ZUS: emeryturę podwyższy dodatkowa aktywność zawodowa

ZUS podwyższy emeryturę, gdy uwzględni zarobki uzyskane po jej przyznaniu. Nastąpi to od miesiąca, w którym zainteresowany zgłosi wniosek do organu rentowego.

Publikacja: 24.07.2015 06:40

ZUS: emeryturę podwyższy dodatkowa aktywność zawodowa

Foto: www.sxc.hu

- Na emeryturę przeszłam w 2008 r. Mimo posiadania ponadczterdziestoletniego stażu emerytalnego jest ona niska, gdyż nie dotarłam do dokumentacji zarobkowej byłego, nieistniejącego już zakładu, w którym w latach 1960–1970 osiągałam wysokie zarobki. Po przejściu na emeryturę do 31 grudnia 2014 r. pracowałam, osiągając zarobki wyższe niż przyjęte do podstawy wymiaru świadczenia. Czy przeliczenie pobieranej emerytury z uwzględnieniem zarobków uzyskanych po jej przyznaniu podwyższy jej wysokość? – pyta czytelniczka.

Tak.

Zasady ustalania i przeliczania emerytur i rent określa ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 748, dalej ustawa emerytalna). Jej art. 112 i 113 umożliwiają doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych przypadających po przyznaniu emerytury. Wniosek składa się do ZUS po każdym kwartale kalendarzowym pracy, albo wcześniej – gdy ustanie zatrudnienie. Wówczas organ rentowy doliczy do kwoty emerytury:

- po 1,3 proc. aktualnej podstawy wymiaru (ustalonej w wyniku waloryzacji) za każdy rok okresów składkowych,

- po 0,7 proc. podstawy wymiaru (ustalonej w wyniku waloryzacji) za każdy rok okresów nieskładkowych.

Doliczenie nowych okresów pracy umożliwi w niektórych przypadkach przeliczenie emerytury z uwzględnieniem aktualnej kwoty bazowej zarówno w jej części socjalnej, jak i stażowej. Będzie to dopuszczalne, gdy zainteresowany złoży wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury, wskazując zarobki uzyskane przynajmniej częściowo po jej przyznaniu. Gdy po uwzględnieniu nowych zarobków nowy wskaźnik podstawy wymiaru będzie wyższy niż poprzedni, ZUS przyjmie kwotę bazową z miesiąca zgłoszenia wniosku o przeliczenie. Natomiast gdy wskaźnik podstawy okaże się niższy, z jego wyliczenia i zastosowania aktualnej kwoty bazowej skorzystają tylko te osoby, które nie pobrały ani jednej emerytury po jej przyznaniu.

Zawieszenie na kilka miesięcy

Do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury lub renty należy wskazać zarobki z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok, w którym zgłoszono wniosek o przeliczenie lub z dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych. W tym przypadku podstawa wymiaru oraz wysokość emerytury zostaną obliczone od kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o jej przeliczenie.

Przykład

Pan Kazimierz przeszedł na emeryturę w styczniu 2010 r. Do podstawy wymiaru świadczenia wskazał zarobki z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych od 2000 r. do 2009 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 110,20 proc. Miesiąc po jej przyznaniu zainteresowany zatrudnił się na etacie, który kontynuuje do dziś. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia obliczony z lat 2005–2014 wynosi 135,50 proc. Gdy wniosek o przeliczenie emerytury z nowymi zarobkami zgłosi w lipcu 2015 r., ZUS obliczy ją ponownie i zastosuje kwotę bazową obowiązującą od 1 marca 2015 r.

Osoby, które po przyznaniu emerytury nie pobierały jej wskutek zawieszenia prawa do niej, gdyż osiągały zarobki przekraczające 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia lub kontynuowały etat bez rozwiązania stosunku pracy podjęty przed przejściem na emeryturę, do przeliczenia wysokości świadczenia nie muszą wskazywać wyższych zarobków. Mogą więc podać niższe, uzyskane w całości lub w części po przyznaniu emerytury.

ZUS przeliczy świadczenie z nową kwotą bazową również wtedy, gdy nowy wskaźnik wysokości podstawy jego wymiaru jest niższy od ostatnio obliczonego. Będzie to możliwe, gdy od dnia ustalenia prawa do świadczenia do dnia zgłoszenia wniosku o przeliczenie emeryt nie pobrał emerytury (nawet za jeden miesiąc), bo miał zawieszone prawo do tego świadczenia. Ponadto będzie to dopuszczalne, gdy występujący o przeliczenie wskaże zarobki osiągnięte w całości po przyznaniu emerytury, a nowy wskaźnik wynosi co najmniej 130 proc.

ZUS obliczy emeryturę z kwotą bazową obowiązującą w dacie zgłoszenia wniosku o to przerachowanie. Przeliczając to, organ rentowy uwzględni tę samą kwotę bazową również do ustalenia części socjalnej przeliczonego świadczenia.

Przykład

Pan Stanisław przeszedł na emeryturę w końcu grudnia 2003 r. Wskaźnik wysokości podstawy jej wymiaru wyniósł 136 proc. Po rozwiązaniu stosunku pracy podjął zatrudnienie i nadal pracuje. Jeszcze w lipcu 2015 r. ma zamiar zgłosić wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury. Do ustalenia podstawy wymiaru chce wskazać wynagrodzenie z okresu po przyznaniu emerytury, tj. z lat lat 2005–2014. Ze wstępnych wyliczeń wynika, że nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia wyniesie 132 proc. Będzie on wprawdzie niższy od wskaźnika obliczonego poprzednio, ale ponieważ przekroczy 130 proc., ZUS na nowo obliczy podstawę wymiaru i wysokość świadczenia z użyciem nowej kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2015 r.

Ponadto jeżeli emeryt od 1 stycznia 2009 r. do 30 września 2011 r. pobierał emeryturę, do której prawo zostało zawieszone od 1 października 2011 r., bo kontynuował etat bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na którego rzecz wykonywał go bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury (art. 103a ustawy emerytalnej), mógł zgłosić wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury na zasadach z art. 194d–194h ustawy emerytalnej. Warunek – nie pobrał emerytury wskutek tego zawieszenia przez co najmniej 18 miesięcy.

Przeliczenie nowej emerytury...

Również osobom, które nabyły emerytury według nowych zasad i nadal pracują, przysługuje prawo do ponownego obliczenia ich wysokości. Polega ono na powiększeniu świadczenia o kwotę wynikającą z podzielenia składek (odpowiednio zwaloryzowanych), zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury, przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia. Chodzi tu o składki zewidencjonowane od miesiąca, od którego została podjęta wypłata emerytury po raz pierwszy, a jeśli emerytura była już przeliczana – od miesiąca, w którym nastąpiło to przeliczenie – do miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury. Ponowne ustalenie wysokości emerytury następuje na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego lub po ustaniu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

...i emerytury pomostowej

Także osoba pobierająca emeryturę pomostową, która podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, może zgłosić wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia. ZUS dokona tego nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego.

Przykładowo gdy emerytura pomostowa została przyznana od 1 czerwca 2015 r., a emeryt po tym dniu podjął zatrudnienie, ponowne ustalenie jej wysokości będzie możliwe najwcześniej od 1 stycznia 2016 r. Przeliczenie świadczenia nie zależy od spełnienia warunku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez co najmniej 30 miesięcy.

Zgodnie z przepisami z chwilą ukończenia powszechnego wieku emerytalnego ustaje prawo do emerytury pomostowej. Świadczenie przysługujące z racji osiągnięcia wieku emerytalnego ustala się na podstawie zwaloryzowanych składek zapisanych na koncie ubezpieczonego, zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz średniego dalszego trwania życia.

Decyduje zainteresowany

Wniosek o przeliczenie emerytury można zgłosić w każdym czasie. Dołącza się do niego zaświadczenie o okresie pracy oraz o wysokości zarobków wystawione przez pracodawcę (druk ZUS Rp-7).

- Na emeryturę przeszłam w 2008 r. Mimo posiadania ponadczterdziestoletniego stażu emerytalnego jest ona niska, gdyż nie dotarłam do dokumentacji zarobkowej byłego, nieistniejącego już zakładu, w którym w latach 1960–1970 osiągałam wysokie zarobki. Po przejściu na emeryturę do 31 grudnia 2014 r. pracowałam, osiągając zarobki wyższe niż przyjęte do podstawy wymiaru świadczenia. Czy przeliczenie pobieranej emerytury z uwzględnieniem zarobków uzyskanych po jej przyznaniu podwyższy jej wysokość? – pyta czytelniczka.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP