PRZYKŁAD
Pracodawca skierował pielęgniarkę do wykonywania pracy na innym niż dotychczas oddziale szpitala. Nie wymaga to wypowiedzenia zmieniającego, jeśli umowa o pracę określa jako rodzaj pracy stanowisko pielęgniarki, a jako miejsce pracy Szpital X. Po otrzymaniu polecenia pracy na innym oddziale pracownica nadal sprawuje funkcję pielęgniarki w tym samym szpitalu, chociaż z nieco innym zakresem czynności.
Granicą rodzaj pracy
Pewne trudności może sprawiać określenie, czy nowe zadania, które polecono pracownikowi, mieszczą się w zakresie rodzaju pracy, do której wykonywania jest zobowiązany. Nie można bowiem w trybie polecenia służbowego zmienić pracownikowi pracy na inną niż umówiona. Stanowiłoby to obejście regulacji dotyczącej rodzaju umówionej pracy jako jednego z obowiązkowych elementów umowy o pracę.
Oceniając, czy konieczne jest dokonanie wypowiedzenia zmieniającego, należy porównać dotychczasowe i nowe warunki pracy (rodzaj pracy), czy w tym zakresie następuje zmiana i czy jest ona istotna. Jeżeli rodzaj pracy został określony w umowie o pracę w sposób ogólny, to jeśli pracodawca trzyma się jego granic, nie dochodzi do zmiany warunków pracy, a jedynie ich konkretyzacji. Taka konkretyzacja jest możliwa w ramach uprawnień kierowniczych pracodawcy. Wynika to z tego, że do istoty stosunku pracy należy jej świadczenie pod kierownictwem pracodawcy (pracy podporządkowanej) (por. wyrok SN z 2 października 2008 r., I PK 73/08).
Gdyby z zakresem nowych czynności miała się wiązać istotna modyfikacja – np. z nowymi zadaniami miałaby być powiązana pełna odpowiedzialności za mienie powierzone pracodawcy, której wcześniej pracownik nie miał – przypisanie nowych obowiązków w ramach samego polecenia służbowego byłoby niewystarczające. Jeśli modyfikacji mają ulegać istotne ustalenia w zakresie rodzaju umówionej pracy, zmiana wymaga zgody pracownika, a w razie jej braku – wypowiedzenia zmieniającego.
Skutki odmowy
Często pracownicy są niechętni przyjmowania nowych zadań. Muszą jednak pamiętać, że jednym z podstawowych obowiązków pracowniczych jest stosowanie się do poleceń służbowych, które dotyczą pracy, jeśli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Jeżeli zatem polecenie służbowe nie wykracza poza rodzaj umówionej pracy, odmowa jego wykonania może w szczególnych przypadkach zostać uznana za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i stanowić podstawę do rozwiązania umowy w trybie art. 52 § 1 pkt 1 kodeksu pracy.
