Frankowicze: jedna opłata sądowa od wszystkich żądań

Opłata jest jedna, nawet jeśli wartość żądań przewyższa 20 tys. zł. To sedno najnowszej uchwały Sądu Najwyższego korzystnej dla konsumentów, w tym frankowiczów.


Nieważna umowa


Kwestia ta wynikła w sprawie, w której Tomasz B. domagał się ustalenia, że umowa kredytowa jest nieważna. Żądał zasądzenia od banku 117 tys. zł z odsetkami.


Czytaj więcej

Opinie Prawne

Krzysztof Koźmiński: Czy sędziowie w sprawach frankowych łamią prawo

Orzekanie według schematu „wybierz sobie wyrok konsumencie, a ja taki wydam" jest nie tylko sprze...

Sędzia Sądu Okręgowego Warszawa-Praga zwrócił Tomaszowi B. pozew, bo uiścił opłatę 1000 zł od jednego żądania, a w ocenie sądu powinien od dwóch (a był reprezentowany przez prawnika, który ma obowiązek to wiedzieć).


Rozpatrując odwołanie powoda, Sąd Apelacyjny w Warszawie powziął jednak wątpliwości, które przedstawił w pytaniu prawnym Sądowi Najwyższemu: Czy w przypadku kumulacji roszczeń wynikających z czynności bankowych, przy wartości przedmiotu sporu każdego z nich przekraczającej 20 tys. zł, od strony będącej konsumentem pobiera się na podstawie art. 13a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jedną opłatę stałą w kwocie 1000 zł, czy też odpowiednią wielokrotność tej opłaty?


Celowa ulga


W uzasadnieniu pytania sędzie (Marta Szerel, Edyta Jefimko i Alicja Fronczek), wskazały, że w orzecznictwie nie było wątpliwości, iż w przypadku dochodzenia jednego roszczenia – czy to zapłaty czy też ustalenia – o wartości przekraczającej 20 tys. zł konsument obowiązany jest uiścić jedną opłatę 1000 zł. Wątpliwości co do tejże opłaty pojawiają się przy kumulacji roszczeń, co jest bardzo częste w żądaniach kierowanych do banków, w szczególności na tle kredytów walutowych (frankowych).

W tej sprawie powód dochodził ustalenia, że umowa kredytowa jest nieważna, oraz zasądzenia mu 117 tys. zł z odsetkami, a na wypadek nieuwzględnienia tych roszczeń sformułował roszczenie ewentualne (nie ono było jednak w tym przypadku problemem, lecz roszczenie główne). Mamy tu więc kumulację roszczeń głównych, a wartość każdego przekracza 20 tys. zł, przy pierwszym 180 tys. zł – wartość umowy kredytowej, a drugiego 117 tys. zł. Kumulacja roszczeń w jednym pozwie nie zwalnia z obowiązku uiszczenia odrębnych opłat. Z drugiej strony – wskazywali sędziowie – nie sposób pominąć celu wprowadzenia niższej stałej opłaty w sprawach dla konsumentów (podobnie osób prowadzących gospodarstwa) o roszczenia wynikające z czynności bankowych. Stało się tak, by opłata nie utrudniała im dochodzenia roszczeń. Było to też pewne wsparcie proceduralne ze względu na słabszą sytuację ekonomiczną w stosunku do banku.

Konsument górą


Sąd Najwyższy przychylił się do tego korzystnego dla konsumentów stanowiska, podejmując uchwałę:

– Od powoda będącego konsumentem, dochodzącego w jednym pozwie kilku roszczeń wynikających z czynności bankowych, pobiera się na podstawie art. 13a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, jedną opłatę stałą, jeżeli wartość przedmiotu sporu dla tych roszczeń przewyższa kwotę 20 tys. zł.


– Uchwała jest korzystna dla konsumentów pozywających banki, w tym frankowiczów, i potwierdza ich przywilej fiskalny – komentuje mec. Kinga Strychalska, kancelaria Jedliński, Bierecki i Wspólnicy. – W pozwach frankowicze formułują często kilka roszczeń – o ustalenie nieważności umowy kredytowej, o zapłatę, czyli zwrot wpłaconych środków oraz o tzw. odfrankowienie. Uchwała wyjaśnia, że gdy mamy sformułowanych kilka roszczeń, to konsument jest zobowiązany i tak do uiszczenia tylko jednej opłaty 1000 zł – dodaje. 


Sygnatura akt: III CZP 38/22, wcześniej III CZP 31/21