Po wejściu w życie od 1 stycznia 2015 r. zmiany przepisów ustawy o VAT, będącej wynikiem nowelizacji dyrektywy VAT, do zadań podatników będzie należało określenie miejsca konsumpcji wykonywanych przez nich świadczeń. Wprowadzone zmiany są kolejnym krokiem w kierunku realizacji jednego z podstawowych założeń systemu VAT – opodatkowania świadczenia w miejscu jego konsumpcji. W wyniku wdrożenia tego rozwiązania prawidłowe rozliczenie VAT naliczonego z tytułu usług cyfrowych może (i zapewne będzie) sprawiać przedsiębiorcom poważne trudności.
Istotny status kontrahenta...
Od stycznia 2015 r. polscy podatnicy VAT świadczący usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub elektroniczne na rzecz kontrahenta z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej powinni w pierwszej kolejności ustalić status swojego klienta. Obowiązujące obecnie przepisy zapewniają opodatkowanie tych czynności w kraju, w którym podatnik będący przedsiębiorcą ma siedzibę działalności gospodarczej (w szczególnych przypadkach: stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu). Regulacje w tym zakresie nie ulegną zmianom.
W aktualnym stanie prawnym to, że nabywcą usług cyfrowych jest podmiot z innego państwa unijnego nieposiadający statusu podatnika VAT, oznacza konieczność rozliczenia podatku w kraju siedziby usługodawcy. Zgodnie z wchodzącymi w życie od przyszłego roku zmianami usługodawca będzie miał obowiązek:
...i jego miejsce zamieszkania albo pobytu
Ostatecznym konsumentem może być osoba fizyczna realizująca zakup niezwiązany z działalnością gospodarczą. Według nowych przepisów (znowelizowany art. 28k ustawy o VAT) świadczenie na rzecz takiej osoby powinno być opodatkowane co do zasady w miejscu stałego zamieszkania (odpowiedni adres zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym powinien zostać ustalony na podstawie krajowej ewidencji ludności albo w dokumentach wskazanych uprawnionym organom podatkowym – art. 12 rozporządzenia wykonawczego w nowym brzmieniu) lub zwykłym miejscu pobytu nabywcy (miejsce, w którym osoba zazwyczaj zamieszkuje ze względu na powiązania o charakterze osobistym lub zawodowym – art. 13 rozporządzenia wykonawczego w nowym brzmieniu).
Także dla osób prawnych
W pewnych okolicznościach możliwe będzie również przypisanie statusu końcowego konsumenta osobom prawnym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Dotyczy to np. organów władzy publicznej realizujących zakupy na cele wykonywanych zadań publicznoprawnych (bez prawa do odliczenia VAT naliczonego) lub organizacji pożytku publicznego nieprowadzącej działalności gospodarczej. W tym przypadku decydujące znaczenie dla ustalenia miejsca opodatkowania będzie miała siedziba takiego podmiotu. Przy jej braku miejscem konsumpcji usług będzie miejsce, w którym prowadzone są funkcje naczelnego zarządu, lub dowolne inne miejsce charakteryzujące się wystarczającą stałością i odpowiednią strukturą (zapleczem personalnym, technicznym) pozwalającą na prowadzenie działalności operacyjnej (art. 13a rozporządzenia wykonawczego w nowym brzmieniu).
