Odłączenie części składowych zmienia podstawę amortyzacji

Jeśli od danego środka trwałego zostanie w sposób trwały odłączona część składowa lub peryferyjna, to w takim przypadku wartość początkową tego składnika majątku, od której są naliczane odpisy, należy odpowiednio zmniejszyć.

Publikacja: 04.03.2019 02:00

Odłączenie części składowych zmienia podstawę amortyzacji

Foto: Adobe Stock

Zdarza się, że od danego środka trwałego zostanie w sposób trwały odłączona część składowa lub peryferyjna. W takim przypadku wartość początkową tego środka zmniejsza się od następnego miesiąca po odłączeniu, o różnicę między ceną nabycia (kosztem wytworzenia) odłączonej części a przypadającą na nią, w okresie połączenia, sumą odpisów amortyzacyjnych obliczoną przy zastosowaniu metody amortyzacji i stawki amortyzacyjnej stosowanej przy obliczaniu odpisów amortyzacyjnych tego środka trwałego.

Czytaj także: CIT: części składowe powiększają podstawę amortyzacji

Część składowa według kodeksu cywilnego

Zgodnie z art. 47 kodeksu cywilnego, część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (§ 1). Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego (§ 2). Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych (§ 3).

Metoda degresywna

Degresywna metoda amortyzacji jest uregulowana w art. 16k ust. 1–3 ustawy o CIT i art. 22k ust. 1–3 ustawy o PIT. Może ona dotyczyć maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych (art. 16k ust. 1 ustawy o CIT i art. 22k ust. 1 ustawy o PIT). Polega ona na tym, że:

• odpisy amortyzacyjne w pierwszym roku podatkowym używania środka trwałego są naliczane od jego wartości początkowej przy zastosowaniu stawek z wykazu stawek amortyzacyjnych, ale podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0;

• w następnych latach podatkowych amortyzacja jest naliczana od wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat używania środka trwałego;

• począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, dalsze odpisy naliczamy metodą liniową.

Ulepszenia

Co do zasady odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środka trwałego zwiększonej w wyniku jego ulepszenia dokonuje się zgodnie z art. 16h ust. 1 ustawy o CIT lub art. 22h ust. 1 ustawy o PIT, tj. począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały ulepszono. Wyjątkiem od tej reguły jest ulepszenie środka trwałego amortyzowanego metodą degresywną. Zgodnie bowiem z art. 16k ust. 1 ustawy o CIT i art. 22k ust. 1 ustawy o PIT odpisów amortyzacyjnych w drugim i następnych latach podatkowych dokonujemy od jego wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej każdorazowo na początek roku podatkowego. W tym przypadku podstawę naliczania amortyzacji zwiększamy zatem o poczynione ulepszenia dopiero z początkiem kolejnego roku. Dotyczy to jedynie ulepszeń dokonanych w drugim lub kolejnym roku amortyzacji degresywnej. Jeżeli ulepszenie środka trwałego nastąpi w pierwszym roku podatkowym, w którym podatnik przyjął amortyzację degresywną, to zastosowanie będzie miała zasada ogólna. Podstawa naliczania amortyzacji powinna więc być zwiększona o wydatki na ulepszenie środka trwałego począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały został ulepszony. Potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 czerwca 2008 r. (ILPB3/423-206/08-5/KS). Także od momentu przejścia z metody degresywnej na zasady określone w art. 16i ust. 1 ustawy o CIT i art. 22i ust. 1 ustawy o PIT (czyli na metodę liniową) podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych należy zwiększać od miesiąca następnego po dokonaniu ulepszenia.

W zależności od terminu

Gdy odłączenie części składowej dotyczy środka trwałego amortyzowanego degresywnie, to wydaje się, że należy tutaj postąpić analogicznie jak w przypadku jego ulepszenia.

1. Jeżeli zatem odłączenie nastąpiłoby w pierwszym roku amortyzacji metodą degresywną, to podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych należałoby zmniejszyć już od miesiąca następnego po odłączeniu.

2. Jeżeli natomiast doszłoby do tego w drugim lub kolejnych latach podatkowych, amortyzacji degresywnej, to podstawę naliczania amortyzacji będzie można zmienić dopiero z początkiem nowego roku podatkowego.

Te same zasady postępowania należy przyjąć, jeśli do środka trwałego amortyzowanego metodą degresywną zostanie dołączona część składowa, która została wcześniej odłączona od innego składnika majątku, co powoduje konieczność zwiększenia jego wartości początkowej. Od momentu przejścia na zasady określone w art. 16i ust. 1 ustawy o CIT i art. 22i ust. 1 ustawy o PIT (czyli na metodę liniową) podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych zmniejsza się lub zwiększa od miesiąca następnego po odłączeniu lub przyłączeniu części składowej (urządzenia peryferyjnego).

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna:

art. 16g ust.13, art. 16h ust. 1, art. 16i ust. 1 i art. 16k ust. 1–3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1036 ze zm.)

art. 22g ust. 17, art. 22h ust. 1, art. 22i ust. 1 i art. 22k ust. 1–3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1509 ze zm.)

Zdarza się, że od danego środka trwałego zostanie w sposób trwały odłączona część składowa lub peryferyjna. W takim przypadku wartość początkową tego środka zmniejsza się od następnego miesiąca po odłączeniu, o różnicę między ceną nabycia (kosztem wytworzenia) odłączonej części a przypadającą na nią, w okresie połączenia, sumą odpisów amortyzacyjnych obliczoną przy zastosowaniu metody amortyzacji i stawki amortyzacyjnej stosowanej przy obliczaniu odpisów amortyzacyjnych tego środka trwałego.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP