Dokumentacja cen transferowych - co ostatecznie zawiera

Podatnicy, których przychody lub koszty przekroczyły w ubiegłym roku 2 mln euro, będą musieli przygotować dokumentację podatkową za 2017 r. Minister finansów wydał rozporządzenie, które doprecyzowało wiele kwestii związanych z tym nowym obowiązkiem.

Publikacja: 25.09.2017 07:00

Dokumentacja cen transferowych - co ostatecznie zawiera

Foto: Fotolia

12 września 2017 r. minister finansów podpisał finalną wersję rozporządzenia w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (oraz analogiczną wersję rozporządzenia dotyczącą osób fizycznych). Rozporządzenie wypełnia delegację ustawową ministra finansów do określenia szczegółowego opisu elementów stanowiących dokumentację podatkową. Rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od momentu publikacji, czyli 3 października br.

Rozporządzenie jest długo wyczekiwanym dokumentem, gdyż pierwsze zmiany przepisów ustawy o CIT dotyczące dokumentacji podatkowej w nowej formie zostały opublikowane jesienią 2015 r. i aż do teraz nie była znana ostateczna wersja przepisów wykonawczych.

Kogo dotyczy

Przygotowanie dokumentacji podatkowej według nowych regulacji obowiązuje pierwszy rok (przepisy dotyczące nowych obowiązków dokumentacyjnych w zakresie cen transferowych weszły w życie 1 stycznia 2017 roku). Obowiązek ten, od początku 2017 roku, dotyczy wyłącznie podatników, których przychody (lub koszty) przekroczyły poziom 2 mln euro (poziom ten należy zweryfikować na podstawie danych finansowych za 2016 rok). Szacunkowo przepisy te obejmą swoim zakresem ok. 21 tysięcy podatników (20 tysięcy podatników CIT oraz tysiąc podatników PIT). Jest to zdecydowanie mniejsza liczba podatników niż według poprzednio obowiązujących przepisów, które do końca 2016 roku narzucały podatnikom przygotowanie dokumentacji dla wszystkich transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi po przekroczeniu określonych wartości (np. 30 tys. euro dla transakcji usługowych). W nowym porządku prawnym najmniejsi podatnicy, tj. ci, których obroty wynoszą mniej niż 2 mln euro, zostali zwolnieni z obowiązku przygotowania dokumentacji. W związku z tym przewidywane jest, że jedynie ok. 4 proc. podatników będzie objętych nowymi obowiązkami dokumentacyjnymi.

Lokalna i grupowa

Sfinalizowanie projektów rozporządzeń kończy okres niepewności dla podatników co do zawartości dwóch rodzajów dokumentacji. Mowa tu o dokumentacji podatkowej określonej w art. 9a ust. 2b pkt 1 ustawy o CIT, tj. dokumentacji lokalnej (ang. Local File) dla transakcji zawieranych przez podatnika z podmiotami powiązanymi oraz dokumentacji grupowej – tzw. Master File, zawierającej informacje o grupie podmiotów powiązanych (o której jest mowa w art. 9a ust. 2d ustawy o CIT).

Przykładowo, dokumentacja Local File będzie musiała zawierać: opis otoczenia konkurencyjnego podatnika, przedstawienie jego struktury organizacyjnej i zarządczej, określenie w opisie transakcji profilu funkcjonalnego podmiotu, szczegółowe dane na temat stron transakcji (m.in. adresy ich siedzib, czy też formę prawną przedsiębiorstwa, numery NIP, rodzaje powiązań wraz ze wskazaniem dnia, na który powinny obowiązywać, itp.).

Dookreślenie treści i poprawki redakcyjne

Nowe przepisy doprecyzowują zawartość poszczególnych elementów dokumentacji podatkowej, ale również wprowadzają zmiany typowo redakcyjne będących wynikiem konsultacji społecznych.

W finalnej wersji rozporządzenia pozostawiono jednak kilka nieostrych pojęć, które z pewnością będą sprawiały podatnikom praktyczną trudność w przygotowaniu dokumentacji. Chodzi np. o konieczność dokonywania analiz, czy przedstawiania danych finansowych dotyczących transakcji (zdarzeń) odrębnie dla każdego rodzaju działalności. W rozporządzeniu nie wskazano co należy rozumieć przez rodzaj działalności. W poprzedniej wersji rozporządzenia oraz w ustawie o CIT posługiwano się przy tym wyłącznie pojęciem podziału na kategorie transakcji.

Większość zmian, w porównaniu do projektu rozporządzenia, należy ocenić pozytywnie jako doprecyzowanie zawartości poszczególnych elementów dokumentacji lokalnej. Przykładowo, doprecyzowane zostało, że wartość transakcji, którą musi wskazać podatnik w dokumentacji lokalnej, to wartość wynikająca z faktur oraz wartość wynikająca z dokonanych płatności.

Analiza danych porównawczych

Obowiązkowym elementem dokumentacji Local File będzie analiza danych porównawczych (dla podatników o obrotach powyżej 10 mln euro). Jest to nowy element, niewymagany wcześniej przez polskie ustawodawstwo. Celem takiej analizy jest udowodnienie, że ceny/wynagrodzenie stosowane w transakcji z podmiotem powiązanym jest rynkowe. Rozporządzenie wskazuje szczegółowo elementy, które taka analiza powinna zawierać, m.in. wskazanie podmiotu badanego w analizie, założenia przyjęte do analizy, wskazanie danych porównawczych, itp. Podatnicy dostali wskazówki, jakie informacje powinni przedstawić i udokumentować po przeprowadzeniu takich analiz. Co więcej, rozporządzenie wymaga również wskazania przyczyn, jeżeli jakieś elementy wymagane w analizie danych porównawczych nie mają zastosowania. Tym samym zapis ten potwierdza, że oczekiwania co do szczegółowości danych koniecznych do prezentacji w dokumentacji podatkowej są duże i na pewno czasochłonne. Ale z drugiej strony, wywiązanie się z wszystkich narzuconych obowiązków, pod warunkiem przygotowania analizy rzetelnie, pozwoli podatnikom na uniknięcie dodatkowych pytań ze strony kontrolujących.

Co w zakresie Master File

Rozporządzenie uszczegóławia również informacje, które powinny znaleźć się w dokumentacji grupowej. Ideą tej dokumentacji (tzw. Master File) jest przedstawienie szczegółowych informacji o działalności całej grupy, więc zawarte w niej informacje powinny być uwzględniane przez wszystkie podmioty działające w danej grupie. W dokumentacji Master File należy wskazać m.in.: podmiot sporządzający dokumentację, strukturę organizacyjną, politykę cen transferowych, opis działalności gospodarczej grupy, opis sytuacji finansowej grupy oraz opis zawartych porozumień cenowych, itp.

W zakresie dokumentacji grupowej w rozporządzeniu doprecyzowano przesłanki kwalifikujące dany ośrodek badawczo-rozwojowy jako „główny", czy kryterium „istotnych" rynków geograficznych. Zrezygnowano także z informacji dotyczących struktury prawnej, właścicielskiej oraz zarządczej. Ostateczna wersja rozporządzenia wymaga natomiast zamieszczenia w Master File struktury organizacyjnej.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji grupowej jest dla podatników nowością, dlatego będzie stanowić spore wyzwanie. Podatnik może stanąć przed problemem, np. gdy okaże się, że spółka matka lub podmioty powiązane nie będą chciały wesprzeć go w dostarczeniu, czy sporządzeniu dokumentacji Master File, gdyż taka dokumentacja nie jest wymagana w państwach ich siedziby. Zakres dokumentacji podatkowej przedstawiony w ustawie o CIT i doprecyzowany w rozporządzeniu powoduje, że proces przygotowania dokumentacji będzie dla podatników złożony i czasochłonny ze względu na konieczność zebrania, przetworzenia i zaprezentowania w odpowiedniej formie dużej ilości informacji.

Dokumentacje będą tworzone przez podatników według nowych wymogów pierwszy raz, dlatego ważne jest zaplanowanie w odpowiedni sposób procesu przygotowania dokumentacji z uwzględnieniem poziomu szczegółowości i zawartości dokumentacji doprecyzowanego w rozporządzeniu.  —Jakub Kielczyk jest konsultantem w Zespole Cen Transferowych w MDDP

podstawa prawna: rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 12 września 2017 r. w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU z 2017 r. poz. 1753)

podstawa prawna: rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 12 września 2017 r. w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (DzU z 2017 r. poz. 1752)

podstawa prawna: art. 9a ust. 2b pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1888 ze zm.)

Na podstawie rekomendacji OECD

Nowe przepisy o dokumentacji podatkowej zostały wdrożone do polskiego porządku prawnego jako następstwo prac OECD nad działaniami dotyczącymi przeciwdziałania erozji opodatkowania i przerzucania dochodów (z and. BEPS), w szczególności zawartymi w dokumencie pt. „Transfer Pricing Documentation and Country-by-Country Reporting, Action 13 – 2015 Final Report".

Pomiędzy rekomendacjami OECD a polskimi przepisami występują jednak pewne rozbieżności w zakresie szczegółowości wymaganych danych w dokumentacji podatkowej. Polskie przepisy wymagają przedstawienia przez podatnika zdecydowanie szerszego zakresu danych, co w szczególności można zauważyć analizując treść rozporządzenia doprecyzowującego i wskazującego elementy, które powinny się znaleźć w dokumentacji podatkowej.

Zdaniem autorki

Przedsiębiorców czekają dodatkowe obowiązki i częstsze kontrole - Agnieszka Krzyżaniak, menedżer w Zespole Cen Transferowych w MDDP

Termin na przygotowanie dokumentacji za 2017 rok zbiegnie się z datą złożenia zeznania rocznego, co prawdopodobnie sprawi, że zespoły księgowe podatników będą obarczone dodatkowymi obowiązkami. Należy pamiętać, że w terminie złożenia zeznania rocznego podatnicy będą zobowiązani złożyć oświadczenie, w którym muszą zadeklarować, iż sporządzili dokumentację podatkową za 2017 rok.

Nowe przepisy oraz narastające zainteresowanie zagadnieniem cen transferowych przez organy podatkowe jednoznacznie wskazują, że w nadchodzących miesiącach będą czekały nas wzmożone kontrole cen transferowych. Ministerstwo Finansów we wstępnym projekcie ustawy budżetowej na rok 2018 jasno zaznaczyło, że „uszczelnienia w obszarze podatków dochodowych, w tym cen transferowych" będą odgrywały istotną rolę przy wykonaniu zakładanego budżetu państwa. Dlatego konieczne jest dobre przygotowanie się do wypełnienia wszystkich obowiązków z zakresu cen transferowych, które zostały wprowadzone od początku 2017 roku.

Pamiętajmy, że gdy podatnik nie będzie posiadał dokumentacji cen transferowych zgodnej z nowymi przepisami (w zależności od posiadanych obowiązków, tj. dokumentacji lokalnej – tzw. Local File, analiz porównawczych oraz dokumentacji grupowej – tzw. Master File), organy podatkowe mogą w przypadku kontroli i potencjalnego doszacowania dochodu nałożyć sankcyjną stawkę opodatkowania na poziomie 50 proc.

12 września 2017 r. minister finansów podpisał finalną wersję rozporządzenia w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (oraz analogiczną wersję rozporządzenia dotyczącą osób fizycznych). Rozporządzenie wypełnia delegację ustawową ministra finansów do określenia szczegółowego opisu elementów stanowiących dokumentację podatkową. Rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od momentu publikacji, czyli 3 października br.

Rozporządzenie jest długo wyczekiwanym dokumentem, gdyż pierwsze zmiany przepisów ustawy o CIT dotyczące dokumentacji podatkowej w nowej formie zostały opublikowane jesienią 2015 r. i aż do teraz nie była znana ostateczna wersja przepisów wykonawczych.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego