Konsekwencje odrzucenia mogą być dla partii bardzo poważne, powodują bowiem utratę subwencji (o ile ma ona do niej prawo). Sąd Najwyższy nabrał wątpliwości, czy automatyzm takiej decyzji jest zgodny z Konstytucją i zadał pytanie prawne Trybunałowi Konstytucyjnemu. RPO przystąpił do sprawy.
W swoim stanowisku Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił m.in. możliwą nieproporcjonalność sankcji odrzucenia sprawozdania względem wagi stwierdzonych uchybień przy jej poważnych konsekwencjach dla partii politycznych.
Zgodnie z ustawą o partiach politycznych, składają one co roku Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdanie o źródłach pozyskania środków finansowych, w tym o kredytach bankowych i warunkach ich uzyskania oraz o wydatkach poniesionych ze środków Funduszu Wyborczego.
15 października 2018 r. PKW odrzuciła takie sprawozdanie partii Nowoczesna za 2017 rok. Przyczyną były darowizny z nieudokumentowanych, niezidentyfikowanych źródeł. PKW zakwestionowała niewielkie wpłaty (od 10 do kilkuset zł) o łącznej kwocie 4 992,66 zł.
PKW uznała, że uchybienia te naruszają art. 25 ust. 1 ustawy o partiach politycznych. A na podstawie jej art. 38a ust. 2 pkt 4 należy w takiej sytuacji odrzucić sprawozdanie finansowe. Jak podkreśliła PKW, przepis ten ma charakter kategoryczny i nie pozostawia żadnego marginesu dla oceny naruszeń, np. uwzględniania proporcji kwoty środków przyjętych z niedozwolonych źródeł do ogólnej kwoty przychodów partii politycznej a także tego, czy naruszenie nastąpiło umyślnie czy też z powodu nieznajomości przepisów ustawy o partiach politycznych.
