Minister finansów w interpretacji z 5 sierpnia 2016 r. (DD5.8221. 16.2016) zmienił interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 października 2012 r. (ILPB3/ 423-252/12-4/AO). Interpretacja dotyczyła następującego przypadku: „Spółka rozważa obecnie restrukturyzację poprzez wydzielenie do innej, istniejącej już spółki kapitałowej (...), części działalności obejmującej działalność produkcyjną (...), pozostawiając w spółce działalność inwestycyjną, tj. w zakresie najmu (dzierżawy) i zarządzania nieruchomościami (...)". W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym nie określono zasad korzystania z nieruchomości przez ZCP produkcyjną po podziale spółki. Wnioskodawca wskazał jedynie, że „Obecnie, z uwagi na to, iż obydwie działalności prowadzone są w ramach jednej spółki brak jest możliwości fakturowania czynszu za wynajem powierzchni produkcyjnej z działu Y do działu X. Stąd wprowadzono zasadę alokacji kosztów". Izba skarbowa uznała istnienie dwóch ZCP (produkcyjnej i nieruchomościowej).
Minister finansów po czterech latach [sic!] nie zgodził się jednak z tą tezą i wskazał, że: „Spółka stwierdza, iż w wyniku wyodrębnienia działów DP i DN »Składniki majątkowe przypisane do (...) działalności produkcyjnej (DP) nie obejmują prawa własności/tytuł prawny do nieruchomości, w którym ta część przedsiębiorstwa jest usytuowana«. Zatem, wyodrębniony w strukturze spółki Dział DP nie spełnia wymogu samodzielności, bowiem nie został wyposażony w nieruchomość, w której mógłby niezależnie prowadzić produkcję. Funkcjonowanie działu DP zostało uzależnione od podmiotu powiązanego, właściciela nieruchomości. Natomiast zorganizowana część przedsiębiorstwa to taki samodzielny składnik majątku, który umożliwia bez żadnych zmian prowadzenie na nim w takim samym lub zbliżonym charakterze działalności gospodarczej. Biorąc pod uwagę strukturę przychodów spółki przed restrukturyzacją, należy stwierdzić, iż dział DP bez nieruchomości jako składnika majątku nie mógłby w sposób niezależny kontynuować wyspecjalizowanej produkcji".
Powstaje zatem pytanie, czy z ww. pisma wynika zmiana stanowiska przez ministra finansów.
Pierwszy (negatywny dla wszystkich podatników) sposób rozumienia poglądu ministra można odczytać, skupiając się na ogólnikowym zarzucie braku „wyposażenia [ZCP] w nieruchomość, w której mógłby niezależnie prowadzić produkcję". Ponieważ brak jest prawnej możliwości „wyposażenia" ZPC w umowę najmu (zawartą z właścicielem nieruchomości, tj. „z samym sobą"), powstaje pytanie, czy w ocenie ministra wymagane jest przypisanie do każdej ZCP własności nieruchomości lub innych składników majątku, na którym prowadzona będzie działalność działu (jednostki). Uznanie, iż minister stawia taki wymóg oznaczałoby interpretowanie prawa niezgodnie z jego treścią oraz zasadą racjonalnego ustawodawcy. Skoro zgodne z prawem jest prowadzenie działalności z użyciem majątku innego podmiotu, to ograniczenie definicji ZCP jedynie do przypadków prowadzenia działalności na majątku własnym, byłoby tezą, której nie można zaakceptować. Pogląd taki de facto uniemożliwiłby (wskutek powstania ciężarów fiskalnych) przekształcenia podmiotów zmierzające do rozdzielenia funkcji majątkowych i usługowych (produkcyjnych) podatników.
Drugim sposobem odczytania stanowiska ministra jest uznanie, że treść rozstrzygnięcia wynika jedynie z braku przedstawienia w opisie stanu faktycznego zdarzeń, które mogą powstać dopiero po podziale spółki (pojawienie się tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości).
