Spółka zaskarżyła interpretację. I choć Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie podzielił wszystkich jej zarzutów, zgodził się, że fiskus źle zinterpretował art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
Po analizie przepisów i orzecznictwa, w tym unijnego, przypomniał, że aby mówić o opodatkowaniu usług (podobnie jak dostawy towaru), muszą być one odpłatne. Konieczny jest też bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem, a otrzymaniem wynagrodzenia.
Jak tłumaczył WSA, w przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT powinien istnieć bezpośredni beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść. Jeżeli zaniechanie pewnych czynności za „odszkodowaniem" przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi – co do której istnieje zgoda stron – to powinno to być uznane za usługę. Tak więc, dana czynność podlega opodatkowaniu wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Ostatecznie sąd przyjął, że skarżąca pobiera kary umowne, które są surogatem odszkodowania, a nie wynagrodzeniem za określone działalnie lub zaniechanie. WSA odwołał się do cywilistycznego rozumienia odszkodowanie oznaczającego rekompensatę, zadośćuczynienie za utracone zyski, które mogłyby zostać uzyskane przez dalsze świadczenie usług na rzecz kontrahenta. Jak podkreślił sąd odszkodowanie nie jest wynagrodzeniem z tytułu jakiejkolwiek działalności gospodarczej.
Brak korzyści powoduje, że co do zasady, brak obowiązku rozliczenia VAT z tytułu otrzymania odszkodowania. Tylko niektóre odszkodowania mają charakter wynagrodzenia (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).
Sąd podkreślił, że ustalanie statusu kar umownych (czyli ryczałtowego surogatu odszkodowania) jako płatności podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadnym świadczeniem, to wówczas jej otrzymanie nie będzie miało wpływu na VAT. Natomiast opodatkowaniu podlegają dostawa towarów i świadczenie usług za wynagrodzeniem, które powinno mieć formę przysporzenia (zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta) z tytułu konkretnego świadczenia.
