autor jest doradcą podatkowym

podstawa prawna: art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 200 ze zm.)

podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 728)

Polski język i waluta

Dowód księgowy powinien być sporządzony w języku polskim. Treść dowodu musi być pełna i zrozumiała, przy czym dopuszczalne jest stosowanie skrótów ogólnie przyjętych. Jeżeli w dowodzie podane jest wartościowe określenie operacji gospodarczej tylko w walucie obcej, to podatnik posiadający ten dowód jest obowiązany przeliczyć walutę obcą na złote, po kursie obowiązującym w dniu przeprowadzenia operacji, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o podatku dochodowym. Wynik przeliczenia należy zamieścić w wolnych polach dowodu lub w załączniku do dowodu sporządzonego w walucie obcej (§ 12 ust. 4 rozporządzenia).

- Przedsiębiorca prowadzi małą pizzerię, w której sprzedaje głównie pizze i zapiekanki. Do sporządzania pizz i zapiekanek wykorzystuje warzywa takie jak: kapusta, pomidory, pieczarki, czosnek, cebula. Przedsiębiorca kupuje te składniki na placu targowym, gdzie sprzedającymi są zarówno rolnicy, jak i firmy – producenci krajowi. Sprzedający warzywa, ale także pieczarki (niebędący rolnikami) często nie chcą wystawiać dokumentów sprzedaży, a nawet nie chcą udostępniać swoich danych osobowych. Jednorazowa wartość transakcji nie przekracza kilkuset złotych. Czy zakup pieczarek (które wiadomo, że nie pochodzą od rolnika, ale pochodzą od producenta krajowego) przedsiębiorca może dokumentować dowodem wewnętrznym i na tej podstawie ująć jako koszt uzyskania przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów? – pyta czytelnik.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił