Ważny wyrok NSA: bonusy dla załogi bez VAT, ale i bez korzyści

Wydatki na cele rozrywkowe dla pracowników nie dają prawa do odliczenia.

Publikacja: 07.04.2023 15:57

Ważny wyrok NSA: bonusy dla załogi bez VAT, ale i bez korzyści

Foto: Adobe Stock

Firmy sięgają po różne sposoby, żeby dodatkowo docenić pracowników. To m.in. bonusy jak darmowy basen, wyjazd czy kino. Takie wydatki mają jednak swoje konsekwencje podatkowe. I właśnie Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał bardzo ważny wyrok dotyczący ich skutków na gruncie VAT.

Relaks od pracodawcy...

Sprawa dotyczyła spółki zajmującej się produkcją wyrobów tartacznych. We wniosku o interpretację z września 2018 r. wyjaśniła, że organizuje i nadal planuje szeroko rozumiane rozrywki dla swoich pracowników. To przede wszystkim wspólne wyjazdy. W ramach ich organizacji spółka m.in. kupuje bilety wstępu do kina czy na basen, nabywa usługi transportu pracowników, a także usługi gastronomiczne. Podatniczka podkreśliła, że wszelkie atrakcje będą darmowe dla załogi. Pracownik w trakcie wyjazdu nie musi za nic płacić. Wydatki z kasy spółki będą dokumentowane fakturami i będę sfinansowane ze środków obrotowych.

Czytaj więcej

VAT: promocja zdrowia bez odliczenia

Spółka dodała, że w wyjazdach mogą uczestniczyć nie tylko pracownicy, ale też ich rodziny, inne osoby. I choć wyjazdy mogą wpływać pozytywnie na integrację i zwiększenie motywacji do pracy, to nie organizuje ich z tą myślą.

Zaspokojenie potrzeb pracowników wynika tylko z jej dobrej woli.

Firma chciała potwierdzenia, że finansowane z jej kieszeni rozrywki to nieodpłatne świadczenie usług z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu. To zaś daje pełne prawo do odliczenia od wydatków.

Fiskus kategorycznie zaprzeczył. Tłumaczył, że usługi świadczone przez spółkę na rzecz pracowników i innych osób biorących udział w wyjazdach nie mają ani ogólnego, ani pośredniego związku z jej działalnością. Dlatego w ogóle nie przysługuje jej prawo do odliczenia VAT.

Spółka zaskarżyła interpretację i w pierwszej instancji triumfowała. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu przypomniał, że zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne ich świadczenie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym m.in. byłych, wspólników, udziałowców, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. WSA uznał, że ma on zastosowanie do wydatków skarżącej, a więc fiskus bezpodstawnie odmówił jej prawa do odliczenia VAT.

...premii nie daje

To korzystne dla spółki rozstrzygnięcie ostatecznie skasował jednak NSA. Zauważył, że w sprawie nie ma sporu, iż tzw. usługi rozrywkowe nie są nabywane na cele działalności gospodarczej spółki. A NSA doszedł do przekonania, że ta w spornym przypadku w ogóle nie działa w charakterze podatnika VAT. Jak bowiem tłumaczył sędzia NSA Janusz Zubrzycki, jeżeli przedsiębiorca nabywa dobro czy usługi wyłącznie dla celów prywatnych, to działa w charakterze prywatnym, a nie jako podatnik w rozumieniu dyrektywy i ustawy o VAT. Zatem jeśli przedsiębiorca w takiej sytuacji w ogóle działa poza systemem VAT, to nie mają do niej zastosowania przepisy dotyczące opodatkowania, ale także prawa do odliczenia podatku.

NSA przypomniał, że w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT chodzi o to, żeby firma, która działając jako podatnik VAT, korzysta z usług swojego przedsiębiorstwa na użytek prywatny lub świadczy nieodpłatne usługi pracownikom na cele prywatne, znajdowała się z punktu widzenia VAT w tej samej sytuacji, co odbiorca zobowiązany do jego zapłaty, czyli konsument.

Przykładowo znajdzie zastosowanie, gdy firma zajmująca się wymianą opon czy kół wymieni je nieodpłatnie swoim pracownikom. Wtedy świadcząc w ramach swojej działalności gospodarczej usługi nieodpłatne na ich rzecz, ma obowiązek je opodatkować, aby zapobiec otrzymaniu przez nich usługi wolnej od podatku, za którą u innego usługodawcy musieliby jako konsumenci zapłacić z VAT.

W spornej sprawie spółka nie wykorzystuje majątku przedsiębiorstwa do świadczenia żadnych usług dla pracowników. Nabywa je od razu dla celów prywatnych pracowników, czyli w ogóle poza VAT, nie działając w charakterze podatnika.

Tymczasem sporny przepis ma zastosowanie jedynie wówczas, gdy przedsiębiorca, świadcząc usługi dla celów prywatnych określonych osób, działał jako podatnik VAT. Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: I FSK 239/20

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Tomasz Wagner, doradca podatkowy, partner w EY

Wydawałoby się, że o nieodpłatnych świadczeniach VAT powiedziano już wszystko, bo przez lata praktykę budowali głównie sami podatnicy. Podatnicy nabywając usługi, które następnie przekazują swoim pracownikom, wielokroć nie mieli pewności czy powinni naliczyć VAT z tytułu przeróżnych przyjemności ofiarowanych pracownikom m.in. wyjazdów integracyjnych, kolacji świątecznych, gal dla rodzin z dziećmi, a idąc dalej też od rozrywki dla zatrudnionych w modelu B2B czy kontrahentów. Teraz NSA uznał, że rozważania o naliczeniu VAT są zbędne, bo podatnik z góry nabywając usługi na cele osobiste np. pracowników, w ogóle nie występują jako podatnik VAT. W konsekwencji, nie powinno się rozważać możliwości odliczenia VAT na nabyciu, przez co i podatek należny nie stanie się wymagalny. Orzeczenie może stanowić cenną wskazówkę dla podatników każdorazowo skrupulatnie analizujących scenariusze organizowania czasu prywatnego pracowników.

Firmy sięgają po różne sposoby, żeby dodatkowo docenić pracowników. To m.in. bonusy jak darmowy basen, wyjazd czy kino. Takie wydatki mają jednak swoje konsekwencje podatkowe. I właśnie Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał bardzo ważny wyrok dotyczący ich skutków na gruncie VAT.

Relaks od pracodawcy...

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP