Jaka stawka VAT od remontu budynków mieszkalnych

Osuszanie domu wielorodzinnego

- Spółka jest wykonawcą robót budowlanych. Specjalizuje się w wykonawstwie izolacji poziomych i pionowych ścian fundamentowych budowli oraz ich osuszaniem. Ma zamiar wykonać dla inwestora (wspólnota mieszkaniowa), osuszenie budynku wielorodzinnego, polegające na:

- odkopaniu ścian fundamentowych,

- wykonaniu izolacji pionowej ścian poprzez smarowanie środkiem izolacyjnym,

- ułożeniu foli kubełkowej,

- ułożeniu rur drenażowych na poziomie ław fundamentowych, do których przylegają rury,

- wykonaniu obsypki filtracyjnej,

- zasypaniu wykopu,

- odprowadzeniu wody z drenażu do najbliższego odbiornika, tj. studzienki kanalizacji deszczowej lub rowu otwartego,

- ponownym wykonaniu opaski (betonowej lub żwirowej) wokół budynku,

- ponownym wykonaniu (rozebranych w trakcie prowadzenia odprowadzenia wód) chodnika z kostki betonowej.

Osuszany obiekt należy zaklasyfikować do klasy 1122 PKOB „budynki mieszkalne o trzech i więcej mieszkaniach". Czy możliwe jest zastosowanie 8-proc. stawki VAT do całości robót polegających na osuszeniu ww. budynku?

Przedmiotem robót ma być osuszanie budynku wielorodzinnego obejmujące wykonywanie wielu czynności w ramach jednego świadczenia (jednej umowy). Prace mają być wykonane w budynku mieszkalnym sklasyfikowanym w PKOB w dziale 11, tj. budynki mieszkalne o trzech i więcej mieszkaniach (PKOB 1122). Przedmiotowa usługa będzie dotyczyć całego budynku jako całości. W tej sytuacji obniżona stawka VAT w wysokości 8 proc. będzie miała zastosowanie do całości tych robót (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 lipca 2015 r., ILPP2/4512-1-324/15-4/SJ).

Budowa plebanii

- Spółka zawarła umowę na budowę budynku plebanii. Budynek ten będzie pełnił funkcję mieszkaniową uzupełnioną o funkcje obsługi administracyjnej parafii. W budynku zamieszkiwać będą księża obsługujący parafię. Obiekt obejmuje: pomieszczenia mieszkalne o łącznej powierzchni użytkowej 200 m2, pomieszczenia służące administrowaniu parafii i pracy katechetycznej o łącznej powierzchni użytkowej 100 m2, pozostałe pomieszczenia (garaż, węzeł cieplny, pralnia) 50 m2. Udział części mieszkalnej w całkowitej powierzchni użytkowej budynku planowanej do realizacji plebani wynosi: 200m2/350m2 = 57,14. Budowany obiekt zalicza się do budynków mieszkalnych zbiorowego zamieszkania – PKOB dział 11, grupa 113, klasa 1130. Jaką stawkę VAT należy zastosować do usług budowy tego budynku plebanii?

Do budowy przedmiotowego budynku plebanii, sklasyfikowanego w PKOB 1130, zastosowanie znajdzie preferencyjna 8-proc. stawka VAT, na podstawie art. 41 ust. 12 w zw. ust. 2 i art. 146a pkt 2 ustawy o VAT (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 listopada 2015 r., ILPP4/4512-1-293/15-4/HW).

Również remont budynku plebani (1130 PKOB) można objąć preferencyjną 8-proc. stawką VAT (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 grudnia 2014 r., ILPP1/443-880/14-2/AS).

Dokumenty urzędowe oraz oświadczenie i umowa z klientem

- Jakimi dowodami podatnik może udowodnić wielkość powierzchni budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, w którym mają być wykonane prace remontowe?

Kwestia powierzchni jest materialnoprawnym warunkiem zastosowania preferencyjnej 8-proc. stawki VAT dla dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani np. żaden przepis ordynacji podatkowej, nie ograniczają przy tym podatnika bądź organu podatkowego w wyborze dowodu, który potwierdzałby okoliczność odpowiedniej powierzchni obiektów budownictwa objętych społecznym programem mieszkaniowym.

Dla oceny wartości dowodowej jakiegoś dowodu należy stosować art. 180 § 1, art. 181 oraz – przede wszystkim – art. 191 ordynacji podatkowej (dalej: o.p.).

Zgodnie z art. 180 § 1 ordynacji podatkowej jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe (art. 181 o.p.).

Organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 191 o.p.).

Na podatniku ciąży odpowiedzialność w zakresie udowodnienia wystąpienia okoliczności uzasadniających zastosowanie preferencyjnej stawki VAT w budownictwie mieszkaniowym. Podatnik obowiązany jest wykazać m.in., że powierzchnie użytkowe są odpowiednie. Powinny one wynikać z materiału dowodowego, jakim dysponuje podatnik.

Wielkości powierzchni użytkowej określane przez podatnika na potrzeby opodatkowania VAT muszą zatem wynikać ze stosownej dokumentacji podatnika w tym zakresie, przykładowo: kserokopii dokumentacji budowlanej, aktu notarialnego, przydziału ze spółdzielni (interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 26 lutego 2015 r., IPPP1/443-1401/14-2/AS).

Poza dokumentami urzędowymi, dowodem może być np. oświadczenie klientów o powierzchni obiektu, gdyż nie można z góry wykluczyć, że o takiej odpowiedniej powierzchni świadczyć będzie wystarczająco pewnie i przekonująco samo oświadczenie klienta (prawomocny wyrok WSA w Warszawie z 19 czerwca 2013 r., III SA/Wa 125/13). Jak wyjaśniła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 31 stycznia 2014 r. (IPPP1/443-683/12/14-5/S/AS): „(...) również oświadczenie klienta o powierzchni użytkowej obiektu można dopuścić jako dowód potwierdzający wielkość powierzchni użytkowej danego obiektu. Podkreślić jednak należy, że ww. oświadczenie nie będzie mogło stanowić dla podatnika podstawy do zastosowania preferencyjnej stawki, jeżeli z innego dowodu, np. przydziału ze spółdzielni mieszkaniowej będzie wynikać, że wielkość powierzchni użytkowej przekracza ustalone w ustawie o VAT limity (...)".

Także okoliczność, że obiekt budowlany jest objęty programem budownictwa społecznego można dowodzić wszelkimi środkami dowodowymi, w szczególności dokumentami urzędowymi, ale także umową z klientem i jego oświadczeniem (interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 21 października 2015 r., IPPP1/4512-916/15-2/AS).

Przepisy o VAT nie uzależniają stosowania 8-proc. stawki od złożenia przez nabywcę pisemnej informacji lub oświadczenia o wykonaniu usługi na rzecz budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. W przypadku niezłożenia takiego oświadczenia, jeżeli czynności faktycznie dotyczą budowy obiektów objętych społecznym programem mieszkaniowym, stawka ta także znajdzie zastosowanie (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 18 sierpnia 2014 r., IBPP2/443-468/14/JJ).

Kontrola technicznej sprawności przewodów kominowych i wentylacyjnych

- Przedsiębiorca (podatnik VAT czynny) w ramach prowadzonej działalności wykonuje m.in. usługi polegające na okresowej kontroli technicznej sprawności przewodów kominowych spalinowych, dymowych i wentylacyjnych, czyszczeniu przewodów kominowych wentylacyjnych, spalinowych dymowych, wykonywaniu drobnych prac remontowych (naprawy tynków kominów, montaż nasad i wkładów kominowych, pobielanie kominów). Usługi wykonywane są na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i wspólnot mieszkaniowych w budynkach mieszkalnych oraz przedsiębiorstw w obiektach o różnym charakterze: mieszkaniowych i przemysłowych. Przy usługach konserwacyjnych wartość materiałów zużytych do wykonania usług nie przekracza 50 proc. ich wartości netto. Jaka stawkę VAT należy stosować do tych robót?

Organy podatkowe przyjmują, że roboty konserwacyjne polegające na czyszczeniu przewodów kominowych wentylacyjnych, spalinowych dymowych (usuwanie sadzy i innych nieczystości) oraz usługi w zakresie wykonania drobnych prac remontowych (wymiana drzwiczek rewizyjnych kratek wentylacyjnych, naprawy tynków kominów, montaż nasad i wkładów kominowych, pobielanie kominów), przy założeniu, że są one świadczone w obiektach budowlanych objętych społecznym programem mieszkaniowym oraz jeżeli wykonywane są w ramach remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy w obiektach budownictwa mieszkaniowego objętego społecznym programem mieszkaniowym opodatkowane są 8-proc. stawką podatku, na podstawie art. 41 ust. 12a z uwzględnieniem art. 41 ust. 12c ustawy o VAT. Również wtedy, gdy ww. usługi świadczone są jako roboty konserwacyjne, rozumiane jako roboty mające na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku lub jego części inne niż remont, mogą korzystać z preferencyjnej stawki podatku na podstawie § 7 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych, przy uwzględnieniu treści ust. 3 tego przepisu.

Z kolei usługi kominiarskie polegające na czyszczeniu przewodów kominowych wentylacyjnych, spalinowych dymowych (usuwanie sadzy i innych nieczystości) oraz usługi w zakresie wykonania drobnych prac remontowych (wymiana drzwiczek rewizyjnych kratek wentylacyjnych, naprawy tynków kominów, montaż nasad i wkładów kominowych, pobielanie kominów), które są świadczone w budynkach (lokalach) niemieszkalnych lub dotyczą wyłącznie lokali użytkowych mieszczących się w obiektach budownictwa mieszkaniowego, są opodatkowane stawką podatku w wysokości 23 proc.

Usługi kominiarskie polegające wyłącznie na przeprowadzeniu okresowej kontroli technicznej sprawności przewodów kominowych spalinowych, dymowych i wentylacyjnych (bez ich czyszczenia, napraw i remontów) nie mieszczą się w definicji remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy oraz nie są to roboty konserwacyjne. Do tego rodzaju usług należy zatem zastosować stawkę podstawową, tj. 23 proc. VAT, niezależnie od tego, w jakich obiektach są wykonywane.

Takie stanowisko znajdziemy w interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 5 marca 2014 r., ITPP1/443-1302/13-2/JJ; interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 19 marca 2015 r., IBPP2/443-1197/14/WN oraz interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 lipca 2014 r., ITPP1/443-484/14/AP).

Prace rozbiórkowe i porządkowe po pożarze

- Przedsiębiorca otrzymał zlecenie na prace rozbiórkowe w budynku mieszkalnym będącym własnością wspólnoty mieszkaniowej. W wyniku pożaru dach budynku został całkowicie zniszczony. Prace obejmą roboty rozbiórkowe spalonej więźby dachowej budynku oraz prace porządkowe po pożarze. Czy do wykonanych usług przedsiębiorca będzie mógł zastosować 8-proc. stawkę VAT?