Preferencja w VAT nie dotyczy czynności pomocniczych

Usługi likwidacji szkód świadczone przez podmiot trzeci w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń nie wchodzą w zakres zwolnienia z podatku od towarów i usług.

Publikacja: 04.04.2016 02:00

Preferencja w VAT nie dotyczy czynności pomocniczych

Foto: www.sxc.hu

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 17 marca 2016 r. (C?40/15).

Stan faktyczny

Aspiro świadczyła w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, na podstawie zawartej z nim umowy, kompleksowe usługi dotyczące likwidacji szkód, takie jak: przyjmowanie zgłoszeń szkód, prowadzenie rejestru szkód w systemie informatycznym, ustalanie przyczyn i okoliczności szkód, w tym organizowanie i przeprowadzanie oględzin przedmiotu i miejsca szkody, wykonywanie dokumentacji oraz innych czynności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności za szkodę oraz określenia wysokości szkody, prowadzenie korespondencji z klientami, wykonanie dokumentacji fotograficznej obrazującej zakres szkody, prowadzenie postępowań regresowych z wyłączeniem postępowań sądowych, rozpatrywanie odwołań i skarg dotyczących likwidacji szkód. Za swoje usługi otrzymywała wynagrodzenie według stawek ryczałtowych, uzależnionych od rodzaju szkody. Jednocześnie Aspiro nie była zakładem ubezpieczeń, brokerem ani agentem ubezpieczeniowym. W szczególności nie przyjmowała odpowiedzialności wobec ubezpieczonych.

Aspiro zwróciła się do ministra finansów z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w celu ustalenia, czy na podstawie ustawy o VAT świadczone przez nią usługi likwidacji szkód są zwolnione z podatku. Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwalnia się z podatku usługi ubezpieczeniowe, reasekuracyjne i pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Według Aspiro wykonywane przez nią transakcje, świadczone w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, są czynnościami ubezpieczeniowymi w rozumieniu prawa polskiego. Stanowią one odrębną całość, ściśle związaną z działalnością tego zakładu ubezpieczeń i niezbędną do jej prowadzenia, która nie jest celem samym w sobie. Zdaniem spółki transakcje te składają się na jedną usługę o charakterze kompleksowym, która powinna być w całości zwolniona z VAT.

Częściowa zgoda

Minister finansów w interpretacji indywidualnej z 31 sierpnia 2012 r. uznał stanowisko Aspiro za prawidłowe jedynie częściowo. Stwierdził, że tylko piąta kategoria czynności, czyli prowadzenie likwidacji merytorycznej szkód obejmujące wykonanie analizy właściwej dokumentacji i podejmowanie decyzji merytorycznych w sprawach szkodowych, jest czynnością ubezpieczeniową. Organ uznał, że wszystkie pozostałe czynności wykonywane przez Aspiro są związane z likwidacją szkód, lecz nie stanowią czynności ubezpieczeniowych. W konsekwencji – według organu– nie korzystają one ze zwolnienia, ponieważ mają charakter techniczno-administracyjny i mogą być wykonywane w ramach działalności innej niż czynności ubezpieczeniowe.

W wyniku zaskarżeń sprawa trafiła do NSA, który nabrał wątpliwości co do tego, czy przepis art. 43 ust. 13 ustawy o VAT w nieprawidłowy sposób rozszerza art. 135 ust. 1 lit. a dyrektywy 112 oraz czy usługi takie jak świadczone przez Aspiro mogą być zwolnione z podatku. Z tego względu postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem prejudycjalnym w tym zakresie.

W wyroku z 17 marca 2016 r. Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że usługi likwidacji szkód świadczone przez podmiot trzeci w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń nie wchodzą w zakres zwolnienia z podatku od towarów i usług.

Paulina Bąk , konsultant w dziale doradztwa podatkowego BDO

Koniec korzystnej linii orzeczniczej

W sprawie z zakresu zwolnienia z VAT czynności likwidacyjnych 20 lipca 2012 r. została wydana interpretacja ogólna ministra finansów (PT1/033/1/2/EFU/2012/PT-304) dotycząca opodatkowania VAT czynności wykonywanych w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń, realizowanych w procesie likwidacji szkód majątkowych. W tej interpretacji minister uznał, że zwolnienie z VAT może dotyczyć jedynie czynności służących ustaleniu wielkości szkody. Zdaniem fiskusa zwolnieniu z podatku nie podlegają usługi stanowiące element (część składową) usługi finansowej lub ubezpieczeniowej, które nie są dla danej usługi finansowej lub ubezpieczeniowej właściwe, czyli specyficzne. W tym kontekście niektóre usługi wykonywane w ramach likwidacji szkód trudno uznać za specyficzne dla sektora ubezpieczeniowego, gdyż mogą one występować także w innych dziedzinach niż ubezpieczenia. Przykładami takich usług są: zorganizowanie pomocy w miejscu zdarzenia, naprawa uszkodzonych rzeczy, wynajem samochodu zastępczego, holowanie uszkodzonego pojazdu, rezerwacja miejsca w hotelu, lustracja miejsca zdarzenia, ustalenie okoliczności powstania szkody, szacowanie szkody powstałej w czasie zdarzeń losowych, udzielanie poszkodowanym informacji o warunkach ubezpieczenia, przygotowanie dokumentacji dotyczącej zgłoszonego przez poszkodowanego zgłoszenia.

Obecnie ukształtowała się jednak linia orzecznicza inna niż ta, która została zaprezentowana w interpretacji ogólnej. Wynika z niej, że usługi likwidacji szkody oraz usługi pomocnicze wykonywane przez podmioty trzecie na zlecenie firm ubezpieczeniowych mogą korzystać ze zwolnienia z VAT. Można tu jako przykład wymienić wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 21 maja 2014 r. (I FSK 824/13), z 4 marca 2013 r. (I FSK 577/12), z 11 września 2013 r. (I FSK 1265/12), z 10 października 2013 r. (I FSK 1591/12), z 24 października 2013 r. (I FSK 1647/12), z 3 grudnia 2013 r. (I FSK 91/13), z 17 kwietnia 2014 r. (I FSK 746/13), z 16 stycznia 2014 r. (I FSK 218/13).

Rozstrzygnięcie europejskiego Trybunału daje prymat interpretacji ogólnej ministra finansów, który wychodzi z tego sporu zwycięsko. Można się zatem spodziewać, że korzystna dla podatników linia orzecznicza zostanie w najbliższym czasie zmieniona.

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 17 marca 2016 r. (C?40/15).

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP