Osoba prowadząca działalność gospodarczą, będąca podatnikiem VAT, w danych do faktury wskazała sprzedawcy swój NIP, który został jednak błędnie przez niego zinterpretowany jako numer PESEL. W konsekwencji, sprzedawca zarejestrował transakcję na kasie fiskalnej oraz wystawił faktury dokumentujące otrzymane zaliczki bez NIP. Po pewnym czasie nabywca został poinformowany przez obsługujące go biuro rachunkowe, że faktury zaliczkowe zostały błędnie wystawione.
Kupujący zwrócił się do organu interpretacyjnego o potwierdzenie, że w takiej sytuacji sprzedający powinien dokonać korekty paragonów fiskalnych i wystawionych do nich faktur, a następnie wystawić nową fakturę, zawierającą NIP nabywcy bez ponownego ujmowania transakcji na kasie fiskalnej. Zdaniem kupującego, błędne uznanie NIP za PESEL powinno być uznane za oczywistą pomyłkę w ewidencji sprzedaży na kasie fiskalnej. Ponieważ wystawione faktury odnosiły się do sprzedaży udokumentowanej paragonem fiskalnym bez NIP, nie można ich uzupełnić o ten numer w drodze korekty, trzeba natomiast wystawić nową fakturę.
Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 26 października 2022 r. (0112-KDIL3.4012.309.2022.1.MC) nie zgodził się z podatnikiem. Podkreślił on, że oczywista pomyłka jest to pomyłka, która jest łatwa do zauważenia, a jej „oczywistość” nasuwa się każdemu bez potrzeby dodatkowych ustaleń czy dokumentów. W tym kontekście, oczywistą pomyłką dotyczącą NIP nabywcy może być błąd polegający np. na braku jednej cyfry, przestawieniu cyfr bądź pomyłka w jednej cyfrze, który nie może być utożsamiany z dalej idącym uzupełnieniem brakującego NIP na paragonie fiskalnym czy zmianą NIP na innego podatnika.
Zdaniem Andrzeja Kudaja, konsultanta w dziale doradztwa podatkowego Deloitte interpretacja ta potwierdza bezwzględny charakter zakazu wystawiania faktur zawierających NIP nabywcy do paragonów fiskalnych, które takiego numeru nie zawierają. Nawet jeżeli sprzedawca już w czasie sprzedaży dysponował danymi wskazującymi, że nabywca występuje w roli podatnika VAT.
Podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży na kasach fiskalnych powinni więc przykładać szczególną uwagę do właściwej kwalifikacji strony danej transakcji, tj. czy sprzedaż jest realizowana na rzecz innego podatnika VAT, czy na rzecz konsumenta. W tym zakresie istotna jest uprzednia komunikacja z kontrahentami w celu ustalenia ich statusu VAT i ewentualnego otrzymania ich NIP. Nie mniej istotne jest także odpowiednie przeszkolenie personelu prowadzącego ewidencję sprzedaży, aby m.in. zapewnić, że otrzymany NIP zostanie każdorazowo prawidłowo ujęty na paragonie.
