Ważny wyrok NSA: bonus za wyniki to nie zysk z kapitałów

Wynagrodzenia w postaci jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych są opodatkowane dopiero przy ich spieniężeniu, ale jako przychód z pracy.

Publikacja: 09.10.2023 02:00

Ważny wyrok NSA: bonus za wyniki to nie zysk z kapitałów

Foto: Adobe Stock

Naczelny Sąd Administracyjny przesądził kolejny ważny spór co do sposobu opodatkowania różnych dodatkowych form wynagradzania pracowników i kadry zarządzającej.

Kwoty stałe i zmienne

Konkretnie chodziło o zmienne części wynagrodzenia dla pracowników dwóch różnych towarzystw funduszy inwestycyjnych (TFI). A problem był ten sam. To znaczy kiedy i jak opodatkować wynagrodzenie w postaci jednostek uczestnictwa, certyfikatów inwestycyjnych czy innych instrumentów, wypłaconych na podstawie wewnętrznych regulacji przygotowanych według rozporządzenia ministra finansów z 30 sierpnia 2016 r., określającego wymagania dla polityki wynagrodzeń w TFI.

Czytaj więcej

Co warto wiedzieć o instrumentach finansowych

Z wniosków o interpretację wynikało, że pracownicy TFI są wynagradzani w formie hybrydowej. Ich wynagrodzenie składa się z części stałej oraz zmiennych składników, z których co najmniej 50 proc. stanowią instrumenty finansowe, m.in. jednostki uczestnictwa. Ta jest objęta ograniczeniami poprzez odpowiednie okresy wstrzymania oraz odroczenia.

Oba fundusze uważały, że w momencie przyznania lub wypłaty jednostek uczestnictwa, certyfikatów lub innych instrumentów u pracowników nie powstaje przychód. Zrealizuje się on dopiero w momencie umorzenia – mówiąc prościej, ich spieniężenia – i będzie podlegał opodatkowaniu zryczałtowaną 19-proc. stawką PIT przewidzianą dla kapitałów pieniężnych.

Fiskus miał inną koncepcję opodatkowania. Uznał, że przychód z wynagrodzenia powstanie i przy otrzymaniu instrumentów, i przy zbyciu w celu umorzenia. Najpierw będzie to przychód ze stosunku pracy lub z działalności wykonywanej osobiście. O przychodzie z kapitałów można zaś mówić, ale dopiero w chwili umorzenia.

Sądy pierwszej instancji opowiedziały się za przychodem z kapitałów pieniężnych powstałym raz, dopiero przy zbyciu.

Na końcu, ale na skali

Fiskus przegrał też przed NSA, który jednak zmodyfikował ocenę spornego przypadku. Istotne okazały się dwie kwestie. To, że sporne należności wynikają z polityki wynagradzania, oraz regulacje przepisu art. 1 ust. 4 ustawy o PIT. NSA nie miał co prawda wątpliwości, że w sprawach nie można mówić o przychodzie w momencie otrzymania spornych instrumentów, ale dopiero przy ich zbyciu. Niemniej, jak tłumaczył sędzia NSA Tomasz Kolanowski, będzie to przychód nie z kapitałów pieniężnych, ale ze stosunku pracy. Ten zmienny składnik wynagrodzenia jest bowiem jego elementem, charakterystycznym dla pracy i najczęściej związanym z jej wynikami. Wyroki są prawomocne.

Sygnatura akt: II FSK 758/21 II FSK 1446/21

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Michał Roszkowski, radca prawny, doradca podatkowy, partner w Accreo

Kluczowym elementem rozstrzygnięcia NSA jest uznanie, że w sprawie ma zastosowanie art. 10 ust. 4 ustawy o PIT, który łączy przychody otrzymywane z realizacji jednostek uczestnictwa z wynagrodzeniem za pracę. Takie powiązanie powoduje zmianę sposobu opodatkowania przychodów ze źródła kapitały pieniężne ze stawką 19 proc. na źródło ze stosunku pracy, opodatkowane według skali. Jest to niebagatelna zmiana i będzie odczuwalna dla beneficjentów tego programu motywacyjnego, jeśli „wejdą” w stawkę 32 proc. Wyrok jest istotny, bo pokazuje, że jeśli w podmiocie występują zmienne elementy wynagradzania osób np. w postaci instrumentów finansowych, które wywodzi się z wewnętrznych dokumentów typu polityki lub regulaminy wynagradzania, będą one mogły być zakwalifikowane jako należności ze stosunku pracy, ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Naczelny Sąd Administracyjny przesądził kolejny ważny spór co do sposobu opodatkowania różnych dodatkowych form wynagradzania pracowników i kadry zarządzającej.

Kwoty stałe i zmienne

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP