W przypadku budynku już istniejącego, okolicznościami uzasadniającymi powstanie obowiązku podatkowego są m.in.: nabycie prawa własności w wykonaniu umowy sprzedaży (skutek rozporządzający) czy wniesienie aportu do spółki kapitałowej itp. Niekiedy wystarczające jest objęcie budynku w posiadanie – np. ?w wyniku zawarcia umowy najmu nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego pod warunkiem, że umowa zawarta zostanie bezpośrednio z właścicielem. Mowa przy tym o budynku, który spełnia warunki określone w ustawie o podatkach ?i opłatach lokalnych, tj. posiada co najmniej fundamenty, przegrody budowlane oraz dach (zob. art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy).
W przypadku takiego budynku obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku (zob. art. 6 ust. 1 ustawy).
Przykład 1
X sp. z o.o. nabyła budynek na podstawie zobowiązująco-rozporządzającej umowy sprzedaży zawartej 18 czerwca 2013 r. Obowiązek podatkowy w podatku ?od nieruchomości powstał ?dla X 1 lipca 2013 r.
Od 1 stycznia ?następnego roku
W odniesieniu do budynków nowych (dotychczas nieistniejących, tj. niespełniających do tej pory warunków określonych ?w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy), zastosowanie znajdzie art. 6 ust. 2 ustawy. Zgodnie z tym przepisem obowiązek podatkowy powstaje ?1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto (faktyczne) użytkowanie budynku lub jego części przed jego ostatecznym wykończeniem. Okres pomiędzy zakończeniem budowy (rozpoczęciem użytkowania), a powstaniem obowiązku podatkowego określany jest mianem „wakacji podatkowych", pozwalających na odroczenie opodatkowania w czasie.