Ewidencja księgowa pożyczki udzielonej spółce przez jej jedynego wspólnika

Ewidencja księgowa pożyczki udzielonej spółce z o.o. przez jej jedynego wspólnika nie wymaga skomplikowanych zapisów w księgach. Zdecydowanie więcej uwagi trzeba poświęcić rozliczeniom podatkowym.

Publikacja: 25.02.2015 04:50

Ewidencja księgowa pożyczki udzielonej spółce przez jej jedynego wspólnika

Foto: www.sxc.hu

- Jedyny udziałowiec spółki z o.o. planuje udzielić jej pożyczki na bieżącą działalność. W jaki sposób ująć związane z pożyczką operacje w księgach? Na co uważać, rozliczając odsetki w kosztach uzyskania przychodu? –

pyta czytelnik.

Spółka z o.o. jak każdy podmiot gospodarczy do swojej działalności gospodarczej wymaga źródeł finansowania. Jednym ze sposobów na dofinansowanie jej jest udzielenie pożyczki przez jej wspólnika.

Umowa pożyczki, zgodnie z art. 720 § 1 kodeksu cywilnego (k.c.), jest zwrotną formą finansowania, a termin jej zwrotu, gdy nie jest określony w umowie, przypada na szósty tydzień po wypowiedzeniu umowy przez wspólnika (art. 723 k.c.).

Przed zawarciem umowy pożyczki należy sprawdzić, czy z umowy spółki z o.o. nie wynika obowiązek uzyskania zgody zgromadzenia wspólników na zaciągnięcie takiego zobowiązania przez spółkę (art. 15 § 1 k.s.h.).

Uwaga!

Gdy wspólnik jest zarazem członkiem zarządu, to przy zawieraniu umowy pożyczki spółkę z o.o. musi reprezentować pełnomocnik powołany przez zgromadzenie wspólników.

Otrzymana przez spółkę pożyczka nie jest dla niej przychodem podatkowym, a jej zwrot nie wpłynie na wysokość kosztów uzyskania przychodu spółki. Inaczej jest w przypadku umorzenia lub przedawnienia pożyczki. Wtedy przychód podatkowy powstaje z dniem złożenia przez udziałowca oświadczenia o umorzeniu długu.

Na zasadach rynkowych

Pożyczka udziałowca dla spółki powinna być udzielana na zasadach rynkowych, czyli powinna być oprocentowana na takim poziomie, jaki ustaliłyby między sobą niezależne podmioty. W przeciwnym razie, czyli gdy wspólnik udzieli spółce pożyczki nieoprocentowanej, przychodem spółki – zgodnie z art. 12 ust. 6 pkt 4 ustawy o CIT – będzie nieodpłatne świadczenie odpowiadające kwocie odsetek, jakie spółka musiałaby zapłacić, gdyby pożyczała od obcego podmiotu.

Dla wspólnika udzielającego pożyczki odsetki są przychodem z kapitałów pieniężnych, od którego spółka pobiera zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19 proc. Jeżeli pożyczkodawca jest osobą fizyczną niebędącą podatnikiem VAT, to obowiązek w zakresie VAT nie wystąpi.

Warto jeszcze dodać, że pożyczka udzielona przez wspólnika spółce z o.o. jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 10 lit. i ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przykład

Jednostka otrzymała na bieżącą działalność obrotową pożyczkę od jedynego udziałowca w wysokości 400 000 zł. Odsetki od pożyczki określono w umowie na 16 000 zł. Oprócz tej pożyczki spółka ma inne zadłużenie względem pożyczkodawcy w kwocie 20 000 zł. Kapitały własne wynoszą 300 000 zł.

Ewidencja księgowa

1. Wpływ pożyczki na rachunek bankowy ujmuje się w księgach rachunkowych w wartości nominalnej (art. 28 ust. 1 pkt 8 ustawy o rachunkowości)

Wn „Rachunek bankowy" 400 000

Ma „Pozostałe rozrachunki" (pożyczka od udziałowca) 400 000

2. Odsetki od pożyczki księguje się w ciężar kosztów finansowych zapisem:

Wn „Koszty finansowe" 16 000

Ma „Pozostałe rozrachunki" (pożyczka od udziałowca) 16 000 Uwaga! Gdyby pożyczka została przeznaczona na zakup lub budowę środka trwałego, to do momentu przekazania środka trwałego do używania odsetki od pożyczki będą zwiększać wartość początkową tego środka (Wn konto „Środki trwałe w budowie"), a po przekazaniu składnika majątku do użytkowania będą księgowane na konto kosztów finansowych (art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości).

3. Potrącenie zryczałtowanego podatku od kwoty wypłaconych odsetek: 3040 zł (16 000 x 19 proc.)

Wn „Pozostałe rozrachunki" (pożyczka od udziałowca) 3 040

Ma „Rozrachunki publicznoprawne" 3 040

4. Spłata pożyczki (400 000 zł + 16 000 zł) – 3 040 zł = 412 960 zł

Wn „Pozostałe rozrachunki" (pożyczka od udziałowca) 412 960

Ma „Rachunek bankowy" 412 960

5. Przelew do urzędu skarbowego zryczałtowanego podatku dochodowego:

Wn „Rozrachunki publicznoprawne" 3 040

Ma „Rachunek bankowy" 3 040

Odsetki nie zawsze będą kosztem

Zaliczając odsetki od pożyczki do kosztów uzyskania przychodów, należy pamiętać o art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT. Przepisy te mówią, że odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25 proc. udziałów (w przykładzie: 100 proc. – jedyny udziałowiec) nie uważa się za koszty uzyskania przychodu, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki, w takiej proporcji, w jakiej wartość zadłużenia wobec tych podmiotów, określona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczki, przekracza wartość kapitału własnego spółki.

Przykład

Rozpatrzmy sytuację z poprzedniego przykładu:

- kwota odsetek: 16 000 zł

- wartość zadłużenia spółki: 420 000 zł

- kapitały własne: 300 000 zł

Odsetki, których spółka nie będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu, to kwota:

(16 000 zł x 120 000 zł) / 420 000 zł = 4 571,43 zł

Ustawodawca przewidział również inny sposób ustalania kosztów podatkowych z tytułu odsetek od pożyczek. Jest on opisany w art. 15c ustawy o CIT. Kosztem uzyskania przychodu będą odsetki od pożyczek w wysokości nieprzekraczającej iloczynu: wartości stopy referencyjnej NBP obowiązującej w ostatnim dniu roku poprzedniego roku podatkowego + 1,25 pkt proc. oraz wartości podatkowej aktywów, z wyjątkiem wartości niematerialnych i prawnych. Wartość odsetek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu nie może być wyższa niż równowartość 50 proc. zysku z działalności operacyjnej, ustalonego na dany rok podatkowy.

Uwaga! Podatnicy, którzy skorzystają z metody wskazanej w art. 15c ustawy o CIT, są obowiązani poinformować urząd skarbowy o swoim wyborze w terminie do końca pierwszego miesiąca nowego roku podatkowego oraz stosować tę metodę przez kolejne trzy lata podatkowe.

Autor jest księgowym w Grupie ECA

- Jedyny udziałowiec spółki z o.o. planuje udzielić jej pożyczki na bieżącą działalność. W jaki sposób ująć związane z pożyczką operacje w księgach? Na co uważać, rozliczając odsetki w kosztach uzyskania przychodu? –

pyta czytelnik.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił