TK: powołany przez prezydenta sędzia nie przechodzi żadnej innej weryfikacji

Powołany przez prezydenta sędzia nie przechodzi żadnej innej weryfikacji. Jedynym warunkiem jest wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, także nowej – to sedno wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Aktualizacja: 03.06.2020 06:37 Publikacja: 02.06.2020 19:14

TK: powołany przez prezydenta sędzia nie przechodzi żadnej innej weryfikacji

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

O rozstrzygnięcie tej kluczowej dla wojny o sądy kwestii zwrócił się do TK skład orzekający Sądu Najwyższego (sędziowie z nowego nadania: Kamil Zaradkiewicz, Joanna Misztal-Konecka i Tomasza Szanciło), o których wyłączenie ze składu orzekającego przed SN wystąpił pełnomocnik powodów w zwykłej sprawie cywilnej, wskazując, że sędziowie ci zostali powołani do Izby Cywilnej SN przez prezydenta Andrzeja Dudę w październiku 2018 r. po wyłonieniu ich w konkursie przez nową Krajową Radę Sądownictwa wybraną przez większość sejmową.

Jako uzasadnienie wniosku o wyłączenie sędziów wskazano, że są zastrzeżenia do uchwał konkursowych KRS i całej procedury włącznie z pytaniami prejudycjalnymi do TSUE, a było to jeszcze przed jego wyrokiem i próbami jego wdrożenia w Polsce. W szczególności przed głośną uchwałą trzech „starych" Izb SN wprowadzającą do procedur karnej i cywilnej dodatkową przesłankę uprawniającą sądy do badania prawidłowego obsadzenia składu orzekającego z sędzią z nowego nadana (w praktyce podważającą ich prawo do orzekania). W samym SN to prawie połowa sędziów, a w sądach kilkuset. Wątpliwości mogą mieć znaczenie dla ważności wyroku końcowego (w tej sprawie powodowie w dwóch niższych instancjach przegrali).

Czytaj także:

TK: sędzia powołany przez prezydenta nie podlega weryfikacji

W pytaniu do TK trójka nowych sędziów Izby Cywilnej, której do tej pory odmawiano w SN pełni praw do orzekania, wskazała, że ocena procedury powołania na stanowisko sędziego jako prerogatywy prezydenta i konstytucyjnej kompetencji KRS nie może być dokonana samodzielnie przez jakikolwiek sąd, w tym również Sąd Najwyższy.

W uzasadnieniu wyroku TK Julia Przyłębska powiedziała, że powołany przez prezydenta sędzia nie przechodzi żadnej innej weryfikacji poza tą w KRS. Przyczyną wyłączenia sędziego w procesie cywilnym (czy karnym) są relacje sędziego z którymś z uczestników postępowania, a nie kwestia powołania. Strony procesu, występując o wyłączenie sędziego, nie mogą się powoływać na dowolną przyczynę. Nie ma też środka ograniczającego kompetencje sędziego, gdyż nie ma sędziego ułomnego. Ocena powołania sędziego oznaczałaby kontrolę prerogatyw prezydenta.

– Taki hipotetyczny tryb weryfikowania poprawności powołań sędziowskich wymagałby procedury wprowadzonej przez konstytucję, a ta jej nie zna i nie można jej uzupełniać ustawową normą – komentuje wyrok sędzia Aleksander Stępkowski, rzecznik Sądu Najwyższego.

Sygnatura akt: P 13/19

O rozstrzygnięcie tej kluczowej dla wojny o sądy kwestii zwrócił się do TK skład orzekający Sądu Najwyższego (sędziowie z nowego nadania: Kamil Zaradkiewicz, Joanna Misztal-Konecka i Tomasza Szanciło), o których wyłączenie ze składu orzekającego przed SN wystąpił pełnomocnik powodów w zwykłej sprawie cywilnej, wskazując, że sędziowie ci zostali powołani do Izby Cywilnej SN przez prezydenta Andrzeja Dudę w październiku 2018 r. po wyłonieniu ich w konkursie przez nową Krajową Radę Sądownictwa wybraną przez większość sejmową.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów