Koszt podatkowy ?ze sprzedaży wierzytelności pożyczkowej

Koszt podatkowy ze sprzedaży wierzytelności pożyczkowej, niezależnie od tego, czy obejmuje wyłącznie kwotę główną, czy jej wartość z odsetkami, nie może przekroczyć przychodu z tej transakcji.

Aktualizacja: 18.05.2015 08:16 Publikacja: 18.05.2015 02:00

Foto: Rzeczpospolita

Zasady określania przychodu ze zbycia wierzytelności pożyczkowej nie budzą większych kontrowersji. Przychodem takim jest co do zasady cena określona w umowie sprzedaży wierzytelności. Kwestią nieco bardziej skomplikowaną jest sposób ustalenia kosztu uzyskania przychodów na takiej transakcji. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT do kosztów podatkowych można zaliczyć stratę wygenerowaną na sprzedaży wierzytelności tylko pod warunkiem uprzedniego zarachowania takiej wierzytelności jako przychodu należnego. W przypadku wierzytelności pożyczkowych nie mamy do czynienia z uprzednim ujęciem takich wierzytelności jako przychodu należnego. Przychód w takich przypadkach nie wiąże się bowiem z udzieleniem kwoty głównej pożyczki, ale z zarachowaniem i kasowym uzyskaniem odsetek. W konsekwencji, powstanie i spłata części kapitałowej pożyczki jest neutralna podatkowo.

Kosztem uzyskania przychodów ze sprzedaży wierzytelności pożyczkowej będzie wartość tej wierzytelności, ale wyłącznie do wysokości przychodu z jej sprzedaży. Innymi słowy, na sprzedaży tego rodzaju wierzytelności nie można rozpoznać podatkowej straty. Takie stanowisko jest dominujące i zajęła je np. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 25 lipca 2014 r. (IPPB3/423-544/14-2/JBB).

Wiele kontrowersji budzi sposób ujęcia dla celów podatkowych ewentualnych odsetek naliczonych, ale niezainkasowanych od zbywanej wierzytelności. W praktyce w takich sytuacjach zwykle mamy do czynienia z odsetkami od wierzytelności pożyczkowej. Zasadniczo problem sprowadza się do ustalenia, czy kosztem podatkowym przy sprzedaży wierzytelności obejmującej kwotę główną i naliczone odsetki będzie:

- wyłącznie kwota główna (kapitałowa) pożyczki czy

- kwota główna plus odsetki.

Organy podatkowe prezentują w tym zakresie podejście restrykcyjne. Uznają one, że naliczone odsetki od zbywanej wierzytelności nie są kosztem faktycznie poniesionym z majątku podatnika, więc nie mogą one stanowić kosztów podatkowych przy sprzedaży takiej wierzytelności. Potwierdzają to interpretacje: Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 sier- pnia 2014 r. (ILPB3/423-246/14-5/EK) czy Izby Skarbowej w Warszawie z 23 sierpnia 2013 r. (IPPB3/423-376/13-3/DP).

Inaczej na ten temat wypowiadają się sądy administracyjne. Ich zdaniem poniesienie kosztu nie musi się wiązać z faktycznym wypływem środków finansowych (wydatkowaniem). Może następować w postaci innego uszczuplenia aktywów – a zatem również wyzbycia się prawa do żądania zapłaty naliczonych odsetek. W tym duchu wypowiadał się m. in. NSA w wyroku z 21 listopada 2012 r. (II FSK 1509/11), WSA w Krakowie w wyroku z 10 września 2014 r. (I SA/Kr 1023/14) czy też WSA w Warszawie w wyroku z 28 listopada 2014 r. (III SA/Wa 791/14).

W każdym przypadku należy jednak pamiętać o podstawowej zasadzie, zgodnie z którą na sprzedaży wierzytelności pożyczkowej nie można wygenerować straty podatkowej. Koszt podatkowy, niezależnie od tego, czy obejmuje wyłącznie kwotę główną wierzytelności, czy kwotę główną plus odsetki, nie może przekroczyć przychodu z jej zbycia.

—Agnieszka Sułkowska jest doradcą podatkowym, Crido Taxand sp. z o.o.

Zasady określania przychodu ze zbycia wierzytelności pożyczkowej nie budzą większych kontrowersji. Przychodem takim jest co do zasady cena określona w umowie sprzedaży wierzytelności. Kwestią nieco bardziej skomplikowaną jest sposób ustalenia kosztu uzyskania przychodów na takiej transakcji. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT do kosztów podatkowych można zaliczyć stratę wygenerowaną na sprzedaży wierzytelności tylko pod warunkiem uprzedniego zarachowania takiej wierzytelności jako przychodu należnego. W przypadku wierzytelności pożyczkowych nie mamy do czynienia z uprzednim ujęciem takich wierzytelności jako przychodu należnego. Przychód w takich przypadkach nie wiąże się bowiem z udzieleniem kwoty głównej pożyczki, ale z zarachowaniem i kasowym uzyskaniem odsetek. W konsekwencji, powstanie i spłata części kapitałowej pożyczki jest neutralna podatkowo.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego