Przedsiębiorca w styczniu 2022 r. rozpoczął po raz pierwszy prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Zajmował się głównie inżynierią i związanym z nią doradztwem technicznym. Wcześniej przez wiele lat wykonywał taką pracę na etacie. Początkowo korzystał z ulgi na start, tj. ze zwolnienia z opłacania składek (z wyjątkiem składki zdrowotnej) przez sześć miesięcy. Następnie zaczął regulować należności do ZUS-u na preferencyjnych zasadach (tj. od podstawy wymiaru nie niższej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia).
Od 1 stycznia 2023 r. wynosi ono 3490 zł. W efekcie preferencyjna podstawa wymiaru jest równa kwocie 1047 zł.
Przedsiębiorca musiał też spełnić wszystkie niezbędne warunki. Jakie? Przypomnijmy, że opłacanie niższych składek na ubezpieczenia społeczne jest możliwe, gdy zostaną spełnione dwie główne przesłanki. Po pierwsze, taka osoba nie może prowadzić (lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadziła) innej firmy. Po drugie, przedsiębiorca nie ma prawa wykonywać pracy na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym – lub w poprzednim – roku kalendarzowym pracował na etacie i realizował czynności należące do obecnie prowadzonego biznesu. Ten warunek dotyczy nie tylko pierwszego dnia działalności firmy, ale całego 24-miesięcznego okresu korzystania z obniżonych składek do ZUS-u. Oznacza to, że od dnia, w którym rozpocznie się współpracę z byłym pracodawcą, traci się prawo do preferencji. A taki krok planował młody przedsiębiorca. Miało to trwać jedynie miesiąc. Wiedział co prawda, że przez ten czas nie będzie mógł opłacać niższych należności do ZUS-u, naszły go jednak wątpliwości, czy gdy zaprzestanie świadczenia usług na rzecz byłego pracodawcy, będzie mógł z powrotem płacić składki od podstawy wymiaru nie niższej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Z tego powodu skierował do ZUS-u wniosek o interpretację przepisów.
Organ rentowy uznał, że tak. W uzasadnieniu decyzji przypomniał, że rozpoczęcie wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy, nawet jeśli nastąpi po upływie kilku miesięcy od startu biznesu, powoduje utratę prawa do opłacania niższych składek. Ale ten stan może ulec zmianie. W konsekwencji od momentu zaprzestania współpracy z byłą firmą do końca okresu, w którym ulga przysługuje (tj. 24 miesięcy), przedsiębiorca korzysta z preferencji. ZUS wskazał jednocześnie, co obejmuje wspomniany okres. W efekcie dwa lata liczone są od pierwszego dnia prowadzenia działalności. Przykładowo, jeżeli start biznesu datowany jest na pierwszy dzień marca, to do wspomnianego okresu zaliczany jest cały ten miesiąc. Inaczej jest, gdy firma zaczyna działać np. w połowie marca. Wówczas bieg 24-miesięcznego terminu liczony jest od pierwszego dnia następnego miesiąca kalendarzowego.
Decyzja ZUS oddział w Lublinie z 24 lutego nr DI/200000/43/122/2023
