Pracownik ponosi odpowiedzialność za wyrządzoną firmie szkodę powstałą wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków. Jeśli pracownik księgowości w sposób błędny dokonuje rozliczeń lub zapisów w dokumentacji firmy, co skutkowało poniesieniem przez nią strat, szef może żądać od niego zapłaty odszkodowania. Niewątpliwie nierzetelne prowadzenie księgowości narusza obowiązki pracownika zatrudnionego na stanowisku księgowego.
Umyślnie lub nieumyślnie
Co do zasady pracownicy ponoszą wobec pracodawcy odpowiedzialność materialną na zasadzie winy. W myśl art. 114 kodeksu pracy ten, kto wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych ze swojej winy wyrządził pracodawcy szkodę, odpowiada materialnie według zasad określonych w przepisach rozdziału I działu V kodeksu pracy (art. 114-122 k.p.). Przepisy te istotnie ograniczają obciążenie etatowca w porównaniu do reguł odpowiedzialności odszkodowawczej wynikających z kodeksu cywilnego. Ograniczenia te dotyczą jednak tylko tych sytuacji, gdy pracownik wyrządził szkodę nieumyślnie.
Kodeks pracy nie definiuje pojęcia winy umyślnej ani nieumyślnej. Trzeba tu sięgnąć do dorobku orzecznictwa sądowego. Przyjmuje ono, że pojęcie winy jest tu zbliżone do rozumienia go w prawie karnym. Tak też wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 24 października 1997 r. (I PKN 264/97).
Wina nieumyślna pracownika występuje wtedy, gdy ma on możliwość przewidywania, że jego bezprawne zachowanie wyrządzi szkodę, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że szkoda nie nastąpi (niedbalstwo), bądź wówczas gdy etatowiec nie przewiduje możliwości powstania szkody, choć w okolicznościach sprawy mógł i powinien przewidzieć jej powstanie (lekkomyślność). Natomiast wina umyślna zachodzi wtedy, gdy pracownik celowo doprowadza do powstania szkody w mieniu pracodawcy. W zbliżony sposób wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 12 mają 2015 r. (III APa 24/14). Podkreślił, że wina umyślna istnieje wówczas, gdy naruszając obowiązki, pracownik bądź chce wyrządzić szkodę w mieniu pracodawcy (zamiar bezpośredni), bądź przewiduje możliwość spowodowania szkody i godzi się na to (zamiar ewentualny). O działaniu umyślnym mówimy wtedy, gdy wyrządzenie szkody jest objęte bezpośrednim lub ewentualnym zamiarem pracownika.
Bałagan w słupkach
Zazwyczaj błędy w dokumentacji finansowej firmy są wynikiem zaniedbania księgowego. Zwykle wynikają z jego niedbalstwa, które jest rodzajem winy nieumyślnej. Gdy pracownikowi wykaże się taką winę, jego odpowiedzialność ogranicza się do trzymiesięcznych zarobków. Niezależnie zatem od wysokości powstałej szkody pracownik, który ją wyrządził nieumyślnie, nie zapłaci więcej, niż wynosi jego trzymiesięczna pensja.
