Bodnar o zakazie w Sylwestra: to akt bezprawia legislacyjnego

To akt bezprawia legislacyjnego – tak Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar określił rozporządzenie rządu zakazujące przemieszczania się w Sylwestra.

Aktualizacja: 23.12.2020 09:53 Publikacja: 23.12.2020 09:50

Bodnar o zakazie w Sylwestra: to akt bezprawia legislacyjnego

Foto: fot. Marta Muszel

W najnowszym rozporządzeniu zapisano, że od 31 grudnia od godziny 19 do godziny 6 1 stycznia 2021 r. przemieszczanie się na obszarze kraju jest możliwe tylko i wyłącznie w dwóch sytuacjach: w celu „wykonywania czynności służbowych, zawodowych, wykonywania działalności gospodarczej" (np. lekarz w drodze na dyżur) oraz w celu „zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego", np. wizyta w szpitalu, wyjście do apteki.

Czytaj więcej na ten temat:

Koronawirus: zakazy i obostrzenia od 28 grudnia 2020 roku

Rzecznik Praw Obywatelskich przypomina, że zgodnie z wyrażoną w art. 7 Konstytucji zasadą legalizmu organy publiczne zobowiązane są do działania w granicach obowiązującego prawa. - Całkowite ograniczenie konstytucyjnej wolności przemieszczania się bez właściwej podstawy ustawowej (§26 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 grudnia 2020 r.) należy więc uznać za akt bezprawia legislacyjnego - wskazuje.

Transmisja wirusa na zewnątrz jest dużo rzadsza

Adam Bodnar zaznacza, że zrozumiałe jest dążenie do zminimalizowania społecznych kontaktów 31 grudnia 2020 r., który jest tradycyjnym dniem spotkań i imprez okolicznościowych. Uzasadnione są więc ograniczenia dotyczące liczby osób mogących się spotykać. Natomiast nakazywanie przebywania w domach wszystkim obywatelom - niezależnie od ich stanu zdrowia, miejsca zamieszkania i sytuacji rodzinnej i życiowej - jest jednak środkiem zbyt daleko idącym. - Ustawa o chorobach zakaźnych przewiduje izolację w warunkach domowych osób chorych i kwarantannę osób narażonych na zarażenie. Nie reguluje ona natomiast przymusowej izolacji osób zdrowych. Po miesiącach obowiązywania obostrzeń sanitarnych obywatele potrafią się bowiem przemieszczać z zachowaniem środków bezpieczeństwa - uważa RPO.

Bodnar odwołuje się do badań, które wskazują, że transmisja wirusa na zewnątrz jest dużo rzadsza niż w pomieszczeniach zamkniętych. - Czasowe zawężenie całkowitego zakazu poruszania się sugeruje, że ma ono na celu wymuszenie przestrzegania zakazu organizowania spotkań. Należy postawić więc pytanie, czy takie rozwiązanie, w sposób najdalej idący ingerujące w konstytucyjną wolność przemieszczania się, jest konieczne i czy spełnia ono wymogi zasady proporcjonalności - zastanawia się RPO.

Rzecznik zwraca też uwagę, że narodowa kwarantanna zostaje wprowadzona na podstawie innych kryteriów niż te zapowiadane wcześniej przez Prezesa Rady Ministrów - choćby podczas konferencji prasowej 4 listopada 2020 r. - oraz w sytuacji, gdy liczba oficjalnie odnotowywanych nowych zakażeń koronawirusem jest mniejsza niż miesiąc temu.

- Wobec tego decyzje rządu w tym zakresie mogą być niezrozumiałe dla obywateli - uważa Adam Bodnar.

Nieżyciowy zakaz

W wystąpieniu do ministra zdrowia RPO ponawia też swe wątpliwości dotyczące zakazu przemieszczania się osób poniżej 16. roku życia bez opieki rodzica lub prawnego opiekuna od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16:00, który należy ocenić jako nieżyciowy.

Szczególnie wątpliwe wydaje się utrzymywanie tego obowiązku podczas ferii zimowych, kiedy to uczniowie nie będą realizowali zadań wynikających z obowiązku szkolnego. - Obostrzenie to utrudnia osobom niepełnoletnim samodzielne załatwianie spraw życiowych, takich jak np. zakupy i może mieć negatywny wpływ na ich dobrostan psychiczny, który również powinien by uwzględniany w strategiach ochrony zdrowia obywateli - pisze Adam Bodnar.

W najnowszym rozporządzeniu zapisano, że od 31 grudnia od godziny 19 do godziny 6 1 stycznia 2021 r. przemieszczanie się na obszarze kraju jest możliwe tylko i wyłącznie w dwóch sytuacjach: w celu „wykonywania czynności służbowych, zawodowych, wykonywania działalności gospodarczej" (np. lekarz w drodze na dyżur) oraz w celu „zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego", np. wizyta w szpitalu, wyjście do apteki.

Czytaj więcej na ten temat:

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego