Nagrody dla pracowników a PIT

Wygrana w zawodach czy quizie jest dla laureata przychodem. Sporną kwestią może być jednak ustalenie jego źródła. Szczególnie gdy w rywalizacji biorą udział jedynie osoby zatrudnione u organizatora. W tej kwestii można się spotkać z dwoma poglądami.

Aktualizacja: 13.04.2015 08:40 Publikacja: 13.04.2015 06:20

Nagrody dla pracowników a PIT

Foto: www.sxc.hu

Firmy często organizują konkursy dla swoich pracowników. Odpowiedź na pytanie, w jaki sposób należy zgodnie z ustawą o PIT opodatkować nagrody otrzymane przez ich uczestników, nie zawsze jest oczywista.

Ze stosunku pracy

Pierwszy pogląd zakłada, że nagrody w konkursach dla pracowników podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, właściwych dla dochodów ze stosunku pracy. Przy tym założeniu, jeżeli pracodawca organizuje konkurs jedynie dla swoich pracowników, to niezależnie od tematu konkursu nagroda dla pracownika zawsze będzie dla niego przychodem ze stosunku pracy. Decydującym kryterium jest więc krąg uczestników konkursu, który ogranicza się do pracowników organizatora.

Takie podejście dominuje wśród organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 7 maja 2013 r. (IPPB2/415-179/13-2/AS) czytamy, że „dla zakwalifikowania uzyskanego przez pracownika przychodu do przychodów ze stosunku pracy bez znaczenia pozostaje fakt, że jego udział w konkursie nie wiąże się z zakresem obowiązków wynikających ze stosunku pracy. Z uwagi na fakt, iż w konkursie mogą brać udział wyłącznie pracownicy, wygrana pozostaje w ścisłym związku ze stosunkiem pracy łączącym pracownika z zakładem pracy". Podobnie uznała Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 16 lipca 2013 r. (IBPBII/1/415-433/13/MK).

Co ciekawe, organy podatkowe odróżniają przypadek, w którym konkurs kierowany jest wyłącznie do pracowników, od sytuacji, w której adresatami konkursu są różne osoby, nie tylko pracownicy. W tym drugim przypadku dopuszcza się opodatkowanie ryczałtowe właściwe dla konkursów również w odniesieniu do pracowników. Taki pogląd wyraziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 16 lipca 2014 r. (IPPB2/415-334/14-4/MG): „zarówno w sytuacji, gdy zwycięzcą konkursu zostanie pracownik wnioskodawcy lub oddziału, a także wolontariusz lub stażysta, przychód z tytułu uzyskanej nagrody będzie podlegał opodatkowaniu 10-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym, w oparciu o przepis art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".

10-procentowy ryczałt

W orzecznictwie można również spotkać pogląd odmienny od przedstawionego powyżej rozwiązania preferowanego przez organy podatkowe. WSA w Warszawie w wyroku z 23 stycznia 2014 r. (III SA/Wa 1926/13) wskazał, że „skład orzekający w niniejszej sprawie podziela stanowisko skarżącej, iż fakt, że konkurs jest skierowany do określonej grupy osób, nie wyłącza możliwości stosowania do niego art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT [wprowadzającego ryczałtowe opodatkowanie nagród w konkursach – przyp. aut.]. Należy zwrócić uwagę, iż konkurs ogłoszony przez skarżącą, choć skierowany do pracowników banku, nie dotyczy wszystkich z nich, lecz tylko tych osób, które przystąpią do konkursu. Przystąpienie do konkursu jest dobrowolne, a nagradzane będą m.in. najładniejsze zdjęcia w danej kategorii konkursowej, najlepsze przepisy kulinarne, np. danie do pracy, świąteczne, na piknik. Samą już wygraną w konkursie przynosi natomiast wiedza, umiejętności uczestnika konkursu, nie zaś aktywność podatnika (pracownika banku) w ramach jego stosunku pracy".

Dalej sąd twierdzi, że „nie ma racji minister finansów, wskazując, iż w sytuacji, gdy konkurs będzie adresowany wyłącznie do pracowników skarżącej, świadczenia, które otrzymają osoby fizyczne (pracownicy) od pracodawcy będącego organizatorem konkursu dla pracowników, będzie trzeba zakwalifikować jako przychód ze stosunku pracy".

Czy krąg uczestników ma znaczenie

Pogląd prezentowany przez WSA w Warszawie uzależnia podatkową kwalifikację nagród w konkursach nie tyle od istnienia stosunku prawnego między uczestnikiem a organizatorem konkursu, ile od charakteru konkursu. Takie podejście zakłada, że ograniczenie kręgu uczestników konkursu do pracowników nie oznacza automatycznie, iż przychód laureata konkursu zalicza się do przychodów ze stosunku pracy. Jest to istotna różnica w stosunku do prezentowanego powyżej podejścia organów podatkowych.

Przyjmując takie rozwiązane, niezbędne staje się zbadanie relacji między zorganizowanym konkursem a stosunkiem pracy uczestników konkursu, w szczególności czy przedmiot konkursu pokrywa się z zakresem obowiązków pracowników wobec pracodawcy. W tym celu należy odpowiedzieć na pytanie, czy nagroda w konkursie nie stanowi de facto wynagrodzenia za działania podjęte w ramach łączącego strony stosunku pracy.

Przykład

Typowym przykładem konkursu, który pokrywa się ze stosunkiem pracy, jest konkurs na wyniki sprzedaży dla pracowników działu handlowego. Sprzedaż wchodzi bowiem w zakres obowiązków pracowniczych tych osób. W takiej sytuacji wartość nagrody powinna powiększać przychód pracowników ze stosunku pracy.

Każdy przypadek należy jednak badać odrębnie, z uwzględnieniem całokształtu towarzyszących mu okoliczności faktycznych.

Przykład

Konkurs na hasło reklamowe dla nowego produktu przedsiębiorstwa dla pracowników działu marketingu może być uznany za formę realizacji świadczeń ze stosunku pracy. Nagroda w takim konkursie powinna więc stanowić przychód ze stosunku pracy pracownika.

Inaczej może być natomiast oceniany podobny konkurs prowadzony dla pracowników produkcyjnych organizatora. W tej sytuacji, o ile tworzenie haseł reklamowych nie znajduje się w zakresie obowiązków tej grupy pracowników, nie pokrywa się z wymaganiami na określonym stanowisku pracy i związek takiego konkursu z pracą ma luźny charakter, niezasadne byłoby kwalifikowanie otrzymywanej nagrody do przychodów ze stosunku pracy. Przy założeniu, że konkurs spełniałby definicję konkursu przyjmowaną w przepisach podatkowych – w szczególności zawierałby wyraźne elementy współzawodnictwa – uzyskiwane przychody powinny w tym przypadku podlegać opodatkowaniu podatkiem ryczałtowym w wysokości 10 proc. przychodów, z możliwością zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT.

Zdaniem autora

Waldemar Knap, kierownik w departamencie podatków bezpośrednich ECDDP sp. z o.o.

Wydaje się, że drugi z przedstawionych powyżej poglądów, potwierdzony przywołanym wyrokiem WSA w Warszawie, zasługuje na akceptację. Kwalifikacja nagród w konkursach jedynie na podstawie stosunku prawnego między organizatorem a laureatem narzuca pewien automatyzm, więc nie uwzględnia specyfiki konkretnego stanu faktycznego. Może się bowiem zdarzyć, że organizowany przez pracodawcę konkurs nie ma nic wspólnego z łączącym strony stosunkiem pracy, przez co oddanie takiego przychodu pod reżim opodatkowania właściwy dla przychodów ze stosunku pracy może budzić wątpliwości. Drugi z przedstawionych poglądów w większym stopniu uwzględnia rzeczywisty charakter konkursu. Przy tym poglądzie tylko konkurs, w którym nagradzane są zachowania podejmowane de facto w ramach stosunku pracy, będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach właściwych dla opodatkowania dochodów ze stosunku pracy. Warto jednak pamiętać, że organy podatkowe stoją zasadniczo na odmiennym stanowisku. W ich rozstrzygnięciach konkurs przewidziany jedynie dla pracowników skutkuje dla laureata powstaniem przychodu ze stosunku pracy, niezależnie od charakteru i przedmiotu konkursu.

Firmy często organizują konkursy dla swoich pracowników. Odpowiedź na pytanie, w jaki sposób należy zgodnie z ustawą o PIT opodatkować nagrody otrzymane przez ich uczestników, nie zawsze jest oczywista.

Ze stosunku pracy

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO