26 marca br. minister finansów wydał interpretację ogólną w zakresie obowiązków dotyczących sporządzania dokumentacji cen transakcyjnych przez przedsiębiorców zagranicznych prowadzących na terytorium RP działalność poprzez zagraniczny zakład (DCT.8201.5.2018).
Minister stanął na stanowisku, że wskazane w ustawach o podatkach dochodowych progi dla dokumentacji cen transakcyjnych należy odnosić do przychodów lub kosztów podatnika będącego nierezydentem jedynie w zakresie w jakim przychody te lub koszty przypisane są do jego zagranicznego zakładu położonego na terytorium RP. Tym samym, resort finansów uznał – w przeciwieństwie do nie tak dawnych sporów w zakresie obowiązków raportowych JPK – że odnoszenie się do globalnych wyników podatnika byłoby niecelowe. Transakcje niepodlegające opodatkowaniu w Polsce nie są bowiem ujmowane w stosownej ewidencji księgowej prowadzonej dla celów podatku dochodowego zakładu zagranicznego i zdarzenia takie nie mogą być przedmiotem kontroli polskich organów podatkowych.
Zaprezentowana wykładnia pozajęzykowa, a więc celowościowa (co niestety nie często się zdarza) oraz systemowa (choć rozumiana dość szczególnie), zasługuje ze wszech miar na aprobatę. Nierezydenci, prowadzący działalność gospodarczą na terytorium RP poprzez położony tutaj zagraniczny zakład, podlegają obowiązkom dokumentacyjnym, jeżeli przychody bądź koszty (w rozumieniu przepisów o rachunkowości) przypisane do zakładu prowadzącego działalność na terytorium Polski przekroczą w poprzednim roku podatkowym ustawowy próg 2 mln euro. Podobnie, biorąc pod uwagę jedynie przychody przypisane do zakładu prowadzącego działalność na terytorium RP, należy obliczać tak zwane progi istotności dla poszczególnych rodzajów transakcji.
Warto zwrócić uwagę na jeden z argumentów zaprezentowanych w interpretacji, a mianowicie: „Jednocześnie należy zauważyć, że podatnik niemający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, nie mieści się w ramach hipotezy art. 25a ust. 1 updof oraz art. 9a ust. 1 updop, ponieważ jako podmiot zagraniczny nie wykazuje przychodów lub kosztów w rozumieniu przepisów o rachunkowości". Minister finansów nie wziął widocznie pod uwagę oddziałów przedsiębiorców zagranicznych, prowadzących księgi rachunkowe w rozumieniu przepisów o rachunkowości (art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości).
Przy czym należy się zastanowić, czy w przypadku podmiotów zagranicznych, jedynie w przypadku oddziałów przedsiębiorców zagranicznych oraz nierezydentów – wspólników spółek osobowych prowadzących księgi rachunkowe – możemy w ogóle mówić o obowiązku przygotowywania dokumentacji podatkowej – właśnie z uwagi na specyficzną hipotezę wyrażoną w art. 9a ust. 1 ustawy o CIT (art. 25 ust. 1 ustawy o PIT). Jedynie bowiem w takich przypadkach możemy mówić o „przychodach lub kosztach w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalonych na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych".
